160 - Wat mijmeringen over het begin en einde van Hitweek

 
Op 17 september 1965 verscheen het eerste nummer van het tijdschrift Hitweek. De redactie, ondergebracht in een chique pand in Amsterdam dichtbij het Concertgebouw (Alexander Boersstraat 30) stelde alles in het werk om het blad gevuld en gedistribueerd te krijgen.
 
In het eerste nummer las je op de voorpagina: “We zijn van mening dat de ouderen bang voor ons, tieners, zijn. We worden als kleuters toegesproken en worden geassocieerd met kreten als ‘wouw’, ‘geweldig’, ‘in’ etc. Er is angst voor de vasthoudendheid en het razendsnel improvisatie-vermogen waarmee wij de dingen aanpakken.
   Het is ontstellend hoeveel tieners (wat ’n rot woord) er rond lopen met geniale ideeën, plannen, verhalen, foto’s. Het overgrote merendeel blijft echter rondlopen, want er schijnt weinig plaats voor onze initiatieven in deze volwassenen-maatschappij te zijn.
   Met Hitweek willen we daar iets aan doen. Dit is jouw en ons blad. Hitweek heeft geen redactie, geen hoofdredacteur en is taboe van al dat officieel status-gedoe. Schrijf, fotografeer, maak plannen en weet, dat voortaan – iedere week – Hitweek er is.
   Mensen, dit is een unieke krant. Er gaat iets gebeuren. Let op. Nu gaan we spijkers met koppen slaan!!”
   De redactie, bestaande uit Peter J. Muller, Willem de Ridder (en Marjolein Kuijsten) opereerde onder de titel ‘samenstelling’.
  

Peter J. Muller en Willem de Ridder met het eerste nummer van Hitweek

Hier Hitweek

 
Het is logisch, dat de nieuwe krant, die moest concurreren met al bestaande popbladen, niet zomaar van de grond kon komen. In de eerste nummers werd dan ook menige oproep afgedrukt. Zoals onder ‘Hier Hitweek’: “Dit is een krant die zonder voorbehoud openstaat voor al jouw bijdragen, die openstaat voor fanklubs, voor beatgroepen, voor kankeraars en intellektuelen.
   Schrijf wat je wil: er zijn ontelbaar veel onderwerpen, het hoeft niet per sé alleen showbiz te zijn. Daar hebben we vier maandbladen voor.
   Hitweek plaatst alles maar dan ook alles wat met de tiener en zijn wereld te maken heeft. Zonder de ouderen uit te sluiten.
   Bovendien: in deze krant kan gratis geadverteerd worden. Neen, neen, geen zegels plakken of slagzinnen bedenken. Geef op die tekst en wij plaatsen hem. Het kan een paar weken duren, maar d’r in komt ie.
   We hebben je medewerking nodig. Of je nu schrijven kunt of niet. Het hindert niet. Stuur ons foto’s artikelen tekeningen, stuur ons programma’s van dancings, agenda’s van beatgroepen en andere artiesten.
   Heren voorzitters, sociëteiten, fanklubs: stuur jullie mededelingen. We plaatsen het gewoon zomaar: voor niets. Alsjeblieft.
   Dit is het systeem, dit is de krant. We wachten op je bijdragen, raadgevingen of kritiek. Stuur er ook een fotootje van jezelf bij, dat komt er dan bij te staan.
   Jongens we gaan het grandioos aanpakken. Er zal, er moet, er gaat meer leven in de brouwerij komen. Nederland: beatland dank zij Hitweek. Dank zij jou”.
 

Let op!

 
De krant moest niet alleen gevuld zijn, maar ook lezers vinden. Hoe de ‘samenstellers’ dat wilden aanpakken lieten ze 1 oktober 1965 op de omslag afdrukken onder de kop ‘Let op!’:
   “Hitweek stelt meer dan de helft van de opbrengst beschikbaar voor iedere tiener (twen), die deze krant wekelijks wil verkopen. Stuur ons ’n briefkaart met je adres en wij sturen je gratis 50 kranten toe, die je zo kunt verkopen.
   Behalve dat dit ’n aardige winst oplevert [de verkoopprijs was 30 cent] kun je ook de volgende 50 ex. (van het volgende nummer) bestellen. Op deze manier moet het mogelijk zijn, dat je wekelijks veel bijverdient op ’n tamelijk makkelijke (en vooral leuke) manier. Schrijf ons direkt”.  
 

Platen deze week

 
In die tijd was ik 21 jaar, een ‘twen’ zoals het in die tijd heette. Waarschijnlijk vanwege mijn activiteiten in de muziekbranche namen de samenstellers persoonlijk contact met me op en vroegen me nadrukkelijk of ik (gratis) iets wilde schrijven voor de krant. Ze vertelden me dat het blad niet voor niets Hitweek heette en dat het dus wekelijks gewijd zou zijn aan (mogelijke) hits. Kon ik op die basis iets schrijven?
   Ik reageerde positief. Wat was er logischer dan wat gloednieuwe singles en een album onder de loupe nemen. Dat zou ik zelfs elke week kunnen doen.
 
Ik schreef een tekst over het eerste album van de Byrds. Dat was een van mijn favoriete groepen van dat moment. Bij het artikel, dat op 1 oktober 1965 geplaatst werd, was wel een foto van de Amerikaanse groep afgedrukt, maar de door mij aangeleverde tekst over de elpee ontbrak. Wel de titels van alle songs op het Byrds-album: ‘Mr. Tambourine Man’, ‘I’ll feel a whole lot better’, ‘Spanish Harlem incident’, ‘You won’t have to cry’, ‘Here without you’, ‘The bells of Rhymney’, ‘All I really want to do’, ‘I knew I’d want you’, ‘It’s no use’, ‘Don’t doubt yourself, babe’, ‘Chimes of freedom’, ‘We’ll meet again’. ‘The Byrds’, CBS 62.571
 

 
Mijn mening over een viertal singles was wél in Hitweek te lezen.
 
1. The Seekers: ‘Allentown jail’ / ‘Just a closer walk with thee’ (Columbia CB 3090)
 
Er is in Engeland al een paar maanden niets meer uitgebracht van het Australische folkviertal en gezien hun populariteit in den lande, vond Bovema het hoogtijd om er dan maar zelf iets aan te doen. Bijgevolg werden 2 klassiekers van een album gelicht en in eigen koppeling op de markt gebracht.
   ‘Allentown jail’ is zeker het meest aantrekkelijk – lekker rustig en fris: niet excentriek zoals zo vele folk attrakties van de laatste weken – kortom de Seekers. Ook in ‘Just a closer walk with thee’ treffen we dezelfde stijl aan, alleen is de zaak hier iets oppervlakkiger behandeld.
   Een plaat die we muzikaal geslaagd kunnen noemen al zal het kommercieel nooit zo’n succes worden als hun twee grote hits [‘I’ll never find another you’, ‘A world of our own’].
 
2. Freddy Cannon: ‘Action’ / ‘Beachwood city’ (Warner Brothers WB 5654)
 
Veel rock & roll sterren van de ouwe glorie zijn aan een comeback bezig; een van de nieuwste is Freddy Cannon. Met ‘Action’ – die de opening van Tamla Motown heeft afgekeken – is hij op de 13de plaats van de Billboard charts beland. Een rocker helemaal zoals we die van Freddie gewend zijn – kompleet met het zware big-band werk, zoals altijd zwaar op de voorgrond.
   ‘Beachwood city’ is wat men een achterkant pleegt te noemen. Een gezochte melodie en een rommelig ritme – een mislukt Cannon-nummer. Bovendien nog een regelrechte imitatie van zijn ouwe hit ‘Palisades Park’.
 

 
3. Fats Domino: ‘On a slowboat to China’, / ‘Monkey business’ (Artone AP 22.002)
  
De populariteit van Fats Domino heeft de laatste jaren nogal wat geleden – voor een groot gedeelte is dat zijn eigen schuld. Vroeger was zijn geluid altijd even spontaan en eerlijk, nu heeft hij zich steeds meer gaan wagen aan dure arrangeurs die zijn opnamen volgepropt hebben met koortjes en grote orkesten.
   ‘On a slowboat to China’ is zo’n nummer. Alle glans is voor Fats bedorven en door een volkomen mislukte en opdringerige begeleiding. Heel anders is (gelukkig) ‘Monkey business’, dat de terugkeer betekent van Dave Bartholomew, zijn vroegere A&R man. Helemaal in oude stijl en zo geknipt om tussen de andere successen regelmatig in de Arbeidsvitaminen te verschijnen.
 
4. Andy Williams: ‘Hawaiian wedding song’ / Blue Hawaii (CBS 1.943)
 
In nog geen 10 jaar tijd heeft Andy Williams zich opgewerkt van rock & roll zanger tot artiest in het ‘betere’ genre. Deze opnamen komen uit 1959 – zo’n beetje halverwege. ‘Hawaiian wedding song’ is zijn grote hit uit dat jaar en is het kolfje naar de hand van romantische luisteraars(sters). Heerlijke kwasie-echte zwijmelmuziek. ‘Blue Hawaii’ – ook al eens op single uitgebracht – is minder kommercieel bedoeld. Andy weet dit genre in 1959 beslist nog niet zo goed aan te pakken als nu, al kunnen we het verre van slecht noemen.
   Alles bij elkaar een plaatje dat je hoe langer hoe beter vindt.
 
Mijn kopij werd afgedrukt met erboven ‘Platen deze week’.
 

Geen vervolg voor mij

 
Op verzoek van Peter Muller, meen ik me te herinneren, leverde ik ook voor het nummer van 8 oktober 1965 de bespreking van een aantal platen aan. Die werd niet in het blad opgenomen. Het betekende voor mij het einde van mijn medewerking aan Hitweek. Terecht achteraf: Hitweek werd niet het tijdschrift zoals mij dat was uitgelegd.
   Af en toe stuurde ik nog wel eens een ingezonden brief, die nog werd opgenomen ook. Bovendien had ik contact met enkele redacteuren. Het blad bleef nog bestaan tot en met 23 april 1969.
 

Hitweek wordt Aloha

 
In het laatste nummer was onder de kop ‘De nieuwe krant’ te lezen:
   “Hierboven zie je de bouw van de nieuwe redaktieruimte. Want deze krant gaat volgende week veranderen. We hebben besloten het paleis op de Dam af te breken om er een mooi modern gebouw neer te zetten, met van die strakke lijnen. Zoiets als die flats waar we allemaal in opgesloten zitten. De prachtige verbijsterende tekening is van Michael Toner uit Den Haag. Michael is Schot van geboorte en hij maakt reusachtig grote tekeningen. Helemaal vol met belachelijke mensjes die nijver aan hun eigen ondergang aan het werken zijn. Als je in Den Haag bent moet je eens naar Denneweg 56 gaan. Dan kun je lachen.
   Haha, die nieuwe krant, nou geen onzin hoor. Volgende week koop je niet meer je oude Hitweek, maar een krant van 16 pagina’s die iedere twee weken zal verschijnen en vijfenzeuventig centen gaat kosten (abonnees hoeven zich geen zorgen te maken, zij krijgen die tweewekelijkse nummers nog tegen de vooroorlogse weekprijs, is me dat boffen!).
   Die nieuwe krant is bedoeld als een betere krant en is ook minder bedoeld als een popkrant (die Hitweek toch al niet meer was), maar meer als een blad voor iedereen die het (tja) ‘ziet’. Niet voor een kleine groep, nietwaar, dat kan natuurlijk niet de bedoeling zijn. Papier voor iedereen die een lichtje is opgegaan.
   Hier op de Alexander Boersstraat 30 te Amsterdam zitten we koortsachtig te wachten op alle belangrijke dingen die jullie ons laten weten. Daarvan wordt dan die nieuwe lekkere krant gemaakt waarin niet alleen al die dingen staan die jullie schrijven, maar ook al die meer beeldende ideeën verwerkt worden die er hier doordringen.
   Hou iedereen op de hoogte, stuur foto’s, tekeningen en meer van dat moois in, kom eens mee lay-outen, ja koms eens meedoen.
 

Het nieuwe pand van Hitweek/Aloha? (tekening van Michael Toner)

 
We gaan er nu met z’n allen hard tegenaan, vrijheid zullen we maar zeggen, vrijheid en blijheid. Neem geen blad voor de mond of het geslachtsdeel, je weet zelf wel hoe het zit. Je weet zelf wel dat je niet hoeft te schrijven in dat vrolijke ‘Hitweek-toontje’ omdat dat grappige toontje stomweg niet bestaat [! HK] en in de krant die we maken iedereen net zo schrijft als hij dat ziet. Alles kan, mag en moet zullen we maar zeggen, maar uit estetiese en praktiese overwegingen nog even wat konkreets.
   Geschreven stukken die voor de krant bestemd zijn moeten eigenlijk niet langer zijn dan twee kantjes van het bekende kwarto formaat. Als iets belangrijks is komt het in zo’n afmeting echt beter over. Alles waar je voelt dat over geschreven moet worden komt voor de krant in aanmerking, maar om het geheel ‘lijn’ te geven ligt het in de bedoeling de nummers van de nieuwe krant een speciaal onderwerp mee te geven, waaromheen iedereen dan zijn belangwekkende gedachten kan spuien.
   Noem maar wat op, ‘luchtvervuiling’, ‘rotte scholen’, ‘de belazerde jeugdige konsument’, ‘de misdadige Nederlandse buitenlandse politiek’ om het over de onzinnige dingen op de wereld te hebben, maar ook natuurlijk ‘het geluk’, ‘de kreativiteit’, ‘beter wonen en verplaatsen’, ‘de lekkere dingen in het leven’, ‘de komiese humor’, ‘het schaffen’.
   Informatie die vaak het leven veraangenamen kan, en je moet helpen in moeizame omstandigheden zo min mogelijk last te hebben van de ziekte van deze tijd (hoe de luchtvervuiling, de geluidshinder, de verkoop van ondeugdelijke muziekapparatuur, platen en brommers, de zwendel van sjacheraars in de ruimste zin des woords etc. etc., het hinderlijk optreden van politie en justitie, huisjesmelkers en horecaffers zoveel mogelijk beperkt kan worden). Informatie waarmee je je voordeel kan doen om het leven genietend door te gaan (om het maar eens te zeggen).
   Goed, verder zijn het allemaal dingen waarover nodig eens behoorlijk stof geschreven moest worden. Zulke onderwerpern worden natuurlijk als alles goed loopt van tevoren aangekondigd. Je zal wel merken hoe het uitpakt”.
 
Medewerkers van Hitweek hadden intussen een en ander bij de omroepen weten te bereiken. Zo las Koos Zwart in de Rooie Haan (Vara-radio) wekelijks de beursberichten voor. Dat waren de prijzen die je voor diverse drugs moest betalen. Ook in Hitweek werd het gebruik van allerlei middelen zeker niet ontraden.
 

Een nieuwe wereld is aangebroken!

 
De formule van Hitweek was achterhaald, stelde het blad zelf bij zijn afscheid in april 1969. Nieuwe tijden waren blijkbaar aangebroken. De Woodstock-generatie deed in augustus 1969 van zich horen. Een van de optredende artiesten daar was Jimi Hendrix. Een jaar later, op 11 september 1970, een week voor zijn overlijden, vroeg popjournalist Keith Altham aan Hendrix of hij de wereld wilde veranderen.
   “Well, I’d like to take part in it, but changing reality probably, not the way I know it necessarily, but the way that it’d get along a little better as of where old and young don’t clash so much together”.
   Wat zijn de dingen die je veranderd wilt zien?
   “Oh I don’t know, more colour in the streets probably. I mean, I don’t know, I really don’t know. Whatever happens, it should have a chance to be, like, brought into the open. If there’s a new idea, a new invention, or a new gas, or a new whatever, you know, or a new idea of thinking, it should be brought at least into the open, you know and be respected as, as being new and probably a, you know, a decent change or a help for the, you know, like the human race or whatever. Instead of keep carrying the same old burdens around with you. And you have to be a freak in order to be different, you know. And even freaks, they’re very prejudiced. You have to have your hair long and talk in a certain way in order to be with them, you know. And in order to be with the other people, you have to have your hair short and wear ties. So we’re trying to make a third world happen, you know what I mean?”
 

Janis Joplin op cover van Rolling Stone, 6 augustus 1970

 
Ook Janis Joplin trad op tijdens het Woodstock-festival. In augustus 1970 liet ze zich overhalen een reünie van haar oude school in Port Arthur (Texas) bij te wonen.
   In de plaatselijke krant, Port Arthur News, werd een verslag opgenomen. Iemand vroeg de rock-ster wat ze vond van de stad waar ze op 19 januari 1943 geboren was.
   “Well, it seems to have loosened up a little bit since I left. There’s a lot of long hair and rock, which also means drug use, you know. Looks like it’s doing just about what the rest of the country’s doing: getting loose, getting together”.
   Ook werd haar gevraagd wat jonge mensen anno 1970 van het leven wilden.
   Janis Joplin: “Sincerity and a good time”.
   Laura, haar zus, legde in het boek Love, Janis vast dat ze haar bij die gelegenheid vroeg of ze gelukkig was.
   Janis Joplin schreeuwde het uit: “I’m on top of the world!”
   Laura: “I know, but are you happy?”
   Volgens Laura draaide Janis zich om en mompelde dat ze zich niet geroepen voelde op zo’n domme vraag een antwoord te geven.
   Janis Joplin overleed twee weken na Jimi Hendrix, op 4 oktober 1970, in Hollywood aan een overdosis heroïne.
 
Misschien hadden alle veranderingen in deze dagen wel te maken met de stand van de sterren. Die gedachte leefde sterk aan het einde van de jaren zestig. ‘The age of Aquarius’ zou zijn aangebroken. Dat was tevens de titel van een song uit de musical ‘Hair’, die volle zalen trok:
   “When the moon is in the Seventh House - And Jupiter aligns with Mars - Then peace will guide the planets - And love will steer the stars. This is the dawning of the age of Aquarius - The age of Aquarius.
   Harmony and understanding - Sympathy and trust abounding - No more falsehoods or derisions - Golden living dreams of visions - Mystic crystal revelation and the mind’s true liberation - Aquarius!
   When the moon is in the Seventh House - And Jupiter aligns with Mars - Then peace will guide the planets and love will steer the stars.
   This is the dawning of the age of Aquarius - The age of Aquarius - Aquarius!”

 
Zou kun je blijven mijmeren...
 
Harry Knipschild
20 september 2013

Clips

* The Byrds presenteren drie songs van hun eerste album, 1965
* Freddy Cannon, Action, 1965
* Peter J. Muller, Beter langharig dan kortzichtig, 1966
* Janis Joplin, Port Arthur, augustus 1970
* Age of Aquarius (begin van de film 'Hair')
* Koos Zwart leest de beurskoersen, 1977
* Praten met Willem de Ridder

    
Literatuur
Keith Altham, interview Jimi Hendrix 11 september 1970, transcript, Rock’s Backpages
Laura Joplin, Love, Janis, New York 1992
Willem de Ridder, Frank Dam (samenstelling), Het beste uit Hitweek 1965-1969, Utrecht 2003