313 - Het kortstondige succes van Abel (2000)

 

 

In de geschiedschrijving van de popmuziek kom je het woord ‘eendagsvlieg’ nog wel eens tegen. Een artiest (of groep) schiet vanuit het niets plotseling omhoog naar de top. Het lijkt er even op dat zo iemand het voor altijd helemaal gemaakt heeft. Maar om de een of andere reden is dat niet het geval. Na korte tijd is het succes weer verdwenen, om nooit meer terug te komen.

   Een tamelijk recent en goed voorbeeld van zo’n eendagsvlieg is de groep Abel met zanger en liedjesschrijver Joris Rasenberg, op 17 januari 1975 geboren in Breda. In het jaar 2000 stonden de Brabanders maar liefst zes weken op de eerste, de bovenste plaats van de top 40. Hun song ‘Onderweg’ hield het niet minder dan zeventien weken vol in de lijst. Abel en Joris Rasenberg hadden het helemaal gemaakt. Nederland, zo leek het even, had er een ‘nieuwe Doe Maar’ bij. Het pakte anders uit. Abel bleek een eendagsvlieg te zijn.

 

 

 

 

 

 

 

Abel werd ontdekt door Niels Aalberts (geb. 1971), vier maanden eerder als A&R-manager aangetrokken door PIAS (Play It Again Sam). Het kleine bedrijf had het imago van ‘die leuke, alternatieve platenmaatschappij, die meer exemplaren weggeeft dan dat ze ervan verkoopt’. Dat idee wilde PIAS nu eindelijk eens van zich afschudden.

   Op 18 maart 2000 besteedde Hans van den Heuvel in Oor een interview aan het fenomeen. Daarbij mocht de ontdekker zijn zegje doen.

   Aalberts over zijn eerste kennismaking: “Ze speelden omdat ze ’t leuk vonden om muziek te maken. Het was heel ongedwongen. Ze waren zo groen als gras, wisten helemaal niets van de platenindustrie, hadden iets heel ontwapenends. Ik vond het een te gekke band, de liedjes fantastisch en daarbij waren het ook nog eens aardige mensen.

   Net anderhalf jaar daarvoor waren ze overgestapt van covers naar hun eigen Nederlandstalige liedjes. Ze hadden er twintig, allemaal in een embryonaal stadium. Er moest nog ongelooflijk veel aan geschaafd worden om de goede elementen naar voren te halen. Maar bij de liedjes had ik wel iets van: shit!

   Ik heb Abel meer op instinct getekend dan op wijsheid. Als ik geweten had wat ik me allemaal op de hals zou halen, had ik het eerst nog een half jaar aangekeken. Maar nu stonden drie maanden later de handtekeningen al onder het contract”.

 

In een artikel van Mischa Verheijden was te lezen hoe Aalberts voor Abel gevallen was, of zou zijn. De A&R-manager had op weg naar Antwerpen de ‘rammelende demo’ van de groep in zijn auto opgezet. Het drukke verkeer had hem ervan weerhouden het beroepsmatig afspelen snel te beëindigen. Zo werd hij min of meer gedwongen langer door te luisteren dan hem lief was. Anders had hij ‘Onderweg’ waarschijnlijk nooit gehoord. Maar hoe dan ook, bij ‘Onderweg’ sloeg de vonk alsnog bij hem over.

 

 

 

 

 

 

Over het begin, hun ontdekking, kwam Abel in 1999 zelf aan het woord in Fret. In het maandblad, opgezet om Nederlandse pop-acts onder de aandacht te brengen, legde Wouter van der Zwaan vast dat de groep in 1996 onder de naam The Acting Crowd begonnen was. “Op het repertoire stonden voor het merendeel Engelstalige covers van onder anderen Crowded House, U2, Radiohead en Oasis. De overgang naar Abel verliep geleidelijk.

   Zanger Joris begon in 1995 eigen nummers te schrijven, die steeds vaker tijdens optredens werden gespeeld. ‘Vooral in het Engels, omdat ik veel naar Engelse bands luisterde. Maar eigenlijk wist ik niet waar ik mee bezig was. Op een gegeven moment merkte ik dat ik in het Engels niet kon zeggen wat ik in het Nederlands wel kon zeggen’”.

   Door die beperking stapte de groep over naar het Nederlandstalige repertoire.

 

Begin 1998 veranderde de band zijn naam in Abel (de titel van een film van Alex van Warmerdam) en werd een demo-cd met eigen werk opgenomen. De jongens, vertelde Joris, vonden die demo echter niet goed genoeg om naar een platenmaatschappij te sturen.

   Toch kwam de zelf-gemaakte cd bij PIAS terecht. Met een positief resultaat.

   Toetsenman Freek Imbens: “PIAS kwam vrij snel kijken bij een optreden en toen zijn we gaan praten. We hebben het er over gehad dat de kwaliteit beter moest. De basis was er, maar we moesten nog hard aan de muziek gaan werken. De vraag van PIAS was of wij dat ook wilden. Die beslissing was snel genomen. Dat wilden wij heel erg graag”.

 

De mogelijkheid om door een platenmaatschappij gelanceerd te worden was een soort overval. De nog prille loopbaan van Abel kwam in een stroomversnelling. Er moesten nu snel beslissingen worden genomen. De drummer werd, wegens tijdgebrek, vervangen en er kwam een extra gitarist. Dat zal de harmonie in de band, als die er al bestond, wellicht niet ten goede zijn gekomen.

   PIAS wilde de zaken goed aanpakken. Gezocht werd naar een professionele producer. Dat werd Rob van Donselaar. Imbens: “Dat idee is vanuit de band gekomen. Ik kende hem van de laatste platen van Rowwen Hèze en ‘Merry Go Round’ van Hallo Venray. Hij houdt van de natuurlijke sound van een band. Dat vonden wij belangrijk”.

   Van Donselaar (geb. 1952, Hilversum) was tevens betrokken geweest bij onder meer Vitesse (met Herman Brood), Oscar Benton, Doe Maar, Bintangs en Barrelhouse.

 

 

 

 

 

 

Voor Niels Aalberts was Abel in zekere zin een prestige-project. Het was zijn eerste contract als werknemer van PIAS. Hij zette dan ook alles op alles.

   Aalberts: “Mijn intentie was om acts te tekenen die niet concurreerden of botsten met dingen op de labels die we distribueren. Geen volgende Basement Jaxx of Buffalo Tom. Want die hadden we al. De dag dat ik de demo van Abel hoorde, zei ik tegen de directeur van PIAS Benelux: Dit is een band die potentie heeft om heel breed te gaan, van 538 tot TMF [The Music Factory], van Sky Radio tot Radio 2 en zelfs Radio 3. Ik zeg niet dat het allemaal gebeurt. Maar als we ’t doen, moeten we – juist omdat we PIAS zijn en iedereen ons ziet als die platenmaatschappij die zo leuk bijbeunt in ’t alternatieve circuit – laten zien dat het ons menens is met deze band.

   Wanneer je het publiek wilt aanspreken dat Bløf leuk vindt, met goede popliedjes als breekijzer, dan ben je afhankelijk van singles. Als singles een breekijzer zijn, moet je singles behandelen alsof het albums zijn. En daar ook de investering voor doen. Dus niet een videoclip gaan schieten als je een radio-playlistje haalt, maar meteen aan TMF laten zien: boem, we maken een videoclip en bij de tweede single ook.

   Dat bracht met zich mee dat we voor PIAS ongewoon grote bedragen gingen investeren. Ik wilde niet de suggestie wekken dat we even iets tegen de muur smeten om te zien of het bleef plakken. We moesten het serieus aanpakken. Een album, drie singles en drie videoclips, dan praat je al rap over getallen van zes cijfers. Zeker als je op gaat nemen in Zeezicht [de eigen studio van Van Donselaar] en echte strijkers wilt hebben.

   Ik wilde niet dat mijn plugger afgepoeierd zou worden met opmerkingen als ‘Die violen klinken helemaal kut, die komen zeker uit een doosje. Jezusmina, wat ’n metalen kutklank van die drums’.

   Mensen hebben me al afgerekend op het feit dat de zanger niet kan zingen. Wat een kut-stem. Die zachte ‘g’ ging moeilijk. En: ‘We kunnen ’m niet verstaan’”.

 

 

 

 

Voorlopig had Abel nog weinig in te brengen. Het opgenomen album bleef nog maandenlang op de plank liggen.

   De toetsenman reageerde vol begrip toen hem ernaar gevraagd werd. “Dat is iets waar je je als band bij neer moet leggen. We hebben nu rustig de tijd om verder te gaan in ons proces. Op het moment dat hij uitkomt, hebben we misschien alweer tien nieuwe nummers liggen”.

   Zanger en liedjesschrijver Joris Rasenberg werkte eveneens constructief mee. “Het is wel fijn dat we nu tijd hebben om aan de live-set te gaan werken. Dat we als de cd uitkomt wat steviger in onze schoenen staan. Het is gewoon heel moeilijk plannen nu. Er kan helemaal niks gebeuren en er kan heel veel gebeuren. Het zal ergens tussen in zitten. Je kunt je er niet op voorbereiden. Je kunt alleen maar gewoon mee hobbelen en je best doen.

   Repeteren vinden wij belangrijk, daar kunnen wij veel winst uit halen. Dan worden de optredens beter en daaraan is alles gerelateerd. We voelen ons nu bevoorrecht dat we deze kans nu krijgen. En die moeten we grijpen.

   We worden goed geholpen door mensen om ons heen, het management, de platenmaatschappij, de producer. Die zijn heel belangrijk voor ons. Het is niet alleen de band. Wij maken alleen maar de muziek. En dan merk je pas dat dat maar een onderdeel is van een hele machine. Er komt veel meer bij kijken dan je op het eerste gezicht zou denken”, noteerde Wouter van der Zwaan.

 

 

 

 

De eerste single, ‘Drie dagen zon’ in 1999, was geen succes. De tweede, ‘Onderweg’, begin 2000, werd evenmin met gejuich in Hilversum ontvangen. Aalberts: “Een heleboel mensen bij de radio draaiden de single van Abel niet omdat ze de stem verschrikkelijk vonden”.

   Dat bleek evenwel geen bezwaar te zijn, legde de A&R-man van PIAS uit. “In het gastenboek van Abel op internet zie je dat anderen daar juist helemaal weg van zijn. Wat in de promotie van ‘Onderweg’ een moeilijke factor is geweest, werkt nu in ons voordeel. Omdat Joris zo’n aparte stem heeft, is Abel uit duizenden herkenbaar. Ik vond het in elk geval te gek”.

   De (korte) bespreking in het blad Fret, dat de groep eerder naar voren geschoven had, was verre van positief. “Het iele stemgeluid van Joris Rasenberg werkt niet in het voordeel van de groep. De meeste liedjes kunnen het predikaat middelmatig maar moeilijk ontstijgen”. Alles draaide om ‘Onderweg’, ‘een van de weinige goede momenten’ van het album.

 

Mischa Verheijden van Fret was naar een optreden in Breda (poppodium Para) gaan kijken. “Het publiek bestaat voornamelijk uit jonge meisjes. Dat bleek vooral toen zanger-gitarist Joris Rasenberg zich tot het publiek richtte. Hij liet het mannelijk en vrouwelijk deel [namelijk] separaat participeren in het nummer ‘Onderuit’”.

   Aalberts had een wat afwijkende kijk. Hij vergeleek Joris Rasenberg met Morrissey, de voormalige zanger van de Smiths. “Ik ben een heel grote fan van Morrissey. Ook zo’n love-hate stem. Morrissey vind ik de beste tekstdichter ever.

   De teksten van Abel zijn vaak ronduit naief. En toch viel ik ervoor. Gewoon, omdat die jongen met zijn stem en de manier waarop ’t werd gebracht – hoe knullig soms ook, zeker bij de eerste demo’s – een soort oprechtheid had. Joris kon mij doen geloven dat hij meent wat hij zingt. Als ik de teksten er op na lees spreken ze me helemaal niet aan. Maar als hij ze zingt, denk ik, ik geloof die jongen. Dat vind ik heel knap. Dat heb ik niet vaak”.

   In het Oor-artikel werd geen melding gemaakt van de impact van de videoclip waarin ook Birgit Schuurman zich liet zien. In de dagen van TMF zal die zeker van belang geweest zijn. Bovendien hadden ze in een tv-programma van Paul de Leeuw mogen optreden.

 

 

 

 

 

 

Sinds de overdonderende doorbraak van ‘Onderweg’ kwam Abel moeilijk meer aan repeteren toe, hoorde verslaggever Hans van den Heuvel toen hij de jongens in Raamsdonksveer opzocht. Hun thuishaven, een café, hadden ze moeten verlaten. “Zozeer wordt er meegeleefd met de vijf jongens voor wie de wensdroom van iedere muzikant onlangs in vervulling ging”.

   Het onvoorstelbare succes, zes weken op de bovenste plaats van de Nederlandse hitlijsten, toonde volgens Oor aan dat ‘het niet alles goud is wat er blinkt’: “Terwijl de verkoopcijfers stijgen, staan de critici hun messen alweer te slijpen”.

 

De leden van Abel hadden blijkbaar over dat probleem nagedacht. Ze vergeleken hun onverwachte populariteit zelfbewust met die van Doe Maar in het begin. Hans van den Heuvel tekende het nauwkeurig op.

   Rasenberg: “Doe Maar heeft ook veel kritiek gehad toen ze beroemd waren. En achteraf blijkt dat ze toch de juiste weg bewandeld hebben”.

   Imbens viel hem daarin bij: “Het is grappig om te zien hoe Doe Maar toen als commercieel bandje werd afgedaan, terwijl mensen nu erkennen dat het toch eigenlijk wel heel erg goed was”.

   Joris: “Het zegt veel over de bekrompenheid in de alternatieve sector”.

   “Maar wanneer ben je alternatief?” vroeg drummer Emiel Drost zich af. “De Heideroosjes [populaire punkband uit Horst], zijn die alternatief? Ja? En als ze een nummer 1-hit scoren, zijn ze ’t dan nog? Of zijn ze dan commercieel? Metallica, zijn die alternatief of niet?”

   Joris: “Die vraag stel ik mezelf ook regelmatig. Wat moet ik ervoor doen om alternatief te zijn? Je mag in ieder geval niet teveel platen verkopen. Maar omdat wij wat radiovriendelijker zijn, wil dat toch niet zeggen dat wij niet serieus met muziek bezig zouden zijn?”

   Emiel: “Mensen hebben vaak zoiets van: ‘Vijf jonge jongens, die kunnen vast niet spelen’. Nou, we zijn jong. Maar we zijn een band die ervoor wil gaan. We gaan niet Nederlandstalig omdat het populair is”.

   Joris: “Mensen zeggen: ‘Je hebt het makkelijk. Je maakt Nederlandstalige muziek en je gaat met de stroom mee’. Maar als we echt voor het geld gegaan waren, hadden we ons wel toegelegd op bruiloften en partijen. Dan moet je niet Nederlandstalige, eigen muziek gaan spelen. We hebben niet voor de gemakkelijkste weg gekozen. Ook al denken de mensen dat dat wel het geval is”.

   Freek: “Het gaat om integriteit. We zijn integer bezig met onze liedjes”.

   Joris: “Alleen, wij houden van popliedjes”.

 

 

 

 

De redacteur van Oor had een andere verklaring voor de negatieve kritiek die Abel over zich heen kreeg. De band uit Breda had het landelijke clubcircuit overgeslagen; bovendien een groot en breed publiek aan zich weten te binden. Abel was dus niet in het hippe wereldje (van progressieve, ‘alternatieve’ popscribenten) omhoog geklommen.

 

De groep moest uitwijken om drie keer per week te kunnen repeteren. Maar dat gebeurde wel degelijk. Van den Heuvel: “De band is er alles aan gelegen om haar kwaliteiten te bewijzen”.

   Uit opmerkingen, zoals in het blad gepubliceerd, bleek dat de jongens bezig waren het onverwachte en overweldigende van hun bekendheid te absorberen.

   Freek: “We zijn heel erg bezig met de toekomst. We willen met Abel nog heel lang bij elkaar blijven en ons als band alle kanten op ontwikkelen”.

   Joris: “Mensen zeggen: ‘Geniet van de dingen die je meemaakt. Geniet van de opnames, de single. Want er zijn zo veel voorbeelden waarbij het op een gegeven moment is afgelopen’. Ik vind dat heel erg moeilijk. Er zijn momenten dat het doorsijpelt. Maar ik ben vooral bezig met wat er komen gaat.

   Ik kan genieten van dingen die een maand geleden plaats vonden. Als mensen willen weten hoe ’t voelt om nummer 1 te zijn moeten ze over een paar maanden terug komen. Ik laat dingen sowieso pas later tot me doordringen. Als ik iets schrijf, gaat dat meestal over onderwerpen die een half jaar of een jaar daarvoor gebeurd zijn.

   Op het ogenblik zelf kan ik daar niets mee. Dat heb ik ook met carnaval. Pas de vierde dag krijg ik een carnavalsgevoel. Als iedereen op de eerste dag al helemaal uit de bol gaat, denk ik vaak: ‘Kan ik niet gewoon beter naar huis gaan?’ Maar ik moet die eerste dag gaan, anders heb ik het de tweede dag. Ik ben een beetje traag, denk misschien teveel na. Loop te veel te analyseren om echt te beleven”.

 

Drummer Emiel Drost: “Ik kijk op twee verschillende manieren tegen het nummer 1 zijn aan. Wil eigenlijk een ontzettend groot feest geven omdat het hartstikke tof gaat. En aan de andere kant zie ik dat diepe gat. Voor hetzelfde geld zijn we een eendagsvlieg. Blijkt dit straks het enige hoogtepunt te zijn geweest. Komt er verder niks meer”.

   Freek: “Maar we zullen er alles aan doen om dat te voorkomen. Het album [‘De stilte voorbij’] is er nog, de volgende single [‘Neem me mee’] komt eraan. We moeten live keihard werken om de boel op orde te krijgen”.

 

In NRC Handelsblad was te lezen dat er van ‘Onderweg’ ruim 150.000 exemplaren verkocht werden, 100.000 in Nederland en 50.000 in Vlaanderen. Het album ‘De stilte voorbij’ bereikte een hoge klassering in de album-hitlijsten.

   De groep kreeg ook op een andere manier erkenning in 2000. TMF riep Abel uit tot ‘meest belovende act’. De jongens uit Breda werden dat jaar tevens geprogrammeerd in ‘Night of the Proms’ (Ahoy, Rotterdam). Bovendien mochten ze optreden tijdens een benefietfestival voor slachtoffers van de vuurwerkramp in Enschede.

 

 

 

 

 

 

Vind je het eigenlijk wel terecht dat je op 1 staat, werd hun gevraagd. Zo’n vraag las je normaliter niet in Oor. Bij Abel wel.

   Joris liet zich niet uit het veld slaan. “Het geeft aan dat heel veel mensen je muziek waarderen en willen kopen. Als het zo is, is het zo”.

   Freek: “‘Busje komt zo’ [Höllenboer, 1995] was ook terecht. Blijkbaar koopt heel Nederland dat plaatje en wil heel Nederland dat plaatje horen”.

   Joris: “Wat er op 1 staat, is de smaak van single-kopend Nederland. Ik koop zelf geen singles. Ik koop albums. Ik kijk ook nooit naar hitlijsten of naar tiplijsten. Omdat mijn smaak daar meestal niet in vóór komt. Radiohead, Tom Waits of Elliott Smith zie ik nooit terug in de singlelijst, omdat het single-kopend publiek waarschijnlijk nooit naar Tom Waits luistert. En de Tom Waits-fans gelijk de cd kopen.

   Daarom is het heel raar om zelf wel in zo’n hitlijst voor te komen. Ik kan dat ook moeilijk plaatsen. Ik vind het tof dat mensen je waarderen. En op het internet te lezen wat je muziek met mensen doet. Maar het is wel raar om een plaats te hebben ten opzichte van andere bands. Dat vind ik het vervelendste aan die lijsten”.

   Freek: “Jij zegt ook altijd: ‘Muziek is geen competitie’. Voor mij is het wel aanleiding om er keihard aan te gaan werken. Om te laten zien dat wij meer zijn dan dat ene hitje. Dat er ontwikkeling mogelijk is”.

   Joris: “Daarom is live spelen heel belangrijk. Wij moeten heel veel nummers schrijven waar wij zelf achter staan. Ik hoef niet elke keer de top 10 te halen om blij te zijn met de muziek die ik maak”.

   Emiel: “Op onze internetsite kunnen mensen aangeven welke andere bands ze leuk vinden. Er stond iemand tussen die nooit Nederlandstalige muziek koopt. Die van Korn [Amerikaanse metalband] houdt, maar wel onze single heeft gekocht”.

 

Wat hebben Abel en Korn met elkaar gemeen, vroeg Hans van den Heuvel.

   Freek Imbens: “Wat heeft Mozart gemeen met The Smashing Pumpkins. Ik weet het niet. Maar ik heb ze allebei in mijn collectie”.

   Joris: “Het gaat om de intentie van de muziek. En of jij denkt dat de band meent wat ze doet. Ik denk dat de vraag of muziek de mensen raakt met primaire gevoelens te maken heeft. Als dat het geval is, kunnen ze door heel veel mensen heenkijken”.

   Freek: “Blijkbaar ontstijgt ‘Onderweg’ het genre”.

   Joris: “Het zit hem in een combinatie van de muziek, de tekst en degene die het maakt. Bij de muziek die Korn maakt, passen harde teksten. Wij kunnen ook wel heel ruig en stoer gaan rappen, maar mensen hebben meteen door dat wij niet uit een of ander getto komen. Als Korn het niet zou menen, kunnen ze heel goed toneel spelen.

   Maar ik denk niet dat je mensen lang voor de gek kunt houden. Waar je vandaan komt en hoe je over bepaalde dingen denkt, ik hoop dat mensen inzien dat wij muziek maken die bij ons past. Dat het een vorm van eerlijkheid is”.

 

Doe maar gewoon, dan doe je gek genoeg?

   Joris: “Dat vind ik zo’n verschrikkelijke regel. Heb ik altijd gevonden. Dat soort volkswijsheden is te gemakkelijk. Neem nou een [rapper] Def Rhymz. Die gozer is gewoon gek. Die moet niet gewoon doen, laat ’m maar gek doen. Als jij gek bent, moet jij gek doen. En als je gewoon bent, moet je gewoon doen. Je moet zijn zoals je bent”.

   Emiel: “Niemand is gewoon. Iedereen heeft zijn of haar manier van doen. Wat voor de één gek is, is voor de ander gewoon. En omgekeerd”.

   Joris: Het zit hem in het woord ‘gewoon’. Daar is geen definitie voor. Wat is gewoon? Het wordt voor mij steeds gewoner om op de planken te staan, voor vijfhonderd mensen of zo. Het is niet gewoon, maar dat wordt het op een gegeven moment wel. Los daarvan heeft de uitspraak ‘doe maar gewoon’ ook niet te maken met de manier waarop je zelf tegen dingen aankijkt, maar met de manier waarop anderen tegen jou aankijken. Ik denk dat ik daar gewoon een hekel aan heb”.

 

 

 

 

Hans van den Heuvel liet de jongens maar praten. Dat deed hij natuurlijk omdat ze op dat moment met ‘Onderweg’ zo’n superhit hadden. De bespreking van hun album, op 8 januari 2000, had slechts enkele regels in beslag genomen. Het artikel, twee maanden later, was met grote kleurenfoto’s op vier volle pagina’s ondergebracht. Zo gaat dat.

 

De popjournalist bracht in zijn artikel nog een bijzonder onderwerp ter sprake. Joris Abeling trad elke twee weken op tijdens een kerkdienst in het huis van bewaring (de ‘koepel’) van Breda. ‘Jailhouse rock’ was het kopje waaronder dat fenomeen afgedrukt stond, een verwijzing naar de song en film van Elvis Presley in 1957.

   Rasenberg reageerde met: “Voor mensen die niet gelovig zijn, is zo’n dienst vooral een gelegenheid om even uit de cel te zijn. Daarom zorg ik voor afwisseling. Ik speel geen christelijke liederen, maar popnummers. Van Nederlandstalig tot Tom Waits, de Beatles of de Stones. Da’s hartstikke interessant.

   Je speelt voor een groep die niet altijd even gemakkelijk is. Als ze iets niet mooi vinden, gaan ze tegen me praten, terwijl ik aan het spelen ben, met iemand anders zitten kletsen, lachen of klappen.

   Dat is een heel eerlijke manier van communiceren, een heel directe manier van muziek maken. Tom Waits maakt altijd wel indruk. Maar ik heb ook een nummer van Van Dik Hout gedaan, ‘Met andere ogen’.

   Wanneer een tekst betrekking heeft op hun situatie, zijn ze er erg gevoelig voor. Na afloop is er altijd koffie. Dan vormt de muziek een mooi aanknopingspunt voor een gesprek. En praat je met mensen waar je normaal nooit mee praat. Zo leer je de mensen van een andere kant bekijken.

   Dat is goed voor mijn ontwikkeling. Ik heb geleerd dat de lijn tussen goed en slecht erg vaag is, iedereen kan die overschrijden. Ik sprak laatst iemand bij wie ze ’n familielid iets ergs hadden aangedaan. Dan komen er wraakgevoelens boven, waarvan je pas weet dat je ze hebt als je het zelf meemaakt.

   Ik kan me voorstellen dat je dan iets doet wat je voor jezelf goed kunt praten, maar dat wettelijk niet mag. Mensen zeggen vaak: ‘die gedetineerden hebben het allemaal maar gemakkelijk tegenwoordig. Die hebben allemaal tv in hun cel’. Maar ik weet dat ze het ontzettend moeilijk kunnen hebben. Het blijven mensen, met gevoelens, die weten dat ze fout waren. Die leren van de dingen die ze gedaan hebben. Er onder lijden dat hun kinderen last hebben van het feit dat hun vader in de gevangenis zit.

   Daar zou je een prachtig nummer over kunnen schrijven, ja. Maar het zou te gemakkelijk zijn om daarvoor te gaan zitten. Als het komt is het prima, als het niet komt ook”.

 

 

 

 

Joris Rasenberg stond even in het middelpunt van de belangstelling. Artiesten als Paul de Leeuw (‘Duizel mij’) en Marco Borsato (‘Omdat je bij me blijft’) zongen liedjes die hij op verzoek voor hen geschreven had. In 2011 bracht Anouk ‘Onderweg’ terug onder de titel ‘What have you done’. Haar versie haalde een 14de plaats in de top 40.

 

 

 

Een vervolg op ‘Onderweg’ kwam er voor Abel echter niet. Een nieuwe single van het album, ‘Neem met me mee’, wist nog in de top 40 geklasseerd te worden. Daarmee was het succes al afgelopen. Het tweede album, ‘Doen en laten’ in 2001, was een regelrechte flop.

   Rasenberg liet zich ondanks alles vrijwel altijd positief uit. Toch moest hij constateren: “Ik merkte bij een hoop mensen een soort van venijn in hun reacties naar ons toe. Mensen reageren negatief uit een bepaald soort van jalouzie. Het is natuurlijk zo dat ‘Onderweg’ door de strot is geduwd bij iedereen en dat radio-dj’s daartegen gereageerd hebben. Mensen op straat nemen dat over. Daar hebben we last van gehad”.

 

In 2009 wilden de 3 FM-deejays Coen (Swijnenberg) en Sander (Lantinga) wel eens weten wat de grootste eendagsvlieg van de afgelopen tien jaar was geweest. Iedereen kon online stemmen. Hoog scoorden Twarres (‘Wer bisto?’), Jody Bernal (‘Que si, que no’) en Kabouter Plop (‘Kabouterdans’). Maar de onverbiddelijke nummer één was ‘Onderweg’ van Abel.

   Ondanks het sterk gewijzigde imago probeerde Joris Rasenberg het in 2010 nog een keer. De groep had acht jaar lang niet meer opgetreden. Joris formeerde een nieuwe Abel en lanceerde een nieuw album, ‘12 uur’. Joris werd nu niet meer met Morrissey vergeleken maar met Daniël Lohues, Guus Meeuwis en Billy Joel.

   Nu Abel niet meer scoorde verdiende de groep, althans volgens Pierre Oitmann, een herwaardering. De jalouzie op het succes was misschien omgezet in een soort medelijden. Het derde album sloeg echter even weinig aan als het tweede.

 

 

 

 

In een tv-interview (terug te zien op YouTube) werd de zanger-componist gevraagd hoe hij terugkeek op de gouden periode, toen hij met ‘Onderweg’ in het middelpunt van de belangstelling stond.

   Rasenberg uitte zich in 2010, als altijd, positief. “Ik vond het een heel boeiend proces. We waren natuurlijk met z’n vijven, dus we konden het met z’n vijven delen. Ik vond het erg mooi om Nederland te leren kennen (in plaats van alleen maar Breda en omstreken). Je leerde hoe Nederland in mekaar zat. Je kwam op vele toffe plekken en ontmoette heel veel mensen. Dat vond ik erg mooi om mee te maken. Vooral de ontmoetingen met mensen, publiek of backstage, heeft mijn leven het meeste beïnvloed.

   Ik kwam uit Breda, een beschermde omgeving, uit de familie- en vriendenkring. Nederland ging voor me open. Daardoor sta ik open voor mensen. Het heeft me ook wel leren omgaan met kritiek, leren omgaan met succes, het niet hebben van succes. Het heeft me sterker gemaakt. Het is fijn om te weten dat ik daarmee om kan gaan. Dat geeft een soort rust. In het begin wist ik dat [allemaal] niet”.

   Als je dat zo hoort, had ‘Onderweg’ voor Joris Rasenberg goed uitgepakt.

 

 

Harry Knipschild

27 november 2017

 

Op 14 september 2018 is 'Onderweg' onder de titel 'Verleden tijd' (uitvoering: Frenna en Lil Kleine) voor de derde keer een hit in Nederland geworden.

 

Clip

 

* Tom Waits, Waltzing Matilda, 1977

* Abel, Drie dagen zon, 1999

* Abel, Onderweg (clip), 2000

* Abel, Birgit Schuurman, Onderweg, TMF Awards, 2000

* Basement Jaxx, Where's your head at, 2001

* Van Dik Hout, Alles of niets, Met andere ogen

* Interview met Joris Rasenberg, 2010

* Anouk, What have you done, 2011

* Interview met Niels Aalberts, 2016

* Frenna, Lil Kleine, Verleden tijd, 2018

 

Literatuur

Wouter van der Zwaan, ‘Abel: we moeten onze kans nu grijpen’, Fret, november 1999

Roosmarijn Reijmer, ‘Nedertips’, Oor, 8 januari 2000

Hans van den Heuvel, ‘Abel’, Oor, 18 maart 2000

Mischa Verheijden, ‘Abel, Poppodium Para, Breda’, Fret, april 2000

Paul Baumer, ‘Abel, De stilte voorbij’, Fret, april 2000

Guus Middag, ‘Abel’, NRC, 30 maart 2001

Mischa Verheijden, ‘Abel. De keerzijde van het succes’, Fret, oktober 2001

‘Abel grootste eendagsvlieg dit decennium’, Nu.nl, 17 december 2009

‘Abel’, Website Easy Booking, augustus 2010 (?)

Pierre Oitmann, ‘Abel. ‘12 Uur’’, Nu.nl, 21 oktober 2010

‘Abel keert met veel zin terug’, Nu.nl, 31 oktober 2010

Gijs Kamphuis, ‘Abel legt de nadruk op maken van mooie liedjes’, Provinciale Zeeuwsche Courant, 6 mei 2011

Pierre Oitmann, ‘Zanger Abel blij met cover Anouk’, Nu.nl, 24 november 2011