472 - Henny Vrienten 1948-2022, Van Hilvarenbeek tot Diepenheim
Onverwacht kwam dit voorjaar het bericht naar buiten dat Henny Vrienten, het boegbeeld van Doe Maar, overleden was. Op verzoek van de redactie van het omroeptijdschrift Aether schreef ik een kort artikel – het mocht niet langer dan ongeveer duizend woorden zijn. Aan die wens heb ik me gehouden. Onderstaand de tekst, kort na zijn overlijden op papier gezet.
***
In de tweede helft van de jaren zeventig liet muziekuitgever Wim Landman (Universal Songs, Amsterdam) me liedjes horen van een nieuwe Brabantse liedjesschrijver, die hij onder zijn hoede genomen had: Henny Vrienten, op 27 juli 1948 geboren in Hilvarenbeek. Eén van zijn composities, ‘Ça c’est la vie’, belandde in 1979 op een hitsingle van het duo Frank & Mirella.
Henny, zoon van een timmerman, kleinzoon van een boer, was niet onmiddellijk bestemd voor de muziek. “Als jongetje wilde ik missionaris worden, en dan naar Afrika. Maar toen ik Roy Rogers in de bioscoop had gezien wilde ik een gitaar, net als hij. Op het seminarie begon ik in bandjes te spelen. Als ik naar de Beatles luisterde, zat ik te ontleden hoe hun liedjes in elkaar staken”, vertelde hij aan journalisten.
Roy Rogers met gitaarHenny probeerde zich met eigen liedjes en als zanger te manifesteren. Vanzelf ging het niet. Bij de Scamps was hij eens afgewezen omdat hij niet goed genoeg bevonden werd. Met een tekst als ‘Van houwen komt trouwen, dat denken alle vrouwen na een eerste zoen’, kwam hij evenmin verder.
Tilburg bood weinig perspectief. “Mijn horizon reikte niet veel verder dan die stad. In Amsterdam was ik waarschijnlijk bassist bij Wally Tax geworden. Dan was het meteen heel anders gelopen. Wally kwam van een andere planeet. Die had het helemaal in de smiezen. Die zag eruit zoals ik eruit wilde zien. Alleen was ik daar nog helemaal niet aan toe. Alles kwam in Amsterdam twee jaar eerder dan in de provincie. CCC Inc., toen ik dat zag, met al die honden en vrouwen op het podium, daar was ik, als eenvoudige provinciaal, diep van onder de indruk”, vertrouwde hij toe aan Corné Evers van Oor.
Henny Vrienten, jonge muzikantIn 1980 begon er iets te dagen. Hans van den Heuvel merkte op: “Voor het eerst heeft Boudewijn de Groot een keer andermans muziek gebruikt: ‘Zonder jou’ is van de bassist uit zijn laatste band, Henny Vrienten”.
Henny was alsnog in het ‘progressieve’ circuit terecht gekomen, een wereld van hippie-bands als CCC Inc., Slumberland Band en de Rumbones, die zich bezig hielden met reggae. Hij had Boudewijn de Groot begeleid, die in 1977 naar Amerika wilde verhuizen en nog één keer met gelegenheids-begeleiders rondtrok. “We blijven bij elkaar tijdens de tournee, daarna gaat iedereen weer zijn eigen weg”, tekende Theun de Winter destijds uit zijn mond op.
De begeleiders van Boudewijn de Groot begonnen – nog zonder Vrienten – een nieuwe groep die ze Doe Maar noemden. Hun eerste album werd niet bepaald positief ontvangen. In popmaandblad Muziek Expres schreef Jaap Bubenik begin jaren tachtig: “Hoewel de Nederlandstalige popmuziek prima in de lift zit, kan ik me nauwelijks voorstellen dat dit kwartet een positieve bijdrage zal leveren aan de ontwikkeling van deze muzieksoort.
Doe Maar zit boordevol flauwe aftreksels van Caraïbische muziek (reggae en calypso), overtuigt nergens en de teksten mogen dan wel waar wezen, mij vermoeien ze alleen maar. De heren Jansz, Hendriks, Dekker en Copier moeten maar doen wat ze niet laten kunnen, als ze mij met hun ‘moderne muzikale kunsten’ maar niet meer lastig vallen”.
recensie Doe MaarHet leek er niet op dat het alternatieve groepje echt succes zou gaan krijgen, ook niet toen Henny erbij kwam. Aan Hette Visser bekende hij: “Soms speelden we voor vier jongens en vlak voor we begonnen stak er dan een z’n vingers op. Of ie even naar het toilet mocht en of we daar op konden wachten. Nou dat deden we dan”.
Met liedjes als ‘Smoorverliefd’ en ‘32 jaar’, verschenen bij platenmaatschappij Telstar, van Johnny Hoes in Weert (Limburg), veranderde alles voor Vrienten én Doe Maar. Jonge meisjes werden verliefd op de zanger toen die verscheen in programma’s als ‘Nederland Muziekland’ (Veronica) en ‘AVRO’s Toppop’. Heel Nederland viel voor een popgroep die zich met reggae-muziek richtte op ‘oudere jongeren’. Albums als ‘Skunk’ en ‘Doris Day en andere stukken’ werden mega-bestsellers. Singles als ‘Pa’, ‘Is Dit Alles’, 1 Nacht alleen’ en ‘De Bom’ bereikten de top van de hitlijsten.
Mooier kon het niet, zou je denken. Maar zo pakte het niet uit. Doe Maar, een groep van volwassen en ervaren muzikanten, kon de extreme populariteit bij de steeds jonger wordende aanhang niet verwerken. Na wat incidenten besloten de leden in 1984 ermee op te houden. De aankondiging om te stoppen haalde zelfs het NOS-journaal. Nieuwslezer Harmen Siezen: “Wenende meisjes lieten weten dat ze het niet konden geloven dat Doe Maar niet meer bestaat”.
In latere jaren liet de groep soms opnieuw van zich horen – om te ‘cashen’. In bladen als Quote kon je lezen hoe Henny ‘dik miljonair’ geworden was.
Vrienten was in 1984 niet ouder dan 36 jaar. Hij had nog een lang leven voor de boeg. De voormalige pop-ster begon muziek voor films, musicals en kinderprogramma’s te componeren. Bovendien hield hij zich bezig met poëzie. Henny ging in een dorpse buurt van Amsterdam wonen. De stilte zocht hij op in Diepenheim, ver weg van de hoofdstad. In een documentaire voor RTV-Oost (‘Tijd Genoeg’, 2021) kwam hij bij mij als een sympathieke filosoof over, die over het leven had nagedacht en goed uit zijn woorden kwam.
Bij die gelegenheid keek Henny terug. “Je eigen boontjes doppen, daar komt het in het leven op aan”. Hij had zich toentertijd niet gek laten maken. “Dat hoort wel een beetje bij me – dat hele erge van doe maar niet. Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Heel veel popmuziek in de tachtiger jaren was om van alles stuk te maken en je zelf ook. Daar heb ik nooit zo’n behoefte aan gehad. Ik heb geen destructief karakter”.
Vrienten keek ook vooruit. Gesproken werd over de kwetsbaarheid van het leven. “Je kunt heel braaf zorgvuldig leven en nog heel jong sterven. Zoek naar waarachtigheid. Ik heb een prachtig leven. Het heeft geen zin om krampachtig daaraan vast te houden. Het lijkt mij mooi om een goed leven te hebben en te zien: dit heb ik toch ook gedaan. [De dood] hoort er echt bij. Het is lullig. Acceptatie, dat is wat ik daarvoor heb”.
Henny in DiepenheimHenny Vrienten werd ziek en overleed, 73 jaar oud, op 25 april 2022 in Diepenheim, een dorp in Twente.
Harry Knipschild
3 mei 2022, 29 november 2022
Clips
- Raadplegingen: 2160