253 - Woody Guthrie, artiest en patiënt
Als er één artiest is, die met zijn teksten en muziek een hele generatie heeft beïnvloed, is het wel Bob Dylan. Maar Dylan was zelf geïnspireerd door andere artiesten. Woody Guthrie in elk geval als je afgaat op wat er in de sixties geschreven werd. Bovendien zong hij op zijn eerste album (voorjaar 1962) al een ‘Song to Woody’.
In een artikel in Time, uit 1963, was te lezen: “A couple of years ago, Dylan made a pilgrimage to New York to visit Woody Guthrie, his spiritual leader, lying ill of Huntington’s chorea. Seeing Guthrie and sleeping in the subways became his twin pleasures, and he began to sing for money in Greenwich Village coffeehouses”.
De muzikale band van Dylan en anderen met Guthrie werd ‘legendarisch’. Zo meldde Hitweek in 1967: “Woody werd een zeer belangrijke folksinger die vrijwel alle andere folksingers en ook Bob Dylan (die hem in het ziekenhuis bezocht) zeer wezenlijk beïnvloed heeft”.
Als Woody Guthrie inderdaad de geestelijk leider van Bob Dylan en anderen was, is het de moeite waard diens leven onder de loupe te nemen. Dat heb ik gedaan aan de hand van het boek This land was made for you and me, in 2002 verschenen. De schrijfster, Elizabeth Partridge, kreeg alle medewerking van de familie Guthrie om het uitgebreide archief, inclusief dagboeken, te bestuderen. Op de omslag van het boek liet Pete Seeger (1919-2014), die Guthrie goed gekend heeft, afdrukken: “The best book about Woody ever written!”
Huntington
Woody Guthrie overleed in 1967 aan de ziekte van Huntington.
Op de website van de ‘Vereniging van Huntington’ las ik: “De ziekte van Huntington, voor het eerst in 1872 beschreven door de Amerikaanse huisarts George Huntington, is een erfelijke aandoening die bepaalde delen van de hersenen aantast.
De eerste symptomen openbaren zich meestal tussen het 35e en 45e levensjaar, maar kunnen ook eerder of later in het leven optreden. Zij uiten zich o.a. in onwillekeurige (choreatische) bewegingen die langzaam verergeren, verstandelijke achteruitgang en een verscheidenheid van psychische symptomen. De ziekte leidt gemiddeld na een zestiental jaren tot de dood van de patiënt(e), meestal door bijkomende oorzaken zoals longontsteking.
De ziekte van Huntington wordt veroorzaakt door een afwijkend gen op het 4e chromosoom. Indien één van de ouders het afwijkende (Huntington) gen heeft, dan heeft elke zoon of dochter 50% kans de ziekte te erven. Bij diegenen, die het Huntington-gen hebben geërfd, zal de ziekte zich openbaren als zij lang genoeg leven. Als de nakomelingen van een Huntington ouder het afwijkende gen niet geërfd hebben, dan kunnen zij de ziekte niet krijgen en de ziekte zal in volgende generaties ook niet meer terug komen. Zij slaat dus geen generatie over”.
De zieke moeder van Woody Guthrie
Woody, op 14 juli 1912 geboren in Okemah, Oklahoma, was het derde kind van Nora en Charley Guthrie. Bij zijn geboorte werd hij vernoemd naar (de Democraat) Woodrow Wilson, op dat moment kandidaat voor her Amerikaanse presidentschap. Als je de biografie leest is er geen twijfel mogelijk: zijn moeder (1888-1929) was Huntington-patiënte. Dat hield haar niet tegen een aantal kinderen te verwekken.
De mensen in de omgeving van Nora hadden wel in de gaten dat er iets niet in orde met haar was. “Woody hoorde wat de buren elkaar toefluisterden. Ze zeiden dat er iets met haar gebeurd was toen hij nog een baby was. De dokter noemde haar ‘krankzinnig’ maar deed er verder niets aan”.
Woody (links) met ouders en broertje George
De manier waarop zijn moeder zich tijdens zijn jeugd gedroeg was nogal wisselvallig. “Some days she could be wonderful. But she had other days too – days that were frightening and confusing to Woody. Sometimes Nora would pace around the house, scowling and muttering, or throw herself across the bed and cry for hours.
Her trembling arms had a life of their own, suddenly snaking out from her body in rapid, jerky movements. For no reason, she could become enraged, shattering plates and cups against the wall, screaming at her family”.
Incidenten bleven niet uit. Om onbekende redenen vloog het mooie nieuwe huis dat het echtpaar in 1907 had laten bouwen in brand. “Nora stood on the sidelines, holding her trembling arms tight to her sides”. Vergeefs probeerden de buurtbewoners te helpen met emmertjes water die ze aan elkaar doorgaven. Na een uur was er van de nieuwe woning echter niet meer dan een rokende puinhoop over.
In 1919 leidde een ander incident tot de dood van Woody’s oudere zusje Clara. Wellicht had Nora haar jurk in brand gestoken. “Clara burst out of the house screaming, her dress on fire. Terrified, she ran around and around the house. The wind fanned the flames, making them leap higher and higher. Nora appeared at the door and stood frozen”.
Een buurman probeerde te helpen door Clara in een deken te wikkelen en zo de brand te blussen. Zijn hulp kwam te laat. Nog vóór ze overleed vroeg Clara aan Woody: “Promise me that you won’t ever cry”. In het hiernamaals, ‘boven’, zou ze het immers beter hebben dan thuis. “I’m gonna be up playing some more in a day or two”.
Bij een van de vele andere incidenten met Nora liep ook vader Guthrie ernstige brandwonden op.
Geen evenwichtig gezin
Woody groeide, dat mag duidelijk zijn, niet op in een evenwichtig gezin. Zijn vader zorgde ook al niet voor stabiliteit. Charley’s carrière leek goed te beginnen, dat wel. Maar hij ging zich steeds meer bezig houden met minder fraaie praktijken. Zo was hij in de weer om Cherokee-indianen van hun grond ‘af te helpen’. Bovendien werd hij lid van de Ku-Klux-Klan en was actief betrokken bij het lynchen van een neger-familie. “Things kept getting rougher in Charley’s business. When he came home he’d often have new bruises and scapes from fighting. Charley loved the brawling”.
Muziek was misschien wel een uitlaatklep voor het moeizame bestaan van het jongetje. Woody luisterde intensief naar songs vol tragiek, die zijn moeder zong. Ze waren ‘long and sad, weary and dreary’. Als zijn vader na een vechtpartij weer eens vol schrammen thuiskwam zette moeder Nora haar melancholische klaagliederen in. Droeviger kon het niet, vertelde Woody later.
Tekening van lynchen, gemaakt door Woody Guthrie
Vader en moeder Guthrie waren nauwelijks in staat hun kinderen op te voeden. Woody was op een bepaald moment nauwelijks meer thuis. “He went to school sporadically, wandering around town unwashed and underfed, his dirty hair in tight curls”.
Woody was veertien jaar toen hem werd verteld dat zijn moeder naar een krankzinnigengesticht in Norman (Oklahoma) was overgebracht. Bij zijn bezoek aan het tehuis bleek Nora hem niet of nauwelijks te herkennen. Dat was een vreselijke ervaring voor het jongetje.
In 1929 ontving Woody een kort briefje. Zijn moeder was overleden en zijn vader onvindbaar. Bij de mededeling was een cheque met de volledige erfenis gevoegd: anderhalve dollar.
Partridge: “Woody took the check to the bank. As he stood in line, his throat was so dry, he could barely swallow. When the teller put the money down on the counter, he felt like it took every muscle in his body to pick it up”.
Zwerver, echtgenoot, muzikant en commercieel tekenaar
Het waren slechte tijden, ook in andere opzichten. Het gebied, Oklahoma, waar Woody woonde kreeg te maken met stofwolken (dustbowls). In oktober 1929 vond bovendien de Wall Street Crash plaats. De Amerikaanse economie stortte volledig in. In het boek is te lezen: “The Depression deepened. Millions of Americans were unemployed, with no social security or unemployment insurance to fall back on. People stood in long lines just to get a bowl of soup. Homeless families camped in parks, under highway overpasses and garbage dumps”.
Woody hield zich in leven met muziek maken, schilderen en tekenen. Hij bespeelde snaarinstrumenten, een goedkope mondharmonica en zong erbij. Woody bracht de liedjes die hij van zijn moeder geleerd had, zoals ‘Greenback Dollar’ en maakte (steeds wisselende) teksten op bestaande melodieën. Samen met een vriend, Matt Jennings, trok hij rond. Toen Custer Baker erbij kwam noemden ze zich het Corncob Trio. Voor drie dollar per avond traden ze een hele avond op om de mensen hun ellende te doen vergeten. Woody, lijkt, was de leider van het trio. Hij hield lange conferences tussen de liedjes door en had er veel succes mee. “He could even get laughs without talking. Woody would go in a wild jig dance, unexpectedly freezing in a strange position, then start up the jig dance again”.
Will Rogers op de radio
Radio was een uiterst populaire nieuwe uitvinding. Woody Guthrie luisterde intensief naar Will Rogers (1879-1935), die evenals hij uit Oklahoma afkomstig was. Rogers was zowel heel arm als heel rijk geweest. In 1931 hield hij radiopraatjes, zoals Franklin D. Roosevelt dat een paar jaar later als president zou doen.
Rogers had een uitgesproken mening over de oorzaak van de Wall Street Crash en het vervolg erop. De rijken hadden het geld van de arbeiders afgenomen. Letterlijk verkondigde hij op 18 oktober 1931: “It wasn’t the working class that brought this condition on at all. It was the big boys who thought that this financial drunk we were going through was going to last forever. They over-merged and over-capitalized, and over - everything else. That’s the fix we’re in now”. Die toespaak staat bekend als ‘Bacons and beans and limousines’.
Door naar Will Rogers te luisteren en de armoede om zich heen mee te maken, terwijl hij door heel Amerika trok, ontwikkelde Woody politieke ideeën, die hij in zijn teksten verwerkte. Mooie droevige liederen waren er genoeg te vinden. De teksten met een boodschap waren waar het hem om ging. Het waren de jaren dat ‘jodelzanger’ Jimmie Rodgers en de Carter Family zeer populair waren in het land. Die lieten hun muziek door de platenindustrie aan de man brengen. Bij Woody Guthrie was daar geen sprake van. Zijn stem en zijn liedjes werden pas vastgelegd toen de familie Lomax later door het Amerikaanse continent rondtrok.
Eerste huwelijk
Woody Guthrie trouwde onder anderen met Mary, de zus van Matt Jennings. “They moved into a tiny boomer shack with a living room, bedroom and kitchen. They had only the bare necessities: a bed and dresser in the bedroom, a couch, table and chairs, an old radio in the living room. Stacks of books from the library were everywhere.
Woody loved to lie on the couch, smoking home-rolled cigarettes, dreaming and talking. He and Mary scraped by on the money he made playing music and painting signs”.
Op alle mogelijke manieren probeerde Woody zijn zelf-verworven ideeën te ventileren. “Things was starting to stack up in my head. I felt like I was going out of my wits if I didn’t find some way of saying what I was thinking”. Hij schreef artikelen, maar die werden nooit gepubliceerd. Op straat sprak hij willekeurige mensen aan en bleef net zo lang op ze inpraten tot ze hem vroegen er mee op te houden.
Het meeste resultaat boekte Woody met zijn muzikale voordrachten. “Some people liked me, hated me, walked with me, walked over me, jeered me, cheered me, rooted me and hooted me. Before long I was invited in and booted out of every public place of entertainment. But I decided that songs was a music and a language of all tongues”.
Geen thuis
Woody ging steeds meer rondtrekken met de zwervers, die hobo’s genoemd werden. Zijn gezin liet hij achter. In het noorden van Texas, niet ver van Oklahoma, maakte hij een verschrikkelijke stof-storm mee. De mensen, die op elkaar gepropt schuilden in een ruimte die door het stof volledig donker geworden was, waren ervan overtuigd dat hun einde nabij was. Woody schreef er een song over. “The sweethearts they sat in the dark and they sparked. They hugged and they kissed in that dusty old dark. They sighed and they cried and they hugged and they kissed. They talked like this: ‘So long, it’s been good to know you’”.
Woody leest hobo-krant
Weldra bestond er helemaal geen thuis meer voor hem - als dat er überhaupt ooit geweest was. Meestal liftte hij. Op rijdende treinen springen, zoals de hobos vaak deden om gratis te kunnen reizen, was niets voor hem. “A friend from Okemah had fallen under a moving train and had his legs sliced off by the heavy steel wheels”. Als hij ergens terecht kwam bood hij aan om uithangborden te schilderen.
Over de Route 66 liftte Woody midden in de winter naar het aardse paradijs: Californië. Daar zou volop voedsel en werk zijn. Hij was niet alleen: grote groepen mensen, hele families deden hetzelfde. “Tumbleweeds, loose gravel, and dirty snow piled up on the sides of Route 66. He’d walk for hours, snow sinking into his shoes, cold winds cutting through his clothes, blowing grit into his eyes”.
Dat soort tochten ver van ‘huis’ waren een bron van inspiratie voor het zingen van protestliederen. Zoals: “I ain’t got no home, I’m just a-roamin’ ’round. Just a wandrin’ worker, I go from town to town. And the police make it hard wherever I may go. And I ain’t got no home in this world anymore”. Andere songs waren ‘Hard travelin’’ en ‘Hobo’s lullaby’.
This land is your land
Tijdens zijn tochten kreeg Woody Guthrie te maken met de ideeën van het communisme. De American Communist Party was actief onder de arme sloebers in troosteloze kampen, waar Guthrie zijn liedjes ten gehore bracht.
Bij een van die optredens kreeg hij te horen: “I would like you to know, that this is sponsored by the Communist party and it’s a politically left-wing gathering”.
De artiest had echter zijn eigen ideeën. “Left wing, right wing, chicken wing – it’s the same thing to me/ I sing my songs wherever I can sing ’em”.
Originele tekst ‘This land is your land’
In 1938, midden in de Grote Depressie, maakte Irving Berlin, een joodse immigrant van Russische afkomst, een nieuwe versie van een song die hij twintig jaar eerder als Amerikaans soldaat geschreven had: ‘God Bless America’. Kate Smith zong de nieuwe versie op 11 november 1938, Armistice Day (dag van de wapenstilstand in de Eerste Wereldoorlog). “While the storm clouds gather far across the sea, let us swear allegiance to a land that’s free. Let us all be grateful for a land so fair, as we raise our voices in a solemn prayer: God bless America, land that I love. Stand beside her and guide her through the night with a light from above. From the mountains, to the prairies, to the oceans white with foam, God bless America, my home sweet home”.
Door naar de radiopraatjes van Will Rogers te luisteren had Woody andere ideeën. De ellende en armoede die hij als zwerver had meegemaakt was de schuld van de rijke Amerikanen. Zijn gedachten verwoordde hij in een tekst. In de eerste versie heette de song ‘God blessed America’, als een direct antwoord op de song van Irving Berlin. Maar nog diezelfde dag, 23 februari 1940, gaf hij er een andere draai aan en noemde zijn nieuwe lied ‘This land is your land’.
Voorlopig was het een van de vele songs die hij tijdens zijn optredend vertolkte.
Eerste verschijnselen van de ziekte van zijn moeder?
Terwijl hij een boek aan het schrijven was vertoonde Woody het soort gedrag zoals dat ook bij zijn moeder het geval was. Had hij dat zelf in de gaten? Op die vraag gaf het boek geen antwoord.
“One night he got blind, staggering drunk and stood outside the house, hurling beer bottles through the windows”. Zijn vrouw reageerde meteen. “Mary grabbed the kids and ran next door until his rage had burned itself out”. Woody moet ongeveer dertig jaar oud geweest zijn. Was dit het begin van wat komen ging?
In een tv-special die door de BBC in 1988 werd uitgezonden vertelden communistische vrienden, met wie Woody optrad of die anderszins met hem te maken kregen, dat ze overtuigd waren van zijn genialiteit, maar op het persoonlijke vlak grote moeite met hem hadden. “I found it difficult to like him. I was afraid of him”. “The man was frightening to me. I stormed out of the house”. “The shit of his personality”. Dat soort uitdrukkingen hoorde je uit de mond van de mensen die in de jaren veertig met hem omgingen.
Woody werd (dan ook?) geen lid van de Weavers die aan het einde van de jaren veertig miljoenen platen verkochten met hun versies van liedjes als ‘Goodnight Irene’ en de Guthrie-song ‘So long it’s been good to know you’. “People were [not] tolerant of Woody’s autocratic tone of voice and the way he jumped up in the middle of meetings and headed for the nearest bar when he’d had enough”.
Er waren meer van dat soort gebeurtenissen, zoals tijdens een wandeling met Cisco Houston. “Suddenly Woody threw himself down in the sand. A deep agonized howl started in his throat, then grew until it seemed to fill the sky and was out the breakers. After a long time, Woody got up and brushed himself off. The men continued their walk across the sand”.
In het begin van de jaren vijftig werd duidelijk dat er iets ongewoons aan de hand was met Woody Guthrie. Marjorie, zijn tweede echtgenote, en hun kinderen, hadden het moeilijk. “Marjorie watched fearfully as Woody’s moods fluctuated from intense self-hatred to wildly grandiose self-importance. Even the children seemed wary of him, carefully tracking his moods and staying away from him when he seemed angry and out of control”. Als jongetje deed Woody hetzelfde als zijn moeder weer eens rare bewegingen maakte. “Marjorie suddenly realized the seriousness of Woody’s condition”.
Bij een andere gelegenheid ging het bijna fout. “Suddenly all the blood drained from Woody’s face and he threatened to kill her. Ranting incoherently, he beat her with his fists, then grabbed a pair of scissors. His lips were drawn back, and foamy spit ran down his chin. Praying that Woody wouldn’t hurt their children, Marjorie broke free, ran to the neighbors and called the police”.
Definitieve diagnose
De mensen die hem behandelden dachten dat de problemen door te veel alcohol drinken veroorzaakt werden. Maar op 3 september 1952 stelde een neuroloog eindelijk vast dat Woody Guthrie, 40 jaar oud en vader van heel wat kinderen, leed aan de ziekte van Hutchinson: “Psychosis associated with organic changes in the nervous system with Huntington’s chorea”.
Niemand vertelde de patiënt wat hij mankeerde. Het moest eerst nog een keer misgaan. Dat gebeurde negen dagen later. Voor de spiegel constateerde hij het zelf. “Face seems to twist out of shape. Arms dangle all around. Can’t control them. Wrists feel weak and my hands wave around in odd ways I can’t stop. All these [dokters] keep asking me about how my mother died of Huntington’s Chorea. They never tell me if it’s passonable or not”.
Het duurde nog weken voor Guthrie van de artsen definitief hoorde wat de diagnose was. Woody vluchtte weg, van New York helemaal naar Californië. Op de Amerikaanse westkust begon hij een relatie met actrice Anneke Van Kirk (ook: Marshall). Opnieuw kwam er een kind. Maar de problemen, waarschijnlijk veroorzaakt door zijn ziekte, manifesteerden zich meer en meer. Op 16 september 1954 liet de artiest zich opnemen in het Brooklyn State Hospital. Daarmee kwam er een einde aan zijn carrière als rondtrekkend artiest.
Woody Guthrie wordt beroemd
Marjorie, de tweede vrouw van Woody, wierp zich weer op om voor haar (ex-)man te zorgen. Inkomsten waren er niet meer. Marjorie stuurde brieven rond om de naam en songs van Guthrie levend te houden. Dat resulteerd in een liefdadigheidsconcert in de Pythian Hall (New York) op 17 maart 1956. Artiesten als Pete Seeger brachten zijn repertoire voor een gehoor van meer dan duizend mensen. De avond eindigde met ‘This land is your land’, dat door alle artiesten samen gezongen werd. Het publiek was razend enthousiast.
Plotseling bleek dat Woody Guthrie zelf, verscholen op een balkon, had zitten te kijken naar het concert dat te zijner ere gegeven was. “Woody lurched to his feet and stood, soaking up their applause”.
‘This land is your land’ begon een nieuwe dimensie te krijgen. Volgens Partridge ‘a mythical meaning’. Studenten gingen het als een protest-song zingen. De populariteit van het lied kwam goed van pas toen er in de tweede helft van de jaren vijftig een nieuwe opleving kwam voor folk-songs. Artiesten als Harry Belafonte, Tarriers, Pete Seeger, Brothers Four en vooral het Kingston Trio werden succesvol.
De eerste jaren dook Woody Guthrie zelf nog wel eens op. Hij ontdekte dat hij het ziekenhuis zomaar kon verlaten en dat deed hij dan ook. Onaangekondigd verscheen hij bij ‘vrienden’. Dat werd niet altijd gewaardeerd. “People greeted him anxiously, keeping a sharp eye on him. It was one thing to sing his music in a concert hall, another to have Woody at the house, shaking and twitching, struggling to light his cigarettes”. Door zijn ongecontroleerde bewegingen stak hij een huiskamer in brand. Woody wist niet hoe hij met zijn ziekte moest omgaan. Hij ging nog een keer op de vlucht, maar werd onderweg gearresteerd omdat hij geen geld bij zich had om zijn vervoer te betalen. Het tijdperk van de hobos was voorbij.
Opgesloten in kliniek
Opnieuw werd Guthrie behandeld. De kliniek, waar hij zich nu bevond, mocht hij niet meer verlaten. Ronnie Gilberet en Fred Hellerman van de Weavers kwamen bij hem op bezoek met sigaretten, snoep en koekjes. Woody leek het er niet zo erg te vinden. “Ik kan zo maar op de tafel springen en zeggen dat ik een communist ben. Niemand komt me dan arresteren. Ze zullen alleen maar zeggen dat ik gek ben”, zei hij.
Arlo, geboren in 1947, zoon van Woody en Marjorie, stapte in de voetsporen van zijn vader door diens liedjes te zingen. Diverse artiesten traden voor de patiënt op. “Woody sitting in a chair, shaking so badly he was having trouble sitting in his seat”. Begin 1961 kwam ook Bob Dylan naar de Greystone-kliniek. Partridge: “Dylan was negentien jaar. Midden in de winter liftte hij vanuit Minnesota met alleen een gitaar en rugzak bij zich. Hij kende iedere song die Woody ooit had opgenomen en hij had Woody’s Bound for Glory zo vaak gelezen dat het boek er in diggelen bij hing. Bob stuurde een ansichtkaart naar huis met de tekst: “I know Woody. I met him and saw him and sang to him”.
Pete Seeger (links) met Woody Guthrie
Muzikanten als Pete Seeger, Bob Dylan en Joan Baez vertolkten de songs van Woody Guthrie. In het programmablad van het Newport Folk Festival (Rhode Island) in 1963 werden zij ‘protest zangers’ en ‘Woody’s Children’ genoemd. Woody ontving stapels brieven in het ziekenhuis.
Het zingen van Guthrie-songs had ook een economische dimensie. Marjorie zorgde ervoor dat het repertoire zorgvuldig als copyright werd geregistreerd. In die tijd, de jaren dat dat folk-muziek zo populair was in de westerse wereld, stroomden de royalties binnen. Dat leverde Marjorie meer dan vijftigduizend dollar per jaar op. Over geld hoefde ze zich geen zorgen meer te maken.
Op 3 oktober 1967 overleed Woody Guthrie, 55 jaar oud. Kort voor zijn dood las een priester de 23ste psalm nog voor. Op verzoek van Marjorie werden zijn stoffelijke resten gecremeerd. Overal werd ‘This land is your land’ gespeeld. Een paar weken later gooide Arlo Guthrie de as van zijn vader op Coney Island (Konijn Eiland) in de Atlantische Oceaan.
Memorial concert
Bob Dylan bleef zich in de jaren zestig betrokken voelen bij Woody Guthrie. En hij niet alleen. Op 20 januari 1968 werd er in Carnegie Hall, New York, een ‘Memorial Concert’ voor Woody Guthrie gehouden. De belangstelling was zo overweldigend dat kaartjes op de zwarte markt 25 dollar opbrachten.
Sue Clark deed verslag in Rolling Stone. “The concert featured Pete Seeger, Judy Collins, Woody’s son Arlo Guthrie, Tom Paxton, Jack Elliot, Odetta and Richie Havens, all performing songs written by Guthrie. Before and after each song, Robert Ryan, the program's narrator, and Will Geer did readings from Guthrie’s work, accompanied by slides and still photographs of his art.
The performers sat in a row across the stage, most of them resplendently dressed. Odetta wore an orange and gold striped floor-length caftan, Judy Collins sported a red rose at the neck of her long-sleeved white blouse, while Richie Havens had on a purple silk Indian shirt beneath a black Nehru suit with a long jacket”.
Bob Dylan (midden), Memorial Concert, 20 januari 1968
De grote ster was Bob Dylan. Achttien maanden eerder had hij een zwaar ongeluk met zijn motor gehad. Sinds die tijd had de zanger zich niet meer in het openbaar vertoond. Op een tribuut-bijeenkomst voor Woody Guthrie wilde hij echter niet ontbreken. Een mooie gelegenheid bovendien om zijn comeback te maken.
“Bob Dylan, in a gun-metal grey silk mohair suit, blue shirt with green jewels for cuff links and black suede boots as well as his new beard and moustache, was the center of attention.
Most of the artists accompanied themselves on guitar while they sang, and the others played behind them. Dylan, however, sprawled in his chair with his eyes closed, seeming to be somewhere else entirely until it was his turn to play.
The crowd had been roused by Richie Haven's rendition of ‘I'd Rather Drink Muddy Water’, after being mesmerized by Odetta. Then Dylan came on to do "Grand Coulee" and the reaction broke all previous bounds even before he began to sing. Playing acoustic Fender guitar and backed by another acoustic guitar - this one with an electrical pick-up - Fender bass and drums, he performed the number with a strong rock beat that had some girls in the audience boogalooing in their seats. On this and the other tunes the group performed the bassist sang harmony on the choruses - producing a unique combination with Dylan’s singular voice”.
Hoogtepunt was ‘This land is your land’, met zoon Arlo op mondharmonica en een duet van Judy Collins met Bob Dylan.
“At the end of the concert, the Guthrie family came out on stage, and Mrs. Guthrie, in an orange dress, was obviously moved by the marvelous tribute, and hugged and kissed each artist. When she got to Dylan, he blushed, in spite of himself. When the cast did go off stage, they did not come back, even for bows, and most of the crowd stayed, clapping, stamping their feet, begging more, more, more! Then, cries of ‘We Want Dylan’ went up. Finally Pete Seeger came out and said, ‘Woody wants to say to you to take this music to the world, because if you do, maybe we won’t have any more fascists’”.
Clive Davis, president van platenmaatschappij CBS-Columbia, was erbij. In zijn boek schreef hij: “Bob Dylan was back and it was wonderful seeing him on stage. For Dylan was not just a performer or a writer, he was a leader who had affected the thoughts and ideas of millions. Occasionally, during the concert, his individual turn would come and he’d casually step forward and sing some Guthrie songs: ‘Dear Mrs. Roosevelt’, ‘The Grand Coulee Dam’ and ‘I ain’t got no home’.
The crowd gave him a loving response, but, to him, this was a tribute to his idol, Woody Guthrie, and he never made any effort to take an individual bow”.
***
Bernie Sanders bezoekt Woody Guthrie-museum tijdens presidentiële campagne van 2016
‘This land is your land’ wordt in onze tijd soms gezien als een alternatief Amerikaans volkslied, vooral door artiesten en politici, links van het midden. Bruce Springsteen en Pete Seeger zongen de song samen in Washington tijdens de inauguratie van Barack Obama. Bernie Sanders, die zich heeft opgeworpen als kandidaat voor de Democraten bij de komende presidentsverkiezingen, zingt ‘This land is your land’ tijdens zijn politieke bijeenkomsten. Liedjes van Woody Guthrie worden op Amerikaanse scholen en universiteiten geleerd en ontleed. Woody Guthrie heeft anno 2016 nog niets aan impact verloren.
Harry Knipschild
15 maart 2016
Clips
Literatuur
‘Hootenanny’, Time, 15 april 1946
Skip Voogd, ‘Pete Seeger’, in Sjout!. Met tienersterren praten, Den Haag 1965
‘So Long’, Hitweek, 3 november 1967
Sue Clark, ‘Bob Dylan turns up for Woody Guthrie Memorial’, Rolling Stone, 24 februari 1968
Clive Davis with James Willwerth, Clive, Inside the Record Business, New York 1975
Elizabeth Partridge, This land was made for you and me. The life and songs of Woody Guthrie, New York 2002
Will Kaufman, ‘Woody Guthrie, ‘Old Man Trump’ and a real estate empire’s racist foundations’, The Conversation, 26 januari 2016
Nathan Poppe, ‘Bernie Sanders visited Woody Guthrie Center during Tulsa campaign stop’, News OK, 24 februari 2016
- Hits: 12833