40 - Bekende Amerikanen van Nederlandse afkomst

Zeven jaar geleden bezocht ik West Virginia. In het oosten van de staat, niet ver van Droop Mountain Battlefield, in Pocahontas County, ligt het stadje Hillsboro. Hier staat het huis waar Pearl Buck in 1892 geboren werd, tot voor kort de enige Amerikaanse vrouw die zowel de Pulitzer- als de Nobelprijs voor literatuur won. Haar veelgeprezen boek is The Good Earth. De meeste van haar publicaties gaan over China waar ze met haar ouders (zendelingen) als kind woonde.

   Het walnoothouten huis waar Pearl Buck in 1892 het levenslicht zag, was in 1858 gebouwd door haar grootvader, Herman Stulting uit Utrecht, die zich als Nederlandse immigrant in West Virginia gevestigd had.

Als je aan een blanke Amerikaan naar zijn familie vraagt, hoor je heel snel allerlei Europese namen en landen waar zijn voorouders vandaan komen. Het kan Engeland zijn, maar ook Ierland, Zweden, Portugal, Duitsland, Oost-Europa en natuurlijk Nederland. In vele gevallen is de familieachtergrond een mengelmoes van al die landen.

  Het is niet uniek als je hoort dat de (acht) overgrootouders uit evenzovele nationaliteiten bestaan. De Amerikaanse samenleving gaat er trots op een ‘melting pot’ te zijn, maar critici spreken ook van een ‘tossed salad’, waar met andere woorden de integratie niet heeft plaatsgevonden en diverse groepen naast elkaar leven. Lucas Ligtenberg, Amerikaans correspondent van NRC Handelsblad, schreef twee jaar geleden het boek De nieuwe wereld van Peter Stuyvesant, waarin hij een aantal Amerikanen opnoemt die van Nederlandse komaf zijn.

Zo meldt Ligtenberg dat William Penn (1644-1718), de stichter van de staat Pennsylvania, een Nederlandse moeder had, Margaret Jasper uit Rotterdam. En de familie van Benjamin Spock (1903-1998), de invloedrijke expert op het terrein van kinderverzorging en -opvoeding, zou oorspronkelijk Spaak geheten hebben.

Jelle Douwes Fonda reisde vanuit Aegum (Friesland) in 1652 naar ‘Nieuw-Nederland’, de huidige staat New York. In de Mohawk-vallei ligt nog steeds het dorpje Fonda. Een van zijn nazaten, Jane (Jantsje) Fonda werd wereldberoemd als actrice dankzij haar rol in films als ‘Coming home’ en, samen met haar vader Henry Fonda, in ‘On Golden Pond’. Daarnaast ontwikkelde zij zich als vredesactiviste in de Vietnam-tijd en propageerde aerobic dancing.

De filmwereld heeft meer grote Amerikanen van Nederlandse afkomst opgeleverd. Wat te denken van Humphrey Bogart? In hetzelfde jaar dat Jelle Douwes Fonda vanuit Friesland de grote plas overstak, 1652, vertrok Tunis Gysbert Bogaert (1625-1699) vanuit Heicop en trouwde in New York (toen: Nieuw Amsterdam) met zijn landgenote Sarah Rapelje, de dochter van Joris Janse.

  Humphrey Bogart – wie kent niet films als ‘Casablanca’ en ‘Key Largo’ –  werd in 1949 lid van de Holland Society na een introductie van regisseur Cecil B. DeMille, een nazaat van het Haarlemse echtpaar Anton de Mil, bakker, en Elizabeth van der Hout, die in 1658 scheep gingen. DeMille werd in de twintigste eeuw beroemd als de regisseur van massaspektakelfilms als ‘The Ten Commandments’ (Tien Geboden).

Op het terrein van muziek en amusement hebben Nederlanders de afgelopen decennia een niet onaanzienlijke rol gespeeld. Zo is Joop van den Ende verantwoordelijk voor diverse musicals op Broadway. En Nederlandse popgroepen hebben grote successen behaald in de hitlijsten van het Amerikaanse vakblad Billboard: Shocking Blue met ‘Venus’, Tee Set met ‘Ma Belle Amie’, Stars on 45 met ‘Stars on 45’, en Golden Earring met ‘Radar Love’. Zij allen maakten gebruikt van de ‘grammofoon’, een uitvinding van Thomas Alva Edison (1847-1931).

  Thomas was het achter-achter-kleinkind van de weduwe van een Nederlandse molenaar, ergens aan de Zuiderzee. Haar naam was Edeson. Met haar zoon bereikte ze New Jersey in 1730. Jan (John) nam de familienaam van zijn moeder aan en zo komt het dat de wereld het vastleggen van muziek relateert aan Edison…

Thomas Edison

Harry Knipschild, 27 juni 2025

Dit artikel werd in december 2001 gepubliceerd in het blad van de stichting Nederland-Verenigde Staten