179 - Marvin Gaye over de ondergang van de wereld

 

Marvin Gaye (1939-1984) wordt gezien als een van de beste ‘zwarte’ zangers in de geschiedenis van de popmuziek. Wat hij in de teksten van zijn liedjes legde, vooral op het album ‘What’s Going On’ (1971), kan volgens zijn aanhangers moeilijk overtroffen worden.
   Wie achter de zang en de muziek naar Marvin Gaye (MG) als mens probeert te kijken, krijgt een verward en zeker niet altijd positief beeld voorgeschoteld. Marvin moet, op zijn zachtst gezegd, een moeilijke man geweest zijn, totdat hij op 1 april 1984 werd doodgeschoten. Door zijn eigen vader, nota bene.

 

 

 

 

Een van de meest kritische artikelen over de artiest werd in 2009 gepubliceerd door David Krajicek. Op basis van hetgeen hij in artikelen en boeken gelezen had stelde de journalist en schrijver onder meer vast:
   * MG consumeerde enorme hoeveelheden cocaine (‘toot’). Als gevolg daarvan zat hij voortdurend in de schulden, terwijl hij toch miljoenen dollars verdiende. Aan het einde van de jaren zeventig vluchtte hij weg: eerst naar Hawaii, vervolgens naar Engeland en België, op de loop voor zijn persoonlijke en financiële problemen, en om te voorkomen dat hij de gevangenis in zou gaan. MG was immers niet meer in staat belastingen te bertalen. Pas in 1982 keerde hij terug naar de VS.
   * MG was bang om te vliegen, op toernee te gaan of zelfs maar op te treden. Dan gebruikte hij nóg meer drugs. (“I do enough drugs in my normal life, but on the road the quantity triples”).
   * Motown Records gaf MG het imago van een ‘lover man’. In werkelijkheid zou hij een vrouwenhater geweest zijn. In navolging van zijn vader sloeg hij de vrouwen die hij beweerde lief te hebben.
   * MG zong mooie liedjes en duetten over romantische liefde. Maar om zijn sadisme en voyeurisme te bevredigen forceerde hij vrouwen tot vernederende en buitenissige sex.
   * MG werd verwaand. In een interview met het tijdschrift Time vergeleek hij zichzelf met God. “God and I travel together with righteousness and goodness”.
   * Aan een redacteur van het blad Crawdaddy bekende MG: “Voor alle duidelijkheid, ik vergelijk mezelf niet met Beethoven [1770-1827]. Ik denk alleen dat ik tot het zelfde in staat ben als hij. Het verschil zit hierin dat ik niet de formele training heb die hij vanaf het begin ontving. Daarom zal het bij mij nog een tijd duren voor ik zo ver ben als hij”. Om te bewijzen hoe goed hij was werkte hij aan een symfonie. MG vergeleek zichzelf tevens met Picasso.
   * Aan biograaf David Ritz vertelde MG: “Zonder twijfel zou ik een filmster kunnen zijn. Maar ik heb de spelletjes van Hollywood nooit willen meespelen”.
   * MG trouwde met Anna, de zus van Berry Gordy, eigenaar van Motown. Ze was 17 jaar ouder dan hij. Tijdens zijn huwelijk (1961-1977) leefde hij samen met Janice Hunter die 17 jaar jonger was dan hij. Nog vóór 1977 kregen ze samen twee kinderen, Nona en Frankie (‘Bubby’).
   * MG stond alom bekend als een uitermate onbetrouwbare en luie man. Hij kwam vaak niet opdagen bij geboekte optredens en afspraken met de pers.
   * MG vertelde steeds dat hij niet om geld gaf. In werkelijkheid was geld een grote drijfveer in zijn bestaan. Het geld dat hij verdiende leidde tot verkwisting en onverantwoorde investeringen.
   Volgens David Krajicek, een specialist op het gebied van criminaliteit, bleek bij autopsie na de dood van MG dat hij cocaine en ‘angel dust’ (fencyclidine, een hallucinogeen middel) in zijn gestel had.
   Zijn vader, die MG had doodgeschoten, werd niet voor moord veroordeeld. Rechter Gordon Ringer verklaarde in zijn vonnis op 2 november 1984: “This is one of those terribly tragic cases in which a young life was snuffed out. But under the circumstances it seems to be agreed by everybody, including the very able and experienced investigating officers in this case, that the young man who died tragically provoked this incident, and it was all his fault”.
 

 

 

 

 

Dertig jaar na de dood van Marvin Gaye staat diens verblijf in de Belgische badplaats Oostende opnieuw in de belangstelling. Halverwege februari 1981 reisde de artiest tijdens zijn ballingschap uit Amerika met de ferry vanuit Dover naar het Europese continent, na eerst een tijdje op het eiland Maui (Hawaii) en in Engeland verbleven te hebben. Marvin was nu in het gezelschap van zijn nieuwe Belgische manager Freddy Cousaert (met vrouw Liliane en twee kinderen), zijn zoontje Bubby en Eugenie Vis, een Nederlandse vriendin die tevens zorgde voor Bubby.
   Kort voor vertrek uit Groot-Brittannië gaf Marvin enkele interviews, die nog diezelfde maand in de Engelse pers afgedrukt werden. Paolo Hewitt van Melody Maker was één van de journalisten die hem bezochten. Het gesprek kwam maar moeizaam tot stand, legde deze op 21 februari in het pop-blad vast. Een collega was al weg. “Lydia van het tijdschrift Superwoman had al een maand moeten wachten. We zaten bijna twee uur in een kamer van het hotel waar hij verbleef. Lydia gaf het op en vertrok”.  
   Hewitt: “Mijn interview zou om twee uur ’s middags plaats vinden. Het was half vier geworden. Ik wachtte vol zenuwen tussen de kleren en boeken van Marvin, een onopgemaakt bed, volle asbakken, lege yoghurt-potjes en velletjes papier”.
   Tien minuten later werd zijn wachten beloond. Marvin nodigde de journalist uit met hem mee te lopen naar een betere ruimte. Een vrouw, die de zanger assisteerde, vroeg hem of hij in zijn tekst vooral niet wilde schrijven dat hij zo lang had moeten wachten. Paolo beloofde het, schreef hij. Maar aan die belofte hield hij zich niet. Het interview zelf omschreef hij met “I can still hardly believe it”.
   In 1980 had Marvin met succes concerten in Engeland gegeven. Waarom was hij nog niet terug naar Amerika gegaan, vroeg Paolo zich in zijn onschuld af.
   “Er is maar één reden”, hoorde hij tot zijn verbazing. “Ik heb besloten hier een tijdje te blijven. Engeland geeft me meer energie en gemoedsrust. Het is handiger voor mij om aan deze kant van de Oceaan te zijn dan in Amerika. Mijn advocaten daar behandelen mijn financiële problemen op dit moment en ik zit lekker hier”. Marvin zei het alsof het de gewoonste zaak van de wereld was.
   Hewitt was alleen maar gekomen om te praten over het nieuwe album ‘In Our Lifetime’ dat op 17 binnengekomen was in de hitlijsten. De plaat zou eerst ‘Love Man’ heten. Op het laatste moment was de titel veranderd.

 

 

 

 

 

Het nieuwe album van Marvin Gaye

 

 

Paolo dacht over muziek te gaan praten. Maar Marvin vertelde iets anders. “Ik wilde de tegenstelling aan de dag leggen tussen twee zeer machtige krachten die op aarde eminent aanwezig zijn, goed en kwaad, positief en negatief, licht en donker. Met muziek en de illustratie op de hoes wilde ik laten zien waar we ons het meest bezorgd om moeten maken. Ik wilde vertolken wat ik in mijn leven ontdekt heb, wat het doel is van ons bestaan, waarom we hier zijn.
   Ik kreeg de kans niet om het album te voltooien. Toen de opnamen voor drie-kwart af waren heeft Motown alles stopgezet en de banden geconfisceerd. Ze hebben het album op de markt gebracht zoals je het nu kunt horen”.
   De volgende vraag kwam niet onverwacht. Waarom?
   Het antwoord was duidelijk. Motown wilde nu eenmaal geld verdienen.
   Toen Paolo hem naar de hoogte van de opnamekosten vroeg, kwam eruit dat Marvin de studio was ingegaan op basis van een idee. Er was nog geen noot geschreven. De rekeningen waren torenhoog opgelopen, totdat Motown-baas Berry Gordy ingreep.
    Marvin kon maar één doen en dat deed hij – hij nam openlijk afstand.  “I can’t really claim this piece as my work or my production. In fact I disavow publicly this as being my work”.
   Het huidige conflict was er maar één uit een hele reeks, bekende Marvin, toen hem de vraag voorgelegd kreeg waarom hij überhaupt zo lang bij Motown bleef. “Ik betwijfel of er artiesten zijn die een perfecte relatie met hun platenmaatschappij hebben. Het is een verschrikkelijk conflict tussen artisticiteit en deadlines, controle [door de platenmaatschappij] en commercie.
   Ik kan me niet voorstellen dat ik nog ooit een album voor Motown zal maken. Ik moet een platenmaatschappij zien te vinden die meer belangstelling heeft voor mijn totale kwaliteiten als artiest”.   
   Marvin deed nóg een markante uitspraak. “Met een strak gezicht beweerde hij: ‘Ik heb nooit meer dan driekwart van mijn talent aan Motown gegeven. Ik heb me altijd ingehouden”. Uit een soort van wraak, maakte de zanger duidelijk.
   De zanger had nagedacht, gestudeerd over de betekenis van zijn bestaan. Hij was op zoek gegaan naar de waarheid, wijsheid en de echte betekenis van de dingen.
 

 

 

 

 

 

Nostradamus

 

 

Paolo vroeg door, maar hij kreeg niet meer te horen dan de naam van de Fransman Nostradamus (1503-1566). Marvin vervolgde: “Ik word gecontroleerd door mijn emoties. Die bepalen mijn beslissingen”. Naar eigen zeggen hadden Bach en Beethoven er eveneens onder geleden omdat ze hun gevoelens de overhand gaven. Het zag er slecht uit voor de wereld. Een tekort aan voedsel, het in elkaar storten van de economie, het opdrogen van natuurlijke hulpbronnen en tenslotte een oorlog met kernwapens. Dat was de toekomst voor de mensheid. Op de hoes van zijn album kon je het allemaal terugvinden.
   De wereld mocht dan ten onder gaan, Marvin Gaye niet. “I’m going to be one of the survivors in the new era because I know where to be and what to do”. Iedereen moest het zelf maar weten. “Mijn taak is het om te voorspellen en de mensen te vertellen wat ik als de waarheid voel voor zover ik me daarvan verzekerd heb”.
   Het gesprek had inmiddels lang genoeg geduurd, werd hem medegedeeld. Een volgende journalist was aan de beurt.
   Aan het einde van zijn artikel vermeldde de medewerker van Melody Maker nog dat het interview onderbroken werd door een telefoontje uit Amerika. Berry Gordy was aan de lijn, terwijl Paolo meeluisterde. Marvin begon met zich te verontschuldigen. Blijkbaar was een eerder gesprek niet op een vriendelijke manier beëindigd. Na aan Gordy gevraagd te hebben hoe het met hem ging, zei hij: “I just wanted to talk to you after the last time we spoke, because I felt we left each other, uh, unsatisfactorily”.
   In aanwezigheid van de journalist werd over zaken gesproken. Marvin zou nog eens op papier zetten wat hij op basis van zijn contract allemaal wilde van Motown. Voor Hewitt was het duidelijk, Marvin voelde zich niet meer dan een pion in een spelletje. En dat zat hem terecht dwars.
 

 

 

 

 

Een verslaggever van het weekblad New Musical Express (NME) had in die zelfde periode meer gelegenheid om met de Motown-artiest van gedachten te wisselen. Dat deed hij in de studio van de Engelse platenmaatschappij Pye. The Kraze, een groep waar Marvin zich mee verbonden voelde, was er aan het opnemen. Blijkbaar viel het Chris Salewicz mee dat hij van eind van de middag tot ver in de avond kon praten. In het begin van zijn artikel ‘The New Age Metaphysics of Marvin Gaye’ legde hij zijn lezers althans uit dat hij niet het minste bewijs gevonden had voor het onvoorspelbare, egocentrische en moeilijke gedrag dat onderdeel van de Marvin Gaye-mythe was. De zanger was niet zo onbetrouwbaar als Sly Stone, liet Chris weten. Marvin gaf bovendien directe antwoorden op alle vragen die hij stelde.
   Chris Salewicz had naar eigen zeggen een speciale band met de artiest – ze waren immers op dezelfde dag jarig: 2 april.
   Ook deze journalist maakte melding van de problemen waar Marvin midden in zat. Meer nog dan het ontbreken van een goede verstandhouding met Motown zat de zanger emotioneel in de knoop met Janice Hunter, zijn tweede vrouw. Die had hem begin 1980 verlaten en was gaan samenwonen met Marvins beste vriend, zanger Teddy Pendergrass (1960-2010). Daar kwamen dan nog alle belastingschulden bij. Als gevolg daarvan moest hij zijn opname-studio verkopen.
   Marvin kwam toch nog even terug op Motown. “Officieel sta ik er nog steeds onder contract. Ik heb echter vernomen dat ik mag vertrekken als er een financiële regeling getroffen kan worden”.

 
 

 

 

Jan(ice) Hunter en Mavin Gaye

 

 

Hoe zat dat nou met zijn vrouw en Teddy Pendergrass, de zanger van o.a. ‘Close the door’, ‘Can’t we try’ en ‘If you don’t know me by now’. Was Teddy nou wel zo’n goeie vriend?
   Marvin moest er even over nadenken en gaf toen rustig antwoord: “Ja, wat mij betreft is hij nog steeds mijn vriend. Ik weet niet hoe hij het voelt want we hebben al een paar jaar geen contact meer. Het ging al lang niet goed meer in ons huwelijk. Het was erg moeilijk voor mij want ik hield heel veel van Jan. Ik ben niet bitter. Jan, mijn echtgenote, en ik zijn vrienden. Zij en Teddy zijn vrienden. Wat mij betreft zijn Teddy en ik vrienden. Ik heb met niemand ruzie. Die dingen gebeuren gewoon. Het leven gaat door en het is prachtig.
   Maar ik ben nu eenmaal een ram, heel erg bezig met mijn ego en het was een enorme dreun voor mijn ego. Dat heb ik emotioneel moeten verwerken”.
   Marvin ging op eigen initiatief door over het onderwerp. “Ik heb nooit problemen met vrouwen gehad. Misschien hadden vrouwen wel meer problemen met mij, een van ’s werelds grootste vrouwenversierders. Maar als je emotioneel diep verbonden voelt met je echtgenote, overstijgt dat alle andere situaties. Gelukkig heb ik het ergste achter de rug, denk ik. I’m moving on”. Af en toe moest Marvin er zelf om lachen.
   De zanger begon nog maar eens over zich zelf te praten. “Ik ben niet makkelijk in een vakje te stoppen. Een echte soul-zanger ben ik niet. In deze business zijn er twee manieren om muziek te benaderen. Je hebt de performer die een soort huurling is, op z’n tijd goed of zelfs briljant, maar geen echte artiest. Hij is in de business om geld te verdienen. Dat is dan ook z’n benadering”. Waarschijnlijk duidde Marvin op het begin van zijn eigen muzikale loopbaan, toen hij hits aan de lopende band maakte als onderdeel van de Motown-machine: ‘Can I get a witness’, ‘How sweet it is’, ‘Ain’t that peculiar’, ‘It takes two’ enzovoort. Veel van zijn albums, met ‘beter’ repertoire, verkochten echter nauwelijks.
   Marvin: “Een echte artiest heeft in het algemeen geen belangstelling voor het proces van geld verdienen. Het gaat hem erom iets te doen. Iets te geven dat diepte heeft, dat een betekenis heeft. Iets waar je later op terug kunt komen als je het nodig hebt. Want het leven is hard. Zo is een echte artiest. Als hij goed is en eerlijk voor zichzelf kan hij even rijk zijn als die ander. Maar zelfs als hij niet in weelde baadt is hij toch rijk. Hij zal altijd rijk zijn”.
   Het gesprek kwam vanzelfsprekend op het album ‘What’s going on’.
   Marvin: “Voor het album uitkwam was ik er al een lange tijd mee bezig. Ik moest een heleboel negativiteit zien te overwinnen. Het was een poging om mijn creativiteit te ontplooien, iets te maken dat zowel kwa muziek als tekst iets te betekenen had. Bij volgende opname-sessies viel ik steeds in herhalingen. ‘What’s going on’ wordt gezien als een klassiek album. Laten we het er maar bij laten”.
 

 

 

 

 

 

Chris Salewicz, 1980

 

Dat bracht Salewicz op de nieuwe Motown plaat ‘In Our Lifetime’, die hij nog niet gehoord had toen hij zich met Gaye in de Pye-studio bevond.   
   Marvin: “Als ik de kans had gekregen om het album af te maken zou het in muzikale zin een nieuwe klassieke plaat hebben kunnen worden. Maar Motown Records is een beetje vreemd. Het album is goed. Sommige mensen vinden het ongelooflijk. Een lokale disc-jockey hier, Greg Edwards, vindt het een stuk shit”. Marvin moest opnieuw een paar keer lachen terwijl hij zijn woorden woog. Op verzoek legde hij nog eens uit wat er bij zijn platenmaatschappij veranderd was.
   “Mensen veranderen. Motown is veranderd door de economie. Toen we begonnen was de dollar een heleboel meer waard. Toen kon een platenmaatschappij veel meer doen. Wat mij betreft is het alleen maar beter geworden. Mijn moeilijkste tijd was in die vroege jaren. Motown is een ongelooflijk goed bedrijf. Maar platenmaatschappijen zijn nu eenmaal platenmaatschappijen. Ze moeten succesvol zijn en geld verdienen. Dat begrijp ik. Ik heb hard moeten vechten om creatieve vrijheid te verwerven.
   Berry Gordy houdt van muziek. Maar hij is tevens een zakenman en ik bewonder hem. Vroeger liep Motown voorop, maar van ‘leaders’ zijn ze intussen ‘followers’ geworden”. Motown was volgens hem nu een ‘gewone’ platenmaatschappij, niet wezenlijk anders dan de concurrenten.
   Voor de journalist was Marvin Gaye bereid zijn idee over muziek en de muziekbusiness uit te spreken.
   “I think music is God ... I think it’s one of the closest link-ups with God that we can probably experience. I think it’s a common vibrating tone of musical notes that holds all life together, I’m not sure that it can ever be found or played or perhaps even heard. It hurts me to see it abused and misused. Deeply.
   Music is thought of like money - that money and music go together. And that’s so sad. Like money and art, money and painting - that’s so sad. Not so sad when I get my royalty cheques, but it still is sad. It’s sad that it can’t be worked out for everybody so there’s some sort of peaceful co-existence between God and commerciality”. Opnieuw moest hij af en toe lachen.
 

 

 

 

 

Chris liet de zanger vooruit kijken. “Ik heb een heleboel tijd verknoeid. Dat komt omdat ik zo verwend ben. Ik weet dat het mijn doel is iets groots te maken, iets te creëren dat groot voelt en begrepen zal worden. Het is triest dat ik dat steeds maar uitgesteld heb. Misschien was het echter allemaal wel nodig om te komen waar ik nu ben.
   Waarschijnlijk ben ik de grootste vijand van mezelf. Maar ik ben er nog. En ik zal blijven. Tegen 1990 ben ik groter dan bubblegum. In feite hoop ik mijn ding gedaan hebben tegen de tijd dat ik vijftig ben. Dat is over tien jaar. Ik loop een beetje achter op schema”.
   In het lange gesprek kwamen nogal wat onderwerpen aan de orde. Marvin Gaye liet weten dat hij zich bezig hield met het gedachtegoed van Carlos Castaneda. En ook Nostradamus kwam weer ter sprake. “Al zijn voorspellingen zijn uitgekomen. Hij heeft steeds gelijk. Dus het ziet er allemaal niet goed uit”.
   Marvin Gaye liet zich opnieuw verleiden tot sombere voorspellingen over de toekomst, de resterende jaren van het tweede millennium. “De aarde staat mogelijk de grootste crisis aller tijden te wachten. In de komende twintig jaar zal het duidelijk worden. Er wordt geweldig veel geïnvesteerd in kernenergie. Er is geen weg meer terug. Dat geldt ook voor kernwapens. Er zijn evenwel nog niet genoeg bommen om de wereld op te blazen. De aarde zal blijven bestaan. De mens zal zichzelf vernietigen. Er zullen een paar mensen overblijven en dan begint het weer opnieuw. Laten we eens zien of we het een volgende keer beter doen”.
   Volgens Marvin moesten de mensen zich op tijd voorbereiden op wat hen boven het hoofd hing. Eraan wennen dat je met aanzienlijk minder genoegen moest nemen. Dat gold vooral voor landen waar nog volop goed voedsel en luxe aanwezig was. De bevolking van gebieden met honger zou minder lijden onder de te verwachten rampspoed.
   Marvin was naar eigen zeggen al druk bezig zich aan te passen. “De afgelopen paar jaar ben ik dertig pond afgevallen. Rood vlees eet ik bijna niet meer, op dit moment alleen maar vis. Regelmatig vast ik zeven dagen achter elkaar. Ik doe het om mijn leven onder controle te houden. Ik moet echter nog veel meer discipline opdoen en studeren om straks te kunnen overleven. Welke planten en wortels kun je eten. Om in leven te blijven moet je dat nu eenmaal weten. Er zullen geen supermarkten meer zijn. Je moet ook weten hoe je water op radio-activiteit kunt testen. Water, voedsel en planten zullen vergiftigd zijn. Om te overleven moet je studeren en leren”.

 

 

Marvin Gaye in Engeland, 1980

 

 

 

 

 

Marvin nodigde Chris uit met hem mee te gaan naar zijn twee kamer-appartement waar hij woonde met zijn zoontje en zijn Nederlandse vriendin Eugenie Vis. Samen dronken ze een kopje thee. Marvin ging op de rand van zijn bed zitten. Hij praatte door over hoe de wereld volgens hem in elkaar zat. In Amerika draaide alles om geld. “De dollar is bijna God’, stelde hij. “Laat dat ‘bijna’ maar weg”, vulde  hij lachend aan.
   Religie zou volgens hem wel eens een belangrijk thema kunnen worden in de jaren tachtig. Geestelijke leiders kende hij een grote macht toe. Zonder afbreuk te doen aan de dollar zag hij een toekomst voor aanhangers van het boeddhisme, het christendom of welke stroming dan ook.
   “De bekering van Bob Dylan tot ‘Born Again Christianity’ is heel interessant. Bob is ongetwijfeld een oprechte man. Gezien zijn rol als woordvoerder van zijn generatie in de jaren zestig en zeventig vraag je je af wat zijn rol in de jaren tachtig zal zijn.
   De jaren tachtig zullen nog veel turbulenter zijn dan de afgelopen decennia. Iedereen die nadenkt zal terecht komen in een soort paranoia. Als de feitelijke grote verwoesting komt wordt het alleen maar erger. Astrologen voelen dat we ons bevinden in het tijdperk van de Vissen. En als je iets van astrologie af weet begrijp je dat het tijdperk van de Vis het laatste tijdperk van de dierenriem is. Het lijkt alsof we afgaan op het einde van iets. We kunnen er niets aan doen. Het is nu eenmaal zo. Onze tijd doet denken aan de periode vóór de vernietiging van de beschaving van Atlantis. Een enkeling is er toen in geslaagd zijn kennis naar elders over te brengen, Egypte of waar dan ook”.
   Marvin Gaye, die in 1969 een nummer één hit had met ‘I heard it through the grapevine’, ontpopte zich als een iemand die nadacht en veel gehoord of gelezen had. “Wetenschappers zijn ervan overtuigd dat er beschavingen onder de oceanen begraven zijn. Je vraagt je af hoe die onder al dat water terecht gekomen zijn. Er moet iets heel drastisch gebeurd zijn. De aarde bracht drastische veranderingen aan. Sommige landen kwamen onder de oceaan terecht. Als dat Atlantis overkomen is, dan staat het New York misschien ook te wachten. Ik vind het volkomen logisch”.
   Volgens Marvin Gaye waren er wel een paar plaatsen op de wereld waar het relatief veilig was. Canada bijvoorbeeld. “It’s those places one needs to be in. Other places which will probably be safe places to be in will be parts of the world which remain relatively peaceful, and always have - where people are good, and there seems to be some energy there that is concentrated and that will hold. There are places in the US and in Europe that will hold. People should be concerned with various things like living behind massive mountain ranges on the other side from the oceans. Things like that are important. One should be concerned with water, and where water is”.
   In Engeland was het zeker niet veilig, wist Marvin Gaye. Eén grote tsunami was genoeg. “As it’s an island, I wouldn’t give too much for England’s survival. Countries that are far inland are going to do much better. It’s going to be pretty rough: it’s the floods, the tidal waves...A giant wave coming off the Atlantic could wipe out much of the UK”.
 

 

 

 

 

 

Freddy Cousaert en Marvin Gaye

 

Het lange artikel van Chris Salewicz over hetgeen Marvin Gaye te vertellen had werd gepubliceerd op 28 februari 1982. Inmiddels had de artiest Engeland verlaten en zijn domicilie gezocht in de Belgische kustplaats Oostende, aan de overkant van de Noordzee.
   Frankie Gaye, zijn broer, vertelde in zijn biografie van Marvin dat het tijdens de overtocht mistig was. Van de kusten van Frankrijk en België was vanaf zee niets te zien. De kapitein nodigde hem uit samen wat te drinken. Freddy Cousaert hield Marvin goed in de gaten. Na aankomst liepen Marvin, Bubby, Eugenie en Freddy naar het pension dat de Cousaerts runden vlak bij het strand. Liliane, de vrouw van Freddy wachtte het gezelschap met open armen op. Op de vierde verdieping had ze een kamer in orde gemaakt voor de gasten van haar man. Een warm maaltijd sudderde op het fornuis. Het echtpaar, met twee dochters, woonde zelf in het souterain.
   Marvin was een held voor Freddy. De Belg wist hem naar zijn land over te halen om hem tot rust te laten komen. “Marvin’s body, mind and spirit were his first priorities”. Volgens Frankie was zijn broer maar al te graag bereid al zijn sorus aan Cousaert en zijn familie over te laten. Zingen, optreden, platen maken, het interesseerde hem op dat moment niet meer. Marvin vond het prachtig om de vrienden van Freddy te ontmoeten, de gewone mensen in Oostende. Ze waren vriendelijk en het deed er niet toe welke kleur huid hij had en of hij nou wel of niet beroemd was. Dat hij hun taal niet kon spreken deed er ook niet toe. Een glimlach was evenveel waard als duizend woorden.

   Na een tijdje leek het, aldus Frankie, alsof hij er hoorde. Met de meisjes rende hij rond en speelde spelletjes. Hij zat vaak in een gymlokaal, fietste, deed aan schaduwboksen, eerst alleen in de ochtend, later ook in de middag en de vroege avond. Hij begon zelfs weer behoorlijk te eten. Marvin maakte lange wandelingen langs de Noordzee. “He walked alone as the sun was setting on cloudless days, in the quiet of late evenings, in the rain”.

 

 

Marvin Gaye met zijn zoontje en de dochters van Cousaert (Oostende)

 

 

 
Op 14 maart 1994 publiceerde Patrick De Witte in Humo een interview met Freddy Cousaert. Volgens de journalist ‘hield Freddy Marvin van de drugs weg en zette hem opnieuw op het juiste spoor’.
   Freddy legde in het Belgische blad uit hoe het volgens hem allemaal gegaan was. “In de jaren zestig had ik een r&b-club, en ging regelmatig naar Londen, op jacht naar nieuwe platen. In Londen kwam ik vaak in de Q Club, die voornamelijk door zwarten werd bezocht. Daar leerde ik veel mensen uit de muziekwereld kennen. Je kon er iedere week zowel Jagger als Rod Stewart aantreffen. Die kwamen er inspiratie zoeken. Gaandeweg werd ik in het ‘zwarte’ Londense milieu aanvaard. Op een dag belde de baas van de Q me op: Marvin Gaye zou op kerstavond in de Q optreden. Ik viel bijna achterover, ik vroeg of hij mij aan Marvin kon voorstellen. Ik had nooit durven dromen dat Marvin Gaye twee maanden later aan mijn keukentafel zou zitten.
   Marvin verbleef eerst in een sjiek appartement, later in een goedkoop flathotel. Hij snoof onrustwekkend veel cocaïne en was voortdurend omringd door discutabele lieden: dealers en hangers-on. Een Britse toerpromotor [Jeffrey Kruger] had hem een paar weken voordien, na een desastreuze toernee, met amper 5.000 dollar in Londen achtergelaten. Daarmee had hij nipt de retourtickets voor zijn groep kunnen betalen. Hij was volledig blut.
   Een week na die eerste ontmoeting probeerde hij mij thuis op te bellen. Ik was er niet, maar mijn vrouw heeft toen een half uur met hem gesproken. Hij klonk depressief, zei ze. Toen ik terugbelde, bleek hij in Brighton te zitten. Marvin hield van regen en wind, van de eerlijkheid van de zee. Soms ging hij naar de kust, om er op de golfbrekers te zitten. Toen ik hem vertelde dat hij al die dingen à volonté in Oostende kon vinden, besloot hij meteen twee weken op bezoek te komen. We hebben hier toen een appartement voor hem ingericht en voor hem gezorgd als was hij een lid van de familie. Die twee weken werden een maand. We werden vrienden, later zakenpartners.

   Toen hij zoetjes aan weer de oude werd, heb ik een succesvolle toernee voor hem georganiseerd, met als orgelpunt een concert in het casino van Oostende, dat rechtstreeks door de BRT werd uitgezonden. Hij hield er persoonlijk 55.000 pond aan over en kon het nauwelijks geloven”.
 

 

 

 

 

In België ontstond ook het nummer ‘Sexual Healing’ dat Marvin samen met zijn muzikant Odell Brown schreef. Platenmaatschappij CBS was bereid Marvin Gaye te helpen met zijn financiële problemen. Er werden opnieuw miljoenen dollars geïnvesteerd in de wispelturige artiest.
   In het najaar van 1982 verschenen ‘Sexual Healing’ en het album ‘Midnight Love’, die gedeeltelijk in een Belgische studio waren opgenomen. Marvin Gaye, los van Motown, was weer terug aan de top. Totdat hij op 1 april 1984, de dag voor hij 45 zou worden, doodgeschoten werd in Los Angeles.
 

De laatste jaren beseft Oostende steeds meer dat er in 1981 en 1982 een beroemde Amerikaanse zanger rondliep in de badplaats. Er kwam een MG-stadswandeling en een heuse digitale Midnight Love Tour. Op een iPod werd zijn verhaal aan de hand van archiefbeelden en interviews verteld.
   Op 2 april is het 75 jaar geleden dat Marvin Gaye geboren werd. België met name staat klaar, blijkt uit allerlei internet-sites. “Oostende viert 75 jaar Marvin Gaye met een tribute weekend van 4 tot 6 april. De soullegende krijgt een gedenksteen op de zeedijk, Charles Events organiseert een souloptreden in het Kursaal en brasserie Histoires d’O serveert soulfood. Marvin Gaye zou op 2 april 2014 75 jaar geworden zijn en dat wil Toerisme Oostende niet ongemerkt voorbij laten gaan. ‘Voortaan zal Marvin Gaye vereeuwigd zijn op de Oostendse zeedijk. Ter hoogte van residentie Jane, het gebouw waar Gaye de eerste noten van het legendarische ‘Sexual Healing’ componeerde, zullen we een gedenkteken plaatsen’, zegt schepen van Toerisme Niko Geldhof”.
 

 

 

Niko Geldhof

 

 

Ook in het nabijgelegen Gistel doet men mee. “De Amerikaanse soulzanger Marvin Gaye wordt eind maart in CC Zomerloos in Gistel herdacht met enkele opvallende activiteiten. Op 1 april is het precies 30 jaar geleden dat de zanger door zijn vader gedood werd. In het begin van de jaren tachtig woonde Marvin Gaye een periode in Oostende en Moere. Hij werkte er aan een comeback, die werd ingeluid met het nummer ‘Sexual Healing’.  Wie de zanger wil herdenken kan op 28 maart naar de film ‘Remember Marvin Gaye’ gaan kijken. Een dag later is er het Cloud Nine-concert met twaalf muzikanten en een Motown Party. Alle activiteiten vinden plaats in CC Zomerloos. Tot 30 april kan je daar ook een unieke fototentoonstelling bijwonen”.
   Een Motown-party? Was Motown niet juist de platenmaatschappij waar de zanger kostte wat kost bij vandaag moest geraken? De profetische woorden van Marvin Gaye zijn niet uitgekomen. Alles draait nog steeds om de dollar, of om de euro. De wereld is nog niet ten onder.
  
Harry Knipschild
18 maart 2014

Clips

* Marvin Gaye in Engeland, Can I get a witness
* Marvin Gaye, What's Going on
* Marvin Gaye treedt op in Nederland, 1976
* Marvin Gaye, interview 1983
* Freddy Cousaert en Bobby Womack, 1988
* Nostradamus, Discovery Channel
* Marvin Gaye documentaire
* Marvin Gaye-tour in Oostende
  
Literatuur
 
Paolo Hewitt, ‘For Once in a Lifetime’, Melody Maker, 21 februari 1981
Chris Salewicz, ‘The New Age Metaphysics of Marvin Gaye’, New Musical Express, 28 februari 1981
David Ritz, Divided Soul. The Life of Marvin Gaye, New York 1991 (1985)
Patrick De Witte, ‘Van ellende naar Oostende’, Humo, 14 maart 1994
Frankie Gaye, Fred E. Basten, Marvin Gaye, My Brother, San Francisco 2003
David Krajicek, ‘Marvin Gaye, The Agony and the ecstasy’, E.FM, 26 februari 2009
“Oostende viert heel weekend 75ste verjaardag van Marvin Gaye, Het Nieuwsblad, 6 maart 2014
‘Gistel brengt ode aan Marvin Gaye’, De Morgen, 18 maart 2014