466 - Graham Nash en David Crosby – voor het goede doel

 

Tegen het einde van de jaren zestig kwam een bijzondere popgroep tot stand. Drie, later vier, individuen besloten onder hun eigen naam in Amerika samen te gaan werken: David Crosby van de Byrds, Graham Nash (Brit) van de Hollies, Stephen Stills van Buffalo Springfield en Neil Young, Canadees, eveneens van Buffalo Springfield.

   De albums ‘Crosby, Stills & Nash’ (1969) en ‘Deja Vu’ (1970, met Young) sloegen aan. Maar de groep was niet erg hecht. Weldra verschenen soloplaten: ‘If I Could Only Remember My Name’ (Crosby), ‘Songs for Beginners’ (Nash), ‘After The Gold Rush’ (Young) en ‘Stephen Stills’.

 

In de seventies gingen Crosby en Nash samenwerken. Als duo namen ze albums als ‘Graham Nash & David Crosby’, ‘Wind On The Water’ en ‘Whistling Down The Wire’ op. Na een concert in Amsterdam wist ik [HK] de Hollies op Schiphol nog even met Nash te verenigen in een geanimeerd gesprek. De relatie met David Crosby werd, schreef Graham in de autobiografie Wild Tales, echter meer dan eens zwaar op de proef gesteld.

 

 

 

 

 

In 1979 voelde de in Engeland geboren Nash, afkomstig uit Manchester, zich geroepen om in Amerika aan politiek te doen. Dat kwam door de ontwikkeling van kernenergie (en -wapens). “I was totally opposed to nuclear proliferation and its potential to annihilate the planet”, verkondigde hij. In Californië werden ‘No Nukes’-concerten georganiseerd. Graham deed uit volle overtuiging mee. “We knew that containment domes, after thirty or forty years, get brittle and tend to crack. It was time to rally public opinion and to take a stand”.

   Graham trad er op met collega-artiesten als Jackson Browne, Bonnie Raitt, John Sebastian, Joni Mitchell, Dan Fogelberg en John Hall. Over ‘No Nukes’ op 6 mei 1979 schreef hij: “It was the first large-scale antinuclear demonstration after the partial meltdown of one of the reactors at Three Mile Island in Pennsylvania, the worst accident in the history of commercial nuclear power in the United States”.

 

 

 

Aan het schrijven van liedjes met een oppervlakkige tekst was een einde gekomen. De nucleaire dreiging liet hem immers niet onberoerd. “My music was becoming more topical and uncompromising. I’d always been committed to taking a public stand, but it was time, I decided, to turn up the heat. The nuclear madness was a direct threat to my family and me. Singing was the best way I  knew to put myself on the line”.

   Er moest een toepasselijk album komen. Daarop in elk geval de song ‘Barrel of Pain’ met in de tekst: “I can see the writing on the wall. I can hear the axe before it falls. I can really feel it getting through to me. I can see the sea begin to glow. I can feel it leaking down below”.

 

 

 

 

Graham nodigde David Crosby uit om mee te doen. Toen die met zijn partner, Jan Dance, de studio binnenkwam schrok hij vreselijk. “I wasn’t prepared for his appearance. He looked horrible – pale, sweaty, dirty, suspicious, slit-eyed, covered in sores”. Het stel zat stevig aan de drugs. “It was sad and infuriating”.

   De situatie was niet nieuw, is in Wild Tales te lezen. “David and drugs were always spiritually intertwined”. Het werd steeds erger. “He’d been more and more dependent, slipping into a state he called ‘cocaine psychosis’, the paranoia that comes with being too high most of the time”.

   Door zijn verslaving was Crosby ook financieel aan lager wal geraakt. “We’d made a lot of dough, millions upon millions. But he’d gone through it all. All of it”.

 

In de Britannia-studio (Los Angeles) ging het mis. “I was watching my friend’s drug addiction destroy everything great that we shared – our love of music, to keep playing and change people’s lives. Our careers!”

   Tijdens de opname van ‘Barrel of Pain’ viel het drugspijpje van David op de grond en brak. “He was angry because it meant he couldn’t get high that day, and he needed the crack to stay awake”.

   Graham besefte dat Crosby ‘in deep shit’ was. Drugs waren belangrijker geworden dan muziek.

   Zo wilde hij niet verder gaan. “Fuck you, I’m done. I can’t work with you anymore”, kreeg de componist van songs als ‘Almost Cut My Hair’, ‘Wooden Ships’ en ‘Guinnevere’ te horen.

 

 

 

 

Zonder Crosby werkte Graham Nash verder aan het nieuwe album, dat hij ‘Earth & Sky’ noemde. Aanleiding voor die titel was een foto met een dubbele regenboog: ‘a gorgeous picture’. Columbia Records stuurde hem een drukproef van de hoes. Daar zag hij aan de onderkant van de regenboog geen pot met goud maar een vulgaire barcode afgedrukt. De commercie had geprevaleerd boven zijn in muziek verwerkte idealen. “I couldn’t believe it”.

   Nash werd woest en belde met Walter Yetnikoff (1933-2021), de hoogste baas van de platenmaatschappij. “Good record you made, kid”, hoorde hij. Maar een verandering aanbrengen in de hoes, daar was geen sprake van. De artistieke ideeën van Nash werden door Yetnikoff omschreven als ‘artsy-craftsy shit’.

   Nash nam geen genoegen met die uitspraak. Hij gaf zijn advocaat, Greg Fischbach, opdracht om het contract met Columbia stante pede te verbreken – wat het ook mocht kosten (zevenhonderd duizend dollar, kon je in de media lezen). Vanwege de barcode stapte de Brit over naar Capitol in Hollywood.

   Bij Capitol zag Nash bovendien een grote wens in vervulling gaan. Hij werd in staat gesteld om te luisteren naar de originele studio-band van ‘Be Bop A Lula’ (1956), De hit van Gene Vincent. “It sounded fantastic! One of the greatest records ever made. Two-track, live”.

 

 

 

 

 

Graham ging zich naar eigen zeggen steeds meer zorgen maken over de toestand in de wereld (een uitdrukking van radioman G.B.J. Hiltermann). “Everything was deteriorating at such an alarming rate – the atmosphere, our oceans, wildlife, water supply”. Op verzoek van artiesten als James Taylor en John Hall nam hij plaats in het bestuur van de Musicians United for Safe Energy (Muse).

   Op 14 juni 1979 vond ‘Survival Sunday’ plaats in Hollywood met Bruce Springsteen, Bonnie Raitt, John Sebastian en Stephen Stills. “It raised a ton of cash”.

   Dat was niet genoeg. “We turned up the heat”. Bij Nash thuis besloot men om voor het goede doel vijf avonden op te gaan treden in Madison Square Garden (New York). “We dreamed big”, schreef hij in de autobiografie. Iedereen moest meedoen, niet alleen door zelf op te treden, maar ook andere bekende helden uit te nodigen mee te doen.

 

 

 

 

Begin september 1979 waren er voldoende artiesten om vier avonden te vullen, zoals Bruce Springsteen, Doobie Brothers, Bonnie Raitt, Tom Petty, Peter Tosh, Chaka Khan, Carly Simon, James Taylor, Poco, Gill Scott-Heron, Raydio, Ry Cooder en Jackson Browne.

   De grote afwezige was Crosby, Stills & Nash. Dat was nu eenmaal een enorme publiekstrekker. Jackson Browne deed een klemmend beroep op Nash om het trio nieuw leven in te blazen.

   Graham had er geen zin in. “I flat-out refused”.

 

 

 

Het lukte niet om voor de vijfde avond met een adequate topper te komen. Jackson Browne richtte zich daarom opnieuw tot Nash. “I hate to tell you this, but we’re going to have to cancel the fifth night. We just don’t have a headline act”.

   Dat was een enorme tegenvaller. De concerten op de eerste drie avonden zorgden er slechts voor dat de kosten gedekt werden. Pas daarna leverde de kaartverkoop geld voor het goede doel op.

   Browne wist dat de relatie tussen de voormalige leden van Crosby, Stills & Nash meer dan ernstig bekoeld was. Kon Graham daar in dit bijzondere geval niet overheen stappen? “I know things look a little bleak between you, David, and Stephen. But would you reconsider and have CSN take over the fifth night?”

   Graham wist niet wat hem overkwam. “Damn it!” schreef hij in zijn boek.

   Maar de nucleaire dreiging gaf de doorslag. “Let me give it a try”, met die opmerking kwam hij tegemoet aan het verzoek van zijn vriend.

 

Graham was ervan op de hoogte hoe slecht het met David Crosby gesteld was. Bij de opnamen van een nieuw Crosby-album was het van kwaad tot erger gegaan. “It was impossible getting him to concentrate in the studio. The band asked to have their names taken off the project”. Het eindresultaat was zo teleurstellend dat de platenmaatschappij de langspeler niet op de markt wilde brengen, ondanks de gemaakte kosten.

   De Brit ‘vergat’ dat hij Crosby eerder aan de kant had gezet. “I called Croz. He agreed right away. And once I had him, Stephen Stills came on board. They were on the next plane to New York. It was that easy. I had no idea what condition they were in, but it sounded good on the phone”.

   Het tweetal begreep dat kernenergie te gevaarlijk was voor het voortbestaan van de mensheid. “They understood all of our kids and families were in danger”.

 

 

 

 

Het handelen van Nash pakte goed uit. “I did a half dozen press conferences about what we expected, how to spread awareness. We got extraordinary press coverage and turned out the crowds”. Met enige trots schreef hij later: “As a result, the nuclear problem became an important social issue”. 

   Omdat alles zo snel moest gaan waren ze, evenals tijdens het Woodstock Festival, onvoorbereid het toneel opgestapt. “We stuck with the hits: ‘Teach Your Children’, ‘Long Time Gone’, ‘You Don’t Have To Cry’ and the rest”. Tijdens een van de andere concerten gaf Nash bovendien een solo-optreden.

 

 

 

 

Mede dankzij de film Woodstock waren er miljoenen exemplaren van hun albums verkocht. Platenmaatschappij Warner Brothers zag er derhalve brood in om een half miljoen dollar te investeren in de verfilming van de No Nukes concerten.

   Maar voor wat hoort wat. Behalve een film moest er ook een album komen. Tegen het einde van de zomer liet directeur Joe Smith van zich horen. “You remember that favor I did for you with the money for the movie? Do you think there’s any chance you could get the album out for Christmas?”

   Voor het goede doel liet Graham Nash zich opnieuw overhalen. “We brought all the tapes to my studio”. Dag en nacht werd doorgewerkt om op tijd tot een goed resultaat te komen. “The last week, in an effort to finish, we stayed at it for the entire seven days. I may have had two short naps; otherwise we never went to sleep”.

 

 

 

 

 

Graham had de smaak te pakken. “I’d gotten a taste of power and liked how it went down”. In samenwerking met Irv Sarnoff, werkzaam bij de Verenigde Naties, zette hij zich tevens in voor hulp aan wie het nodig had. Op ‘Peace Sunday’ werd een groot concert georganiseerd. Om de beste artiesten aan te trekken, pate hij een oude marketing truc toe.

   Met hulp van een fotograaf wist hij Stevie Wonder te bereiken. Toen die zich bereid verklaarde mee te doen, nam Graham contact op met de Eagles. “Hey, CSN and Stevie are going to do this. Are you in?”

   De Eagles konden niet weigeren en zo ging hij door. Nash: “Before long, the bill was filled with Bob Dylan, Joan Baez, Jackson Browne, Tom Petty, Gary U.S. Bonds, Stevie Nicks, Nicolette Larson, Dan Fogelberg, and Jesse Jackson, who brought Mohammad Ali [Cassius Clay]”.

   Maar liefst honderdduizend mensen kwamen opdagen. De voormalige zanger van de Hollies wist niet wat hem overkwam. “I had to control myself from bursting into tears. We raised a ton of money for a damn good cause”.

 

 

 

 

 

Door goede doelen na te jagen had Graham zijn eigen carrière misschien veronachtzaamd. Van promotie voor het nieuwe album ‘Earth & Sky’ kwam in eerste instantie weinig terecht. De recensent van Rolling Stone (‘one of their so-called critics’) vond het een slechte plaat. 

   Stephen Stills voelde zich geroepen hem te hulp te komen. “Nobody talks about a friend of mine like that. It’s bullshit journalism. If that writer walked in here right now, I’d deck him”. Het leek wel of de hippie-sterren van de Woodstock-generatie vergeten waren dat er steeds behoefte was aan een nieuw soort muziek.

   Graham: “The sales were soft. The airwaves were humming with exciting music from the Pretenders, the Clash, Bruce Springsteen, the Police, Pink Floyd and the Wailers”. Zoals gebruikelijk kreeg de platenmaatschappij de schuld.

   Graham begreep echter dat hij de hand ook in eigen boezem moest steken. “My album was perhaps too personal. And a couple of tracks felt unduly tense, thanks in part to my relation with David Crosby”.

   Graham Nash en Stephen Stills vonden elkaar. Ze gingen samen optreden. Dat was wennen. “I’d always partnered with Croz. But just the two of us onstage made a powerful combo. Our voices combined beautifully”.

   

Alvorens samen een album te maken, bezocht Graham een concert van Crosby. Dat was een ramp, noteerde hij in zijn boek. De Brit had zich vermomd om niet op te vallen. “He was horrible. He looked like shit. His voice was shot. This was not the Crosby I knew and loved. His world, and part of my world, was crumbling right in front of my eyes”.

   Graham was niet verrast. Hij wist dat David en zijn vrouw – om aan geld voor drugs te komen – in een busje, met matrassen op de vloer rondtrokken. “They were going through an ounce of cocaine a day, thousands of dollars”. Hun conditie ging zienderogen achteruit.

   Met zo iemand wilde het duo niet samenwerken in de studio. “Stephen and I recorded seven or eight tracks by ourselves with Mike Finnegan on the extra vocal part”. Ze stuurden het eindresultaat op naar platenmaatschappij Atlantic.

   Vergeefs. Het tweetal kreeg te horen: “We’re not interested in Stills/Nash. We want a Crosby, Stills & Nash record in time for Christmas”. 

   Blijkbaar waren Stills & Nash met z’n tweeën niet beroemd genoeg meer om commerciële eisen te stellen. In plaats van de beoogde plaat verscheen er een ‘greatest hits’ van het trio, ‘Replay’. Vol afgrijzen schreef Graham in zijn boek dat ‘Retread’ een betere titel geweest zou zijn.

 

 

 

 

 

 

Nash ging later alsnog door de knieën voor de druk van de platenmaatschappij. Ondanks zijn negatieve ervaring, toen hij Crosby zag optreden, probeerde hij hem telefonisch te bereiken.

   Dat was niet eenvoudig. Harper, moeder van echtgenote Jan, hield de boot af. Zij nam de telefoon aan en liet weten dat David zich op het strand bevond, boodschappen aan het doen was of een partijtje tennis speelde. Hij moest heel veel moeite doen voor hij hem eindelijk te spreken kreeg. 

   Graham bakte zoete broodjes. Hij legde uit dat hij samen met Stephen Stills opnamen gemaakt had. “I explained how much we missed his voice on the record”. Ze waren toch vrienden… Hij slaagde erin zijn voormalige muzikale partner in Los Angeles te krijgen. Bij die gelegenheid bleek evenwel dat zijn stem in een ‘incredibly bad shape’ was. Hij zou geen noot hebben kunnen zingen.

 

Een list moest uitkomst bieden. Graham en Stephen wisten de mastertapes te bemachtigen van de soloplaat van Crosby die te slecht was geweest om uit te brengen. “We CSN’ed them, which means that Stephen and I added our voices”. Dat deden ze met de songs ‘Delta’ en ‘Might As Well Have A Good Time’.

   David slikte die behandeling. “Both of us realized he was now a flat-out junkie”. Maar hij had het gevoel toch een overwinning behaald te hebben. “David felt triumphant that we had to get him back into the band”. Zonder Crosby immers geen Crosby, Stills & Nash! Hij zou gezegd hebben: “So you had to come back and get me, didn’t you. You have to have me”.

   Bij sommige songs lieten Stephen en Graham andere zangers de partij van Crosby inzingen, in de hoop dat niemand het zou merken. Bij ‘Wasted On The Way’ was dat Timothy B. Schmit van de Eagles en bij ‘Daylight Again’ werd gebruik gemaakt van de stem van Art Garfunkel. Allemaal voor het goede doel – de financiën, deze keer.

   Ahmet Ertegun, aldus Nash, trapte erin. “He visited the studio while I was mixing ‘Wasted On The Way’, and at the end of the song, he said, ‘Hey, man, that’s fantastic. CSN never sounded so good’”.

   Een van de technici, Stanley Johnston, wilde Ertegun (onnadenkend?) de waarheid vertellen.

   Graham greep in. “I kicked him really hard under the table. Ahmet was too delighted that we had listened to his plea for a CSN album. The last thing I wanted him to know was that David wasn’t singing on that track”.

   

 

 

 

Hoe moest de hoes eruit zien, was een andere vraag. Op het eerste album van het trio was dat een mooie foto. Nu was dat onmogelijk. “David looked dreadful. He was overweight. He looked like Dracula. So we approved an illustration by Gilbert Williams called ‘Celestial Visitation’, three flying saucers hovering above a temple in the canyon of a magical anarcy”.

   De waarheid moest gemaskeerd worden. De oude Romeinen bedachten het al: “Mundus vult decipi”, de wereld wil bedrogen worden…

 

 

 

 

 

 

Zo kon het niet doorgaan, beseften Graham Nash en andere vriend(inn)en van Crosby. Besloten werd tot een overval. Een groep van hen zou de artiest bij thuiskomst op 11 mei 1981 verassen – onder de helpers bevonden zich Jackson Browne, Grace Slick en Paul Kantner (van Jefferson Airplane). 

   Een dokter uit San Francisco, Gene Schoenfeld, had aan het gezelschap uitgelegd hoe ze moesten handelen. “We had to be strong, to deflect the denial that would come. We were instructed to tell David, calmly and lovingly, how he affected our lives, how affected us personally”.

   Ze moesten wachten tot het donker werd. David Crosby kwam vrolijk naar binnen gestapt – totdat hij in de gaten kreeg wat er aan de hand was. “He spotted us sitting and went’ ‘Oh, fuck!’”

   De helpers bekenden hem dat ze zelf ook niet brandschoon waren. Ook zij hadden ervaringen met alcohol en drugs moeten overwinnen. Nu was het de beurt aan David om zich te laten behandelen. 

   Drie uur lang praatten ze op hem in. “By the end David was a wreck, he was in tears, unable to function”.

De reddingsoperatie was goed voorbereid. Crosby had zelf geen geld (meer) voor een opname in een ontwenningskliniek (Scripps in La Jolla). De rekening werd door zijn vrienden betaald. Bovendien had Jackson Browne op zijn kosten een privé-vliegtuig gereserveerd dat hem meteen naar het ziekenhuis zou kunnen brengen.

   David en Jan lieten zich ogenschijnlijk over de streep trekken. Maar het ging toch mis. Nog vóór hij in het toestel stapte wist de artiest opnieuw stiekem naar middelen te grijpen. Graham betrapte hem: “I was outraged. We were standing nose to nose, screaming at each other. I threw in the towel. I’d had it”.

   Jackson Browne bleef de hele nacht bij Crosby om hem voor verder onheil proberen te behoeden. Ook dat lukte slechts gedeeltelijk. Jan en David wisten nog ‘spul’ mee te smokkelen in het vliegtuig. De opname in Scripps was eveneens een fiasco. Browne had nog maar nauwelijks zijn rug gekeerd of het echtpaar glipte weg uit de kliniek. Ze vluchtten weg in een taxi.

   In de autobiografie liet Graham Nash afdrukken: “Jackson washed his hands of the situation, as did I. We’d done all we could for David Crosby. There was no more left in the tank. It was time for me to get on with my life, even if it meant separating myself once and for all from my friend”.

Na die tijd wist Graham en David elkaar – wonderlijk genoeg misschien – nog enkele malen te vinden. Ze maakten opnieuw platen en gingen soms met elkaar op tournee, tot in Nederland toe. Maar dat is een ander verhaal…

 

Harry Knipschild

23 juli 2022

 

* David Crosby is op 18 januari 2023 overleden.

 

Clips

 

* Gene Vincent, Be bop a lula

* Het nieuws over de nucleaire ramp in 1979

* No Nukes album, 1979

* Bruce Springsteen, Quarter To Three, No Nukes

* Graham Nash, Barrel Of Pain

* Crosby, Stills & Nash, Daylight Again

* Bob Dylan, Joan Baez, Peace Sunday, 6 juni 1982

 

Literatuur

Dave Zimmer, ‘The Winds of Change’, BAM, 1 februari 1980

Jan Vollaard, ‘Crosby Nash, iets slomer, even goed’, NRC, 5 februari 2005

Graham Nash, Wild Tales. A Rock & Roll Life, New York 2013