310 - Freddie Mercury uitgebreid aan het woord in 1977

 

 

Popgroep Queen had het halverwege de jaren zeventig helemaal gemaakt. Ondanks heftige negatieve reacties in de Britse pers op het eerste plaatwerk wist de groep zich dankzij spectaculaire optredens en sterke singles met succes te manifesteren. Het album ‘A Night at the Opera’ (1975), geproduceerd door Roy Thomas Baker, met daarop het zes minuten durende ‘Bohemian Rhapsody’ bracht Queen helemaal aan de top.

   Zanger Freddie Mercury (1946-1991), componist van ‘Bohemian Rhapsody’, was in 1977, veertig jaar geleden, een echte vedette geworden.

   Rond de jaarwisseling 1976-77 verscheen het zelf-geproduceerde album ‘A Day at the Races’, met daarop de singles ‘Somebody to love’ en ‘Tie your mother down’. De langspeelplaat bereikte de nummer één positie in thuisland Groot-Brittannië en ook in Nederland. Vooral de Mercury-song ‘Somebody to love’ (bijna 5 minuten) deed het goed – op 8 januari 1977 kwam die single op de nummer één positie in de Nederlandse top 40 terecht.

 

 

 

 

 

 

 

In mei van dat jaar was Kees Baars tot tweemaal toe van de partij bij optredens van Queen – eerst in Frankfurt, kort daarna tevens in Rotterdam. In Oor deed hij op 1 juni 1977 verslag. Bovendien had hij Freddie Mercury in de Duitse stad voor een interview weten te strikken.

   Baars leidde zijn artikel in met de volgende kritische woorden: “Het gaat Queen voor de wind. Met de laatste twee elpees ‘A Night at the Opera’ en ‘A Day at the Races’ heeft het Britse viertal zich verzekerd van een niet meer weg te denken positie in de popmuziek der zeventiger jaren. Jong en oud, rijk en arm, iedereen kan zijn draai vinden bij de uitermate gevariëerde en technisch perfecte muzikale wegen, die Queen vanaf [het album] ‘Sheer Heart Attack’ bewust ingeslagen is.

    Queen doet alles, speelt alles en laat kosten noch moeite gespaard om het zoveel mogelijk mensen naar de zin te maken. Queen is de TROS onder de popgroepen en vaart daar uiteraard zeer wel bij.

    Maar zoals verwacht en gevreesd is die breedte wel ten koste gegaan van de diepte; als artistieke prestatie vormen de eerste twee elpees nog steeds de echte mijlpalen in de pophistorie.

    De heren zelf zien ze echter als de voorlopers van datgene, wat ze eigenlijk wilden. Maar Queen had toen wel een eigen gezicht en heeft dat voor veel geld en erkenning graag laten vallen. Ook de TROS heeft geen eigen gezicht.

    Na twee jaar heeft Queen gemeend weer een toernee door een gedeelte van Europa te moeten ondernemen. Ik volgde het circus van nabij in Frankfurt en Rotterdam en mocht een kijkje in de stallen nemen. Ook wisselde ik enige tijd van gedachten met een zeer goed gemutste en van een nieuw, zeer snel kapsel voorziene Freddie Mercury”.

 

 

 

 

 

 

Kees Baars over zijn ervaringen in Frankfurt: “Als ik zijn hotelkamer betreed, zit Freddie Mercury correct gekleed en gekapt de tenniswedstrijden op de televisie te volgen. Ook tegen mij is hij zeer correct en vriendelijk; we hebben elkaar dan ook wel eens eerder ontmoet. Hij is erg enthousiast over het door mij meegebrachte artikel over Queen, dat ik in het kerstnummer van 1975 geschreven had. Hij wil het graag mee naar huis nemen. Ik vind het goed. Fred zet het geluid van de tv uit”.

    De redacteur kon beginnen met het stellen van vragen.

    “Ik zag gisteravond [bij het concert] nogal wat ouders met kinderen, al dan niet op de nek genomen. Veel ouders stonden gezellig mee te swingen.

    Mercury: ‘Dat is geweldig. Dat is nu echt een bewijs van datgene, wat we altijd gewild hebben; zoveel mogelijk mensen bereiken met onze muziek. Ik had het zelf trouwens ook al gezien. Dat was toen we op een open lucht-festival in Cardiff speelden, vorig jaar zomer. Toen zag ik overal kinderen op de schouders van hun ouders zitten’.

    Maar het is natuurlijk wel zo, dat jullie er nu in geslaagd zijn een zeer groot publiek aan te boren met als gevolg dat maar weinig mensen al jullie songs goed vinden.

    ‘Dat is zo. Maar het is de enige manier; zoveel mogelijk muziekstijlen spelen, zodat je als groep nooit in een bepaald hokje geduwd kan worden. Dat gebeurde in het begin namelijk wel. Een hoop journalisten beschouwden ons als een teenybopperband of een heavy band met goede vocalen. In feite waren we dat geen van beide. We hadden natuurlijk wel songs, die in het éne of in het andere hokje te plaatsen waren. Nu is dat gelukkig niet meer zo’.

 

Ben je van plan die formule van de laatste twee albums voor te zetten, met vier maanden studio en dan een perfect geproduceerde elpee uitbrengen?

    ‘Nee, dat doen we niet meer. Als deze toernee afgelopen is, hebben we drie weken de tijd om de nieuwe elpee te schrijven en die willen we dan binnen twee maanden opnemen, zonder veel polijsten en zonder al te veel gebruik te maken van geluidseffecten.

    Onze ervaring in studio’s is trouwens inmiddels zo groot, dat we niet zoveel tijd meer hoeven te besteden aan het opnemen van een meerstemmige zangpartij of zo. We hebben nog geen concreet idee over de volgende plaat, maar het zal een ruw en ruig album worden, met naar alle waarschijnlijkheid een paar akoestische songs van Brian [May] en wat meer pianowerk van mijzelf.

    Het is de bedoeling dat de elpee in oktober verschijnt. Dat is heel belangrijk in verband met de Kerst, want dan worden er altijd ontzettend veel platen gekocht en het is ook zo’n beetje traditie, dat Queen aan het eind van het jaar met een nieuw album op de markt komt’”.

 

 

 

 

Roy Thomas Baker was geen producer van Queen meer. De groep had zich losgemaakt van het contract met studio Trident en alles wat daar bij hoorde, inclusief management. De nieuwe zakelijk leider was John Reid, tevens manager van Elton John.

    Baars: “Hoe beviel dat eigenlijk, het zelf produceren van ‘A Day at the Races’?

    ‘Uitstekend. We hadden er helemaal geen moeite mee. Toen we nog met Roy Thomas Baker werkten, waren we nauw betrokken bij de tot stand koming van het geheel. We hebben vooral in het begin veel geleerd van Roy en hij is tegenwoordig als producer mede dankzij ons tamelijk beroemd geworden. Hij stikt van de aanbiedingen.

    Toevallig heb ik pas samen met hem de debuut-elpee van een nieuw Engels talent geproduceerd: Peter Straker. Daar zul je binnenkort wel meer over horen.

    Ik heb om belastingtechnische redenen al drie jaar een productiemaatschappij en Straker is de eerste, die ik onder contract genomen heb. Waarom niet, ik heb die maatschappij toch. Straker is een hele goede zanger, die jaren bij ‘Hair’ gezongen heeft en tegenwoordig een eigen band heeft’.

 

 

 

 

Wat vind je van de rock-scene tegenwoordig en welke plaats neemt Queen in het geheel in?

    ‘Een rock-scene is er tegenwoordig niet meer, of wel soms? Er zijn de laatste jaren helemaal geen goede nieuwe dingen meer gekomen en de hele scene wordt nog steeds bepaald door de gevestigde namen, die in de zestiger jaren van start zijn gegaan.

    In de muziek van de zeventiger jaren neemt Queen een belangrijke plaats in, want sinds enkele jaren hoor of lees je vaak dat bepaalde groepen met ons vergeleken worden. Als een groep veel variatie in de muziek brengt of met gaaf uitgebalanceerde vocalen werkt, zegt men al gauw dat het op Queen lijkt. Dat is toch de bevestiging dat je als groep een niet meer weg te denken plaats veroverd hebt. Ik ben daar erg blij mee, maar we hebben er dan ook hard voor moeten werken’”.

 

 

 

 

Kees Baars praatte niet over de in 1977 alom aanwezige punk-groepen. Maar hij probeerde wel een discussie uit te lokken.

    “Wat te denken van een debuut-elpee van een groep als Boston? [met o.a. ‘More than a feeling’]

    ‘Die heb ik maar één keer gehoord. Het lijkt erg op Queen, hè? Het is goed geproduceerd, maar veel bijzonders is het niet. Tenslotte schijnt die ene jongen [Tom Scholz] jaren bezig te zijn geweest met die paar songs in zijn studio”.

    Ik vind het toch wel een bijzonder goed album.

    ‘Oké, dat is jouw mening. Weet je wat het is, vrijwel alle Amerikaanse groepen proberen al jaren de Engelse groepen te imiteren, maar ze missen de stijl van de Engelse bands. Technisch is het allemaal wel dik in orde, maar dat zegt niet alles. Er zijn wel een paar uitzonderingen, zoals de Eagles en Aerosmith, die zich beperken tot één stijl en dat vind ik dan ook goede groepen. De Eagles is een goed voorbeeld van een echte Amerikaanse band’.

 

 

 

 

Even iets heel anders, Fred. Wat is er eigenlijk waar van de geruchten, dat jullie tijdens de laatste toernee door de States van het podium gespeeld zouden zijn door het voorprogramma Thin Lizzy?

    ‘Dat heb je zeker in de Engelse pers gelezen, hè? Daar is werkelijk niets van waar. Ik moet toegeven dat Lizzy erg veel succes had. Dat wisten wij van tevoren ook wel. Die jongens zijn goede vrienden van ons en we gunnen ze het succes graag. Ik kan me nog goed herinneren dat wij in het begin van Queen een keer een toernee door de States gedaan hebben met Mott The Hoople en dat heeft ons een heel eind op weg geholpen. Ik weet dus hoe belangrijk het voor een Engelse groep is, om door een grotere collega meegenomen te worden naar Amerika.

    Je moet het maar eens aan Phil Lynott [van Thin Lizzy] vragen, dan zul je precies horen hoe het gegaan is. Toen we een keer twee concerten moesten cancellen vanwege mijn  stem besloot Lizzy in overleg met ons om toch te spelen.

    Ze wilden we wel eens zien hoeveel publiek ze konden trekken. Het waren twee uitverkochte hallen met ieder achtduizend zitplaatsen en beide avonden trok Lizzy niet meer dan vijftienhonderd à tweeduizend mensen. Daar waren ze bijzonder teleurgesteld over, want ze hadden veel meer mensen verwacht. Nee, het waren duidelijk allemaal Queen-optredens.

    De Engelse pers grijpt elke gelegenheid aan om een sensatieverhaal te brengen. Ik begrijp niet dat je dat allemaal gelooft”.

 

 

 

 

 

De houding van de Britse pers bleek nog steeds een grote frustratie voor de zanger van Queen te zijn. De eerste twee albums van Queen, die Kees Baars beschouwde als het beste wat ze gemaakt hadden, waren in eigen land nogal vernietigend besproken.

    Baars: “Hoe is je ervaring met de pers in het algemeen?

    Mercury: ‘Zoals ik al zei, met de Engelse pers heel slecht. Het is al jaren geleden dat ik voor het laatst met een Engelse journalist gesproken heb. Alles wat je zegt wordt verdraaid, om het verhaal zo sensationeel mogelijk te maken en ze stellen ook stomme vragen, zoals waarom ik mijn nagels niet meer zwart verf of waarom ik ‘darlings’ tegen het publiek zeg. Ik geef nooit meer een interview aan de Engelse muziekpers.

     De New Musical Express is nog het ergst van allemaal. Wat betreft buiten Engeland moet ik je zeggen dat ik zeer kritisch ben met het geven van interviews en doe er dan ook maar heel weinig. Ik wil alleen spreken met mensen, die zich behoorlijk verdiept hebben in onze muziek en daar ook een beetje zinnige vragen over kunnen stellen. Ik laat een strenge selectie toepassen, als ik zin heb om met iemand te spreken. Aangezien we nu al meer dan 2 ½ jaar niet meer in Europa zijn geweest, doe ik een paar interviews.

    Zelfs in Amerika heb ik slechts met enkele mensen gesproken, zoals Mick Brown van Rolling Stone, Lisa Robinson en Robert Hilburn van de Los Angeles Times. Nee, over het algemeen heb ik slechte ervaringen met mensen van de muziekpers”.

 

 

 

 

Voor de lezers van Oor legde Kees Baars vast wat hij in Frankfurt allemaal meemaakte.

    “Freddie, die aan het begin van het gesprek regelmatig met één oog de tenniswedstrijden op de televisie zat te volgen, is inmiddels vol aandacht voor het interview. Hij heeft zich naar mij toegedraaid en het kimono-achtige huisjasje hangt ver open, zodat Fred makkelijk met zijn keurige nageltjes met zijn weelderig borsthaar kan spelen.

    Telkens als hij zich voorover gebogen heeft naar het tafeltje, om een slokje jus d’orange tot zich te nemen, brengt hij zijn haar geroutineerd in model. Het is duidelijk dat Fred met volle teugen van zijn verworven stardom geniet. Hij lijkt me echt het jongetje, dat vroeger in India als zoon van een Engels koloniaal en inlandse arbeidster door de zoontjes van andere Engelse kolonialen en inlandse arbeidsters op school behoorlijk gepest is vanwege zijn fragieke bouw en buitensporige gebit.

    Fred moet toen gedacht hebben: wachten jullie maar, mijn tijd komt nog wel. En door een niet te stuiten doorzettingsvermogen en veel gevoel voor show en uiterlijke presentatie is die tijd ook werkelijk gekomen. En Freddie heeft geen minuut gerust voordat het zover was.

 

 

 

Waarom is er tijdens deze Europese toernee eigenlijk geen voorprogramma?

    Het is even stil en Fred kijkt bespiegelend ins blaue hinein.

    ‘Er komt een tijd in iemands carrière, dat je dat niet meer kunt doen. Onze show is uitgegroeid tot een dermate spectaculaire gebeurtenis, dat het gewoonweg niet meer zou passen om met een voorprogramma te werken. Het zou ook te lang gaan duren; onze show duurt al ruim twee uur en aangezien we nogal jonge fans hebben, zou zo’n avond te laat eindigen. In de toekomst wordt het nog langer en komen er nog meer effecten.

    Op het ogenblik zijn we bezig met het integreren van films in onze show en er liggen nog veel meer ideeën op de plank. Als we van de zomer in Earls Court spelen, hopen we de nieuwe opzet klaar te hebben. We beschouwen die twee concerten tevens als een soort try-out voor de Amerikaanse toernee, die 10 oktober van start gaat en wederom drie à vier maanden gaat duren.

    Daarna hoop ik eindelijk eens een tijdje vrij te zijn. Ik heb een prachtig huis en ik kom er bijna nooit. Overal ter wereld, en vooral in Japan, koop ik me suf aan aparte meubels en schilderijen en ik weet niet eens meer hoe ze er uit zien. Maar ja, zo gaat het nu eenmaal’”.

 

 

 

 

Kees Baars: “Als we eens een tussentijdse balans opmaken, welke van de vijf elpees vind je achteraf gezien de beste, of waar was je het meest tevreden over?

    ‘Dat is een heel moeilijke vraag. Ik zou daar niet zo gauw een antwoord op weten. Elke plaat was in de tijd, dat hij uitgebracht werd, goed. Ik denk ook meer in songs dan in elpees. Ik ben zelf bijzonder tevreden over mijn eigen ‘Somebody to love’ en ‘You take my breath away’. Van Brians composities vind ik ‘White Queen’ nog steeds een fantastisch nummer, en ook ‘Teo torriatte’’.

    Door wie of wat word je het meest beïnvloed bij het componeren?

    ‘Dat hangt er vanaf wat voor song het is. Bij de heavier nummers hoor je de invloed van de hele popmuziek, zeg maar en bij de rustige, romantische pianowerkjes word ik hoogstwaarschijnlijk wel beïnvloed door Chopin, naar wie ik bijzonder veel luister. Chopin heeft prachtige melodieën geschreven, werkelijk fantastisch’.

 

Van jullie twee laatste elpees krijg ik de indruk dat elke plaat een single plus andere nummers is. Dus ‘A night at the opera’ opgebouwd rond ‘Bohemian Rhapsody’ en ‘A Day at the Races’ rond ‘Somebody to love’. Waarom zijn er dan toch van beide platen tweede singles uitgebracht, resp. ‘You’re my best friend’ en ‘Tie your mother down’, die toch bepaald minder succesvol waren?

    ‘Dat hebben we gedaan om weer iets van ons te laten horen. Het is belangrijk dat de mensen af en toe weer eens wat van hun favorieten horen en we vinden het ook belangrijk om de verschillende stijlen, die Queen heeft, aan een groter publiek ten gehore te brengen. Dat men weet dat Queen ook andere songs maakt.

    Het is trouwens niet zo dat ‘Bohemian Rhapsody’ en ‘Somebody to love’ geschreven zijn om als single uit te brengen. Het waren gewoon nummers van een elpee, die gekozen zijn, toen de plaat klaar was.

    Binnenkort brengen we een EP uit met vier nummers voor de prijs van een single, een soort service voor het publiek om voor weinig geld met Queen kennis te maken. De nummers zijn ‘White Queen’ van ‘Queen II’, ‘Tenement Funster’ van ‘Sheer Heart Attack’, ‘Death on two legs’ van ‘A night at the opera’ en ‘Good old fashioned lover boy’ van ‘A day at the races’’.

    Waarom staan er op jullie laatste twee elpees steeds vier nummers van jou, vier van Brian, één van John, en één van Roger?

    ‘Het is nu eenmaal zo, dat Brian en ik het meeste materiaal schrijven. Van elk van ons beiden worden er door ons vieren vier songs uitgezocht. John en Roger schrijven niet zoveel en wat ze schrijven is niet altijd geschikt voor Queen. Als ze met meer goede songs aan zouden komen, zouden we er ook meer van opnemen’.

    Heb je wel eens gedacht over het maken van een soloplaat?

    ‘Ik heb er wel eens over gedacht, ja. Maar ik zou er absoluut geen tijd voor hebben en daarbij komt nog dat ik tot nu toe door de vele verschillende stijlen die Queen speelt, al mijn songs kwijt kan. De nummers die ik schrijf, schrijf ik voor Queen’.

 

Vind je communicatie met het publiek belangrijk?

    ‘Ja, heel belangrijk. Ik praat altijd veel met het publiek en ik vind het dan ook altijd erg vervelend, wanneer we in niet-Engelstalige landen spelen, zoals in Europa en Japan en de mensen begrijpen niet wat je zegt. Communiceren met het publiek is een erg belangrijk onderdeel van de show voor mij’.

 

Ben je tevreden over de manier waarop jullie het middenstuk van ‘Bohemian Rhapsody’ live opgelost hebben? Ik vond het namelijk nogal vreemd dat jullie gewoon gedurende 45 sekonden van het podium afgingen en het publiek naar de lege bühne lieten staren.

    Mercury: ‘Het is altijd een groot probleem geweest en we hebben ook al diverse manieren geprobeerd om het live min of meer aanvaardbaar te brengen. Zoals we het nu doen leek het ons het beste: tijdens de band verkleed ik me heel snel met behulp van twee roadies en we komen dan voor het laatste gedeelte van het nummer met veel bommen en licht op. Dat imponeert de mensen en als het nummer afgelopen is wordt er altijd enthousiast gereageerd. In de toekomst zullen we in het vocale gedeelte een film draaien, maar hoe dat precies wordt, is nog niet bekend’”.

 

 

 

 

Aan alles komt een eind, ook aan het gesprek van de Oor-redacteur met de beroemde artiest.

    Kees Baars: “Er is inmiddels een soort toermanager binnen gekomen, die op de punt van een tegenover ons staande stoel is gaan zitten en regelmatig zijn horloge binnen ziensafstand brengt. Zijn andere hand kleeft aan het handvat van een op de grond staand koffertje en de man staat duidelijk op het punt met mij te vertrekken.

    Hij vindt het blijkbaar wel genoeg. Waarschijnlijk moet Fred zijn stem sparen of mag hij zich niet vermoeien.

    Nog een laatste vraag? probeer ik bij Fred.

    Fred is ook de beroerdste niet en vindt het goed.

    Heb je bereikt wat je wilde bereiken?

    ‘Natuurlijk heb ik altijd nog bepaalde idealen, maar ik ben wel tevreden met wat ik tot nu toe bereikt heb. Maar Queen blijft keihard doorwerken, dat is een ding wat zeker is’.

    Ik bedank Fred en zeg dat ik hem dinsdag in Rotterdam wel zal zien.

    ‘Is die hal daar een beetje aardig?’ vraagt hij.

    Ik vertel hem dat er veel mensen in kunnen en dat het geluid bijna overal slecht is.

    ‘Ik verheug me er bijzonder op’, zijn de laatste woorden en ik poets de plaat”.

 

 

 

 

Freddie was niet helemaal eerlijk tegenover Kees Baars geweest. Af en toe praatte hij wel eens met een Engelse journalist. Dat was bijvoorbeeld het geval met Harry Doherty van Melody Maker. Die was eerder dat jaar met Queen en Thin Lizzy meegereisd tijdens hun Amerikaanse en Canadese toernee.

    De grote vijand was en bleef New Musical Express, de popkrant die zich voortdurend in negatieve termen over de inmiddels zo succesvolle Britten had uitgelaten. In juni 1977, een maand na het interview met Oor, stond Mercury echter een interview toe aan Tony Stewart, een van de NME-redacteuren. Het werd een bijzonder gesprek, zoals de kop boven het artikel al aangaf: “Freddie Mercury – is deze man een idioot?” (“Is this man a prat?”).

 

 

 

Freddie Mercury wist wie hij tegenover zich had. Stewart: “My recent report of the Hamburg concert on their European tour had predictably not been received warmly in the Queen camp”.

    Tony was dan ook verbaasd dat juist hij toegelaten werd om met de vedette van gedachten te wisselen. “That he agreed to do this interview in the first place was, in fact, something of a surprise, and the confrontation undoubtedly started with some mutual hostility”.

 

 

 

 

Stewart was een stuk kritischer dan Kees Baars, dat bleek sowieso uit de titel van het artikel. Maar ook uit de inleiding. De journalist liet duidelijk merken dat hij niet ingenomen was met een artiest die ‘gay’ was, daar niet omheen draaide en met plezier in weelde baadde.

    “Freddie Mercury has always liked to dance the millionaire’s waltz. There’s a story about him, dating back to his days as an impoverished student, which illustrates that even at that time he had grand aspirations for a luxurious existence. It was before Queen were formed and he was running a stall in Kensington Market with the delicately pretty drummer, Roger Taylor [later Queen].

   Apparently the venture was not a tremendous financial success and it perturbed Freddie that he would be unable to afford a taxi to take him home. According to fable he was so reluctant to undergo the indignities of public transport that he secretly sold Taylor’s jacket to pay his own cabfare.

   Mercury doesn’t actually deny this story, but neither does he admit its authenticity.

   ‘You’d be surprised how much of it is exaggerated and blown up by the press just to make good copy’, he explains, his fingers vigorously pruning his hair, as if in search of nits, as he relaxes on the patio of his manager’s Knightsbridge home.

   ‘I would give them a bit of spice and they would add all the trimmings. My lifestyle and this very precocious nature was blown out of all proportion. But the media created a lot more than I could give. I was prepared to live with it, and it was up to me to make sure I had one foot firmly on the ground. I feel I have.

   It’s strategy. One has to use it to one’s best advantage’.

   Suddenly he breaks off, seemingly at a loss for words.

   ‘Darling, if everything you read in the press about me was true then I wouldn’t be sitting here talking to you today, because I would be so worried about my ego. Actually, if it was all accurate, I would have burnt myself out by now. I really would have’”.

 

 

 

 

Stewart beschouwde het interview als een duel. Mercury was er op uit hem te vernederen. Hij ging in de tegenaanval. De journalist werd met ‘darling’ bejegend. In zijn artikel noemde hij Freddie op zijn beurt ‘bitch’.

   In het punkjaar 1977 traden Britse groepen meestal op zonder al te veel poeha. Queen was juist extravagant op de bühne.

   Stewart: “The basis of my criticism was that more importance was afforded their visual, than their musical presentation. And, simply, Mercury had led them over the top with his self-indulgence, to the detriment of the group performance”.

   Met dat soort opmerkingen moest je bij de artiest niet aankomen. “His answer is to make me feel as uncomfortable as possible when we meet. Firstly by insisting that his bodyguard, an intimidating bulk of muscle, is present, and secondly by his own attitude towards me. Seemingly he is determined that I should feel subordinate to him.

 

 

 

 

 

‘I remember’, he opens, ‘speaking to you three or four years ago. That right? So you’re still working for NME? Don’t they have such a thing as ... aha ... promotion? Life is not treating you very well, is it?’

   Perfunctory replies, however, do not deter him.

   ‘I would have thought’, he adds lightly, ‘that since the last time I met you, if you had any go by now you should have become ... aha ... editor of The Times or something’.

   Well Fred, it was offered, but you know how it is.

   ‘Tart’, he simpers quietly”.

Over zijn eigen leven verklaarde Mercury: “Certainly I’m a flamboyant person. I like to live life. I certainly work hard for it, and I want to have a good time. Don’t deny me that. It might not come again and I want to enjoy myself a little. I hope”, he adds, tilting his head and quietly smirking, “that when you better yourself in your profession you enjoy yourself too”.

   Het leek wel een bokswedstrijd.     

 

 

 

 

Wat Queen zeker de laatste tijd aan het doen was kon Tony Stewart moeilijk als vooruitgang zien. De artiest was dat niet met hem eens.

   “Realising his game of psychological one-upmanship is having little effect, he then decides to bring my critical ability into dispute by insisting that in concert Queen are trying to broaden the bounds of rock music. That’s why, he argues, he has recently had an identical copy of a Nijinsky ballet costume made. He’s not just posing, he declares, but using various artefacts of different cultures to make the band better and more entertaining.

   ‘Which’, he adds indignantly, ‘you don’t seem to agree upon. But we shall press further on this point. You don’t leave any room for progression, do you?’

   Well, I’m not sure if it is a progression, which is the basis of my criticism”.

 

Freddie had zich laten beïnvloeden door ballet. Dat was een nieuwe artistieke aanpak. “‘Stuff your criticism’, he comments petulantly. ‘I think you look upon things with a very narrow view. I feel you restrict yourself by working in a very small framework. Have you ever reviewed a ballet show?’

   No. I shouldn’t think I would be qualified to do so either.

   ‘What makes you think you’re qualified to do rock ’n’ roll? Do you need degrees to do it? If ballet should suddenly infiltrate rock ’n’ roll’, he confidently predicts, ‘you would be the first to jump on it, wouldn’t you?

   You don’t seem to realise that all these things are so close. Maybe not so much the dancing part, but in the presentation they are. And they (ballet dancers) come and see rock ’n’ roll shows, you’d be surprised to see what’s going on’.

   Well, if I ever see Margot Fonteyn down The Rainbow, I’ll buy her a pint.

   ‘It’s all forms of art’, he elaborates heatedly, ‘so I don’t see why it should be that limiting; especially in this day and age when people are doing so many different things.

   You don’t seem to grasp or have any sense of actually err...I just don’t think you know anything about style and artistry. Maybe they’re beyond you, therefore you can’t grasp them, therefore you dismiss them’”.

 

 

 

 

In Amerika zou men veel meer open staan. “Freddie is merely criticising the British press and venting his fury on me as the nearest representative at hand. The Americans, he observes, don’t have the same kind of prejudices. ‘If they can do it, why the fuck can’t people over here?’ he asks angrily. ‘You’re too narrowminded. You’re the bloody arrogant sods that just don’t want to learn. You don’t want to be told anything. You feel you know it all before it’s even happened’”.

   Stewart vond dat Mercury op zijn nummer gezet moest worden. Niet ballet was de vooruitgang, maar ontwikkelingen als punk en new wave, dat was zijn overtuiging.

   “These ill-advised, inaccurate, not to mention unkind words, cannot be ignored. Mercury needs putting straight. At a time, I tell him, of great musical change – when the New Wave is at the very least causing us all to re-examine our rock credo – Queen are alienating themselves from this very culture. Worst of all they appear to be guilty of the cardinal sin: believing in their own myth.

   A rock gig is no longer the ceremonial idolisation of star by fans. That whole illusion, still perpetrated by Queen, is quickly being destroyed. And in this iconoclastic atmosphere there is nothing more redundant, or meaningless, that a posturing old ballerina toasting the audience, as Mercury does, with ‘May you all have champagne for breakfast’.

   ‘You hated that, didn’t you?’ he replies with a light laugh, colouring slightly. I loved it, and I think that people love it. It’s part of entertainment. God! You haven’t an ounce of artistry in your veins really.

   What do you know about showbiz? That’s the way certain things happen, can be done, and that’s the path we’ve sort of allotted ourselves. That’s the way we want to do it.

   Can you imagine’, he asks, his voice shaking at the thought of such a horrifying prospect, ‘doing the sort of songs that we’ve written, like ‘Behemian Rhapsody’ or ‘Somebody To Love’, in jeans with absolutely no presentation?

   You don’t seem to realise that the kind of public who come to see us love that kind of thing. They want a showbiz type of thing. In fact they’re the ones who put you on the pedestal.

   Why do you think people like David Bowie and Elvis Presley have been so successful?”

   Because they give their audiences champagne for breakfasts.

   ‘Coz they’re what the people want. They want to see you rush off in the limousines. They get a buzz’.

    When he was younger, he explains, the myth was part of the rock ’n’ roll excitement. Performers were untouchables, he suggests, and there was a thrill in being unable, for example, to get near Hendrix after a show. ‘What do you expect? Somebody to go round and have tea with the front row? Break this barrier we’ve put across? God! You’ve missed the whole point’”.

 

 

 

 

In feite stonden niet alleen twee personen tegenover elkaar in de boksring. Het zat dieper: showbusiness en theater versus een muzikale revolutie.

   Freddie versterkte zijn standpunt nog eens door terug te komen op zijn ballet-escapade. “I’m into this ballet thing, and that’s why I’m trying to put across this Nijinsky costume; and trying to put across our music in a more artistic manner than before.

   A lot of people just dismiss it and say I’m wearing a silly little outfit, rather than being critical and saying that formal ballet may not be quite right for rock ’n’ roll’.

 

Why is it so important for you to radically broaden the scope of rock into other cultural areas?

   ‘It’s just a logical thing. I want to do different things. I don’t want to keep playing the same formula over and over again, otherwise you just go insane. I don’t want to become stale. I want to be creative’.

   And dressing up like a party clown is being creative?

   ‘I want to put my music across, as far as entertaining is concerned, with everything: costumes and lights. It’s a progression with the music and I felt, for want of better words, if our music was getting mature and sophisticated so should our stage act. Our songs needed a different kind of interpretation, and that’s what we’re trying to do.

   We certainly like being excessive. I know it’s a nasty word for you, but we do, because a lot of our music is that. There is nothing more disheartening than if the music was so overpowering and we didn't have anything to go with it. It would just be a compromise.

   We have found that our music at times is so outlandish, so important – call it what you want – that we needed to do it on stage. If there are other ways of doing it, my God, you tell me so’”.

 

 

 

 

 

 

Tony Stewart zat oog in oog met de door hem zo verguisde zanger. De journalist greep alle kansen aan om zijn walging ter plekke onder woorden te brengen. “Their last album ‘A Day At The Races’ was mostly bland and insubstantial, musically and lyrically. Quite why they should have lost the artistic momentum they possessed on ‘Sheer Heart Attack’ and ‘A Night At The Opera’ is bewildering”.

   Tot zijn verbazing gaf Freddie hem gelijk. “Surprisingly this is an observation Mercury partly concedes. ‘It’s very difficult’, he acknowledges, ‘especially after five albums, to come up with totally outrageous and original things’”.

   De artiest was er zich van bewust dat de nieuwe langspeelplaat, ondanks een nummer één positie in de album-hitlijsten. niet goed onthaald was in de Britse pers. “He mentions that in the UK, ‘A Day At The Races’ was received unfavourably. Critics noted, he says, that there had not been much of a development musically”. Stewart was het met de negatieve kritiek eens. “They are artistically on the decline”.

   Dat gedoe met ballet, benadrukte hij steeds, was helemaal niets.

   Freddie Mercury zag het daarentegen als het overschrijden van bestaande grenzen. “I like to think that we’ve come through rock ’n’ roll, call it what you like, and there are no barriers: it’s open. Especially now when everybody’s putting their feelers out and they want to infiltrate new territories. This is what I’ve been trying to do for years. Nobody’s incorporated ballet. It sounds so outrageous and so extreme, but I know there’s going to come a time when it’s commonplace’”.

   Mercury vergeleek zichzelf met David Bowie. Ook die had het theater in de rock-muziek geïntroduceerd.

   Dat was tegen het verkeerde been. Stewart: “You’re an irrepressible exhibitionist”.

   En zo keuvelden Freddie Mercury en de journalist van New Musical Express nog een tijd door. Hoorde de zanger nog wel bij Queen? Viel hij niet steeds meer uit de toon met zijn rare gedrag kwam nog aan de orde. Het lange interview leidde in elk geval niet tot een intieme vriendschap. Dat bleek nog eens uit de titel boven het artikel, zoals het afgedrukt werd: ‘Is this man a prat?’

 

 

 

 

Queen ging door. In het najaar van 1977 verscheen, zoals aangekondigd, het album ‘News of the world’ met daarop de (korte) single ‘We are the champions’. Een jaar later kwam ‘Jazz’ met ‘Bicycle Race’ en ‘Fat Bottomed Girls’ op de platenmarkt. Freddie Mercury en de zijnen zouden nog lang van zich laten horen...

 

 

Harry Knipschild

30 oktober 2017

 

Clips

 

* Nijinski

* Queen, Somebody to love, 1976

* Boston, More than a feeling, 1977

* Freddie Mercury aan het woord, 1977

* Interview met Freddie Mercury, 1984

* Queen, Tribute to Freddie Mercury Concert, Tie your mother down, 1992

* Kees Baars (kort) aan het woord, 2009

 

literatuur

 

Mick Houghton, ‘The Guitarist’, Sounds, 22 januari 1977

Wesley Strick, ‘‘A Day at the Races’ is a self-made masterpiece’, Circus, 31 januari 1977

Wesley Strick, ‘‘A Day at the Races’’, Circus, 28 februari 1977

Harry Doherty, ‘The Year Queen Lizzy Shook America’, Melody Maker, mei (?) 1977

Mick Brown, ‘Fit to be Crowned: Queen’s Mercury Rising’, Rolling Stone, 5 mei 1977

Kees Baars, ‘Circus Queen’, Oor, 1 juni 1977

Tony Stewart, ‘Is this man a prat?’, New Musical Express, 18 juni 1977

Cees Mentink, ‘Het geheim van Freddie, Brian, John en Roger’, Muziek Parade, oktober 1977

Lesley Ann-Jones, Freddie Mercury. The definitive biography, Londen 2012 (2011)

Harry Knipschild, ‘Queen, van niets naar ‘Bohemian Rhapsody’’, website Harry Knipschild, 25 augustus 2014