37 - In Boedapest (oktober 2019)

 

 

 

Van vroeger is me bijgebleven dat er bij ons thuis in Maastricht veel gesproken werd over sport – tafeltennis, voetbal, hockey, waterpolo, zwemmen, atletiek, biljarten, wielrennen enzovoort. De grote internationale ontwikkelingen kwamen zelden aan de orde. In 1955 verhuisde het gezin van Cörversplein 12 naar Waldeck Pyrmontstraat 2 in het oosten van de gemeente. Dat had consequenties toen ik een jaar later leerling werd van het Henric van Veldekecollege aan de andere kant van de Maas. Omdat ik nog geen fiets had ging ik voorlopig elke dag met de bus naar school. Tussen de middag mocht ik er overblijven.

    In de bus ving ik gesprekken op. In november 1956 gingen die over hetgeen zich in Hongarije afspeelde. De communisten waren met tanks en andere zware wapens het land binnen gevallen en traden er met grof geweld op. Er vielen veel doden. Wie kon, vluchtte het land uit voor het te laat was. Misschien wel voor het eerst begon ik me te interesseren voor dat soort onderwerpen. In 1962 werd ik student aan de rijksuniversiteit van Utrecht. Een medestudent was Ferenz Bodnar, zoon van een Hongaarse vluchteling. Die naam ben ik niet vergeten. Hoe zou het hem vergaan zijn?

 

 

 

 

 

In oktober 2019 besloten Greetje en ik met de trein naar Boedapest te reizen. Voor haar was het een tweede bezoek aan de hoofdstad van Hongarije, het vaderland van Bodnar. In 1974, achttien jaar na de opstand tegen de communisten, had ze er kort vertoefd, op de terugtocht van een reis naar Leningrad en Moskou. In Boedapest ging het er een stuk vrolijker en informeler aan toe dan in de Sovjet Unie hoorde ik van haar. Het zogenaamde goulash-communisme van partijleider Janos Kadar werkte blijkbaar.

 

 

 

 

Als ik op reis ga bereid ik me meestal niet te veel voor. Ik laat me liever verrassen en verwonderen. Met een digitale camera kun je tegenwoordig veel vastleggen. En dan wordt het pas echt interessant om je na afloop te verdiepen in hetgeen je meegemaakt en gezien hebt.

    Bij aankomst in Boedapest leverde dat meer problemen dan elders op. Om te beginnen was er, zoals ik wist, van de taal nauwelijks iets te begrijpen. De woorden waren weliswaar niet in Chinese karakters geschreven, maar daar hield het mee op – en dat in de Europese Unie.

    Ook moest je wennen aan de forint. Hongarije is geen euro-land. Maar op de meeste plaatsen werd het geld wel voor je omgerekend. Eén euro is ruim drieduizend forinten waard. Het was zaak de financiën goed in de gaten te houden. Een nulletje te veel had een aanzienlijk verschil kunnen uitmaken.

    Reis en verblijf hadden we per interrail geboekt via de treinwinkel in Leiden. Onze hotels zijn in de hogere prijsklasse, werd ons daar uitgelegd. Het als vier sterren verkochte hotel Soho Boutique voldeed – volgens onze maatstaven – evenwel totaal niet aan die categorie.

 

De in de treinwinkel ontvangen papieren gaven bij aankomst op treinstation Keleti niet de juiste weg naar het hotel aan. We zouden met metro lijn 3 moeten reizen naar Deli Palyaudvar. Uitstappen bij de halte Blaha Lujza ter. De juiste verbinding was echter metro lijn 2, werd ons bij de informatie op het station in het Engels medegedeeld.

    Op de papieren van interrail werd gewaarschuwd dat je bij het uitstappen goed moest opletten. “Dit metrostation ligt onder een groot plein. Er loopt een drukke verkeersweg – en een weg met trambaan. Er zijn geen oversteekmogelijkheden bovengronds. Verlaat het metrostation via de uitgang naar Erszebet krt”. Jammer dat Erszebet (Hongaarse naam voor koningin Elisabeth, beter bekend als ‘Sissi’) ondergronds niet was aangegeven. Het (voortdurend) in het Engels vragen naar de straat Dohany Utca (van hotel Soho) leverde op een warme middag niet de kortste verbinding op – integendeel.

 

Zelf hadden we ontdekt dat mensen van 65 jaar en ouder in de stad gratis gebruik kunnen maken van het openbaar vervoer – bus, tram en metro (dat gold tevens voor Europese bezoekers van die leeftijd). Zonder een pas voor een poortje of ander apparaat te hoeven houden konden we overal zo vaak als we wilden in- en uitstappen.

    In Nederland is gratis – of zelfs goedkoop – openbaar vervoer ondenkbaar. Een aantal jaren geleden werd in onze omgeving een proef gedaan. De vrijwel lege bussen van Oegstgeest naar het Centraal Station in Den Haag waren een jaar lang gratis – om het drukke autoverkeer tegen te gaan. In dat jaar zaten de bussen stampvol. Na een jaar werd medegedeeld dat de proef geslaagd was. Daarmee kwam er tegelijk een einde aan deze vorm van openbaar vervoer. Onbegrijpelijk.

    Openbaar vervoer zou je ook uit de openbare middelen kunnen financieren. Dan is er minder behoefte aan het steeds verder uitbreiden van het wegennet, dat de overheid veel geld kost.

 

Op 24 juni 2019 plaatste de Volkskrant een artikel van Iris Koppe – over de voordelen van zwangerschap in Hongarije. Ik las het na terugkomst. De huidige regering spant zich al bijna tien jaar in om de bevolking – de eigen bevolking – te laten groeien. Het land zou behoefte aan meer inwoners hebben dan nu (minder dan tien miljoen), maar niet door het importeren van migranten (allochtonen).

    De partij die aan het bewind is – Fidesz onder leiding van Victor Orban – is met steeds nieuwe voordelen voor grote gezinnen gekomen. Volgens Koppe leidde dat per 1 juli tot de volgende regeling:

- Moeders krijgen levenslange vrijstelling van inkomstenbelasting bij vierde kind.

- Regering betaalt 50% van een nieuw aangeschafte 7-persoonsauto, voor stellen met drie of meer kinderen.

- De kinderopvang wordt uitgebreid.

- Zwangerschapsverlof voor grootouders.

- Eten op kleuterscholen wordt gratis voor ouders die drie of meer kinderen hebben.

 

In het artikel werd een veertigjarige vrouw aan het woord gelaten die al lang met werken gestopt was. “Orban heeft het geweldig geregeld voor vrouwen. Ik ben zeer tevreden”, hoorde de journaliste.

   “Naar eigen zeggen is ze al 7,5 jaar met zwangerschapsverlof. Het geld dat ze ontvangt is een combinatie van een bepaald percentage aan loon van haar voormalige werkgever, de kinderbijslag én bonussen. ‘Met het moederschap verdien ik meer dan destijds op kantoor’”, kon de vrouw tevreden vaststellen.

   In 2010 was de kinderbijslag al verdubbeld. Regelmatig waren er extra bonussen en belastingvoordelen aan toegevoegd. Het aantal weken zwangerschapsverlof werd verhoogd tot tenminste 72 (bijna anderhalf jaar). In een recent rapport van Unicef kwam Hongarije dan ook als een van de meest gezinsvriendelijke landen ter wereld uit de bus.

 

De Nederlandse krant meldde dat er tevens voordelen waren voor vrouwen van onder de veertig die voor het eerste trouwden. Om te beginnen konden die 31.000 euro lenen. “Als zij één of twee kinderen op de wereld zet, mag ze langer doen over de terugbetaling. Bij een derde kind wordt de lening kwijtgescholden en bij de geboorte van een vierde krijgen moeders zelfs levenslange vrijstelling van inkomstenbelasting. Ook grootouders kunnen vanaf 1 juli [2019] zwangerschapsverlof aanvragen. Dat geldt wel alleen voor opa’s en oma’s die nog werken”.

   Koppe deelde haar mee dat de Nederlandse overheid moeders juist stimuleerde om weer te gaan werken.

   De eerder genoemde vrouw reageerde vol ongeloof. “Wat was er belangrijk voor het land: de economie? Of het welzijn van haar vrouwen, kinderen, inwoners? Toen ze hoorde dat het zwangerschapsverlof in Nederland drie maanden was, merkte ze op: ‘Wat een harde maatschappij. Ik kan het bijna niet geloven. Ja, in West-Europa is het leven hard’”.

 

 

 

 

 

 

Waarom is Hongarije een ander land dan menige staat in West-Europa?

   Uiteraard heeft dat (gedeeltelijk) te maken met een ander verleden. Dat werd al duidelijk bij een bezoek aan Halaszbastya. In een voor de gelegenheid aangeschaft Kosmos-toeristenboekje (uit 2017) over de stad kon je lezen: “Rond een magnifiek standbeeld van koning Stefanus [c. 975-1038] ligt het Vissersbastion, een Disney-achtig bouwwerk met veel torens. Het Halaszbastya is een van de meest excentrieke bouwsels van Boedapest.

   De gekunstelde gotiek komt eerder voort uit de eigenzinnige verbeelding van de Hongaarse architect Frigyes Schulek dan uit een serieuze architectonische traditie. De zeven kegelvormige torens staan voor de tenten van de zeven Magyar-stammen die in de negende eeuw onder koning Arpad het Magyaarse rijk stichtten”.

 

Hoe anders de Hongaarse geschiedenis is, valt goed op te maken uit het boek Europa. A History (1997) van Norman Davies. De vermaarde Britse historicus van Poolse afkomst illustreerde het verleden met landkaarten die hij een kwartslag draaide ten opzichte van hetgeen wij gewend zijn. West-Europa plaatste hij aan de bovenkant van zijn kaarten in plaats van aan de linkerkant. Rusland werd zo een kolossale basis, en het kritische Nederland was gereduceerd tot een stipje aan de top van het continent.

 

 

 

 

In de Romeinse tijd was het land dat we nu Hongarije noemen bekend als Pannonië, totdat daar ten tijde van de zogenaamde Volksverhuizingen en het begin van de Middeleeuwen allerlei ‘stammen’ vanuit Azië binnenvielen. De Romeinen kregen er onder meer te maken met de Hunnen, hun koning Atilla (c. 406-453) en de Magyaren.

   De zeven torens, vermeld in het Kosmos-boekje, waar we een kijkje gingen nemen, zijn een herinnering aan de Aziatische migranten die het in Pannonië voor het zeggen kregen en hun land een nieuwe naam gaven: Magyar. Wie vroeger postzegels spaarde, zoals ik, weet dat de naam Magyar voor Hongarije stond/staat. Zoals wij in ons land over de Batavieren spreken hebben de Hongaren het nog steeds over Magyar.

 

In zijn Europese geschiedenis wijdde Norman Davies een interessante tekst aan de Magyaren. Die begon als volgt: “In the vast planes of Asia lived two brave, wild tribes. They were called Huns and Magyars. When their people grew numerous, the Huns set out for a new place to settle. After many hardships, they came to a land that was green with pastures, blue with swift-flowing rivers, rich with wooded mountains. But the land was not free. It belonged to the Romans, who called it Pannonia”.

   Davies citeerde uit verhalen die eeuwenlang de ronde deden en op de een of andere manier hebben bijgedragen aan de identiteit van de huidige Hongaren. Zoals: “The bravest of the Huns was a young prince, Attila, so they made him their king. He took more and more land, and ruled his people with an iron hand, demanded the daughter of the Roman emperor for his wife and half the empire for dowry”.

   Geen geringe eis van de Hunnen-vorst. Het is er niet van gekomen, weten we. Het leger van Attila werd in de pan gehakt. “Placid rivers turned into rivers of blood. The ‘scourge of God’ was broken. Old in spirit, he died shortly afterwards”.

 

In de volksverhalen bracht Csaba, zoon van Attila, de redding. Hoewel deze zich in de steppen van Azië had teruggetrokken, zou hij vanuit de hemel te hulp geschoten zijn toen zijn volgelingen in Pannonië hem, op hun knieën biddend, daarom vroegen.

   “Thunder, long, deep, ever increasing thunder answered them. A sparling white streak appeared among the stars, forming a great arch like a rainbow. With the flashing swords and battle cries of thousands of men, and the clattering hoofbeats of thousands of horses, Csaba and his warriors swept down from the sky, scattering the terror-struck enemy”.

   Zo zouden de Magyars zich hebben losgemaakt van ‘Rome’. Een onafhankelijke natie was ‘geboren’. Vandaar de zeven torens op een heuvel boven de Donau.

 

Het was meer dan druk toen wij de wijk bezochten met de zeven torens. En gratis was het niet. Om er met een lift te komen moest je zes euro betalen. Voor een wandeling over de wallen met de zeven torens bij de kerk van de heilige koning Stefanus (Istvan in het Hongaars) was bezoek aan een kassa eveneens noodzakelijk.

 

Op 7 november 2019 rapporteerde Runa Hellinga: “De beroemde wijk rond de Boedaburcht in Boedapest is populair bij toeristen en bij leden van de regeringspartij”.

   De voormalige correspondente van Trouw ging het met name om de tweede categorie. “Met zijn barokke straatjes, koninklijke paleis en schitterende uitzicht is de historische Boedaburcht niet alleen bij toeristen populair. Het onroerend goed in de wijk is schaars en geliefd; een kleine huurwoning kost er op de vrije markt al snel 1000 euro of meer”.

   Die prijs gold volgens haar niet voor vrienden en politici uit de nabijheid van premier Orban. “Ze betalen maandelijks rond de 31.000 forint, nog geen 100 euro. Ze huren van de gemeente en dat is nu eenmaal wat gemeentelijke huurwoningen op de burcht kosten”.

   De journaliste gaf enkele voorbeelden. “Zo is daar Roy Zsidai, horeca-ondernemer bij wie Orbans dochter Rahel ooit stage liep. Hij exploiteert inmiddels zeven restaurants en twee hotels in de wijk. Plus vier vakantieappartementen, ook al gevestigd in gemeentelijke huurwoningen waar hij in totaal een kleine 400 euro per maand voor betaalt. Toeristen kunnen er voor 280 euro per nacht genieten van het uitzicht”.

   Hellinga had zich laten informeren hoe het regelmatig toeging op hoog niveau. “Een stoet zwarte auto’s zoeft door de smalle straten van de oude wijk, voorafgegaan en gevolgd door politie-auto’s met zwaailicht. Voorbijrijdende hoogwaardigheidsbekleders zijn tegenwoordig een haast dagelijks verschijnsel. Laatst werd een hele straat plotseling afgezet, omdat een gezelschap hier ergens ging eten. Een kennis in een huis ertegenover die haar hond moest uitlaten, mocht alleen onder politiebegeleiding de deur uit”.

   De wijk, niet ver verwijderd van de plek waar de Romeinen gewoond hadden en later de binnenvallende Magyars, nam een speciale plaats in Boedapest in, kon ik na terugkomst in de krant lezen.

 

 

 

 

In één opzicht verschilt de geschiedenis van Hongarije niet van die van West-Europa – de komst van het christendom. Maar het katholieke geloof arriveerde wel honderden jaren later dan bijvoorbeeld in Frankrijk, waar de heidense koning Clovis anno 493 in het huwelijk trad met de katholieke Bourgondische princes Clothilde. Toen Clovis een paar jaar later in de problemen kwam riep hij vergeefs Wodan aan. Op advies van zijn echtgenote vroeg hij derhalve om hulp bij haar god en deze keer met succes.

   In zijn geschiedenis van de Middeleeuwen citeerde H.P.H. Jansen uit de geschriften van Gregorius van Tours: “Volgens Gregorius heeft hij, toen de situatie in een veldslag tegen de Alemannen kritiek werd, de god van Clothilde aangeroepen. Zo behaalde hij de overwinning. Na de slag meldde hij zich met enkele duizenden krijgers bij Sint Remigius, de bisschop van Reims, om zich te laten dopen. Na zijn bekering heeft Clovis de rest van Gallië [‘Frankrijk’] bijna geheel kunnen veroveren met steun van de Kerk”.

   Over de bekering van de Hongaren schreef dezelfde historicus een soortgelijk verhaal: “Na hun nederlaag in 955 tegen [de Duitse keizer] Otto de Grote duurde het niet lang voor de Magyaren zich tot bekering bereid toonden. Omstreeks het jaar 1000 ging hun koning tot het christendom over en nam bij die gelegenheid de naam Stefanus aan. De paus zond hem een kroon, de Stefanskroon, waarmee hij zich tot koning liet kronen”.

 

 

 

 

Die kroon is een symbool van de Hongaarse zelfstandigheid en onafhankelijkheid geworden – ook al raakte hij in die zin beschadigd dat het kruis bovenop scheef is komen te staan. Op diverse plaatsen in de hoofdstad was hij uitgebeeld, met het scheve kruis er op. De ‘echte kroon’ vonden we opgesteld midden in het parlementsgebouw op de oever van de Donau, die tussen de voormalige losse steden Boeda en Pest stroomt.

   Helemaal soepel verliep de bekering van het Hongaarse volk niet, zoals dat ook in Nederland nog wel eens problemen opriep. Zo werd Bonifatius, toen hij zich onvoldoende bewapend in de omgeving van Dokkum ophield, er in 754 vermoord. Iets dergelijks gebeurde in Hongarije. In het Kosmos-boekje kon je lezen over de Gellert-heuvel.

   “Met een hoogte van 230 meter is dit misschien wel het beste uitkijkpunt over Boedapest. De heuvel is vernoemd naar bisschop Gellert (Gerard), die in de elfde eeuw de niet benijdenswaardige opdracht had om de onwillige Magyaren tot het christendom te bekeren, en biedt een indrukwekkend uitzicht over Boedapest. Volgens de legende werd de bisschop vanaf hier in 1046 door een stel koppige heidenen in de Donau gesmeten. Bovenop de heuvel staat het vrijheidsmonument van een vrouw die een palmtak omhoog houdt. Het werd in 1947 opgericht door de Russen”. De Sovjets dus die er het communisme invoerden.

   Overal in de stad – en zeker tijdens een rondvaart over de Donau, kon je niet alleen het sovjet-monument duidelijk waarnemen, maar ook dat voor martelaar en heilige Gellert.

 

 

 

 

 

 

Hongarije was een katholiek land geworden, dat zich door enkele koninklijke huwelijken verbond aan het Duitse keizerrijk. Maar de grenzen, ergens in het midden van het Europese continent, lagen niet vast.

   Norman Davies gaf aan dat het land territoriale ambities wist te verwezenlijken, Die gingen ten koste van het Oost-Romeinse rijk dat op z’n retour was, totdat de hoofdstad Byzantium in 1453 werd ingenomen door Turken, aanhangers van de islam.

   In die tussentijd wisten de Hongaren zich meester te maken van Transsylvanië, Kroatië, Dalmatië, Bosnië en Slovakije, aldus Davies. “Buda reached a zenith in the 15th century”, las ik in een Engelstalige reisgids (Eyewitness Travel Guide, 2004). In het begin van de zestiende eeuw rukten de Turken echter op tot voor de stadsmuren van Wenen.

 

Het lukte de militairen van de Turkse sultan niet om de hoofdstad van het Heilige Roomse Rijk in hun macht te krijgen – maar Hongarije wel in 1526. Katholieke kerken werden vervolgens omgebouwd tot moskeeën: “The Ottomans soon converted the city’s churches, including Matyas Church, into mosques, and also built numerous Turkish baths”. In de Eyewitness Travel Guide van Boedapest zag ik een foto van Turkse grafstenen met een turban er bovenop. Op het internet ontwaarde ik foto’s van een hersteld Turks graf in de stad met een halve maan erop, anno 2018 ingewijd door de huidige Turkse dictator Erdogan.

   Ook elders in Europa verbouwden de moslims katholieke kerken. Bijvoorbeeld in Cordoba. Maar na de herovering van de stad door de Spanjaarden werd de voormalige kathedraal weer gedeeltelijk in de oude staat teruggebracht. In Istanboel is de katholieke Aya Sofia altijd een moskee gebleven.

   Tijdens een bezoek van een paar dagen aan een grote hoofdstad kun je lang niet alles zien. Maar ik moest eraan denken toen we voor een oude katholieke kerk bij de Donau stonden, waarop in grote letters op de voorgevel was aangegeven: ‘24 uur per dag open’.

 

 

 

 

 

 

Ruim anderhalve eeuw – vanaf 1526 – hadden de Turken het voor het zeggen in de midden-Europese hoofdstad. Continu waren er gevechten tussen de legers van Wenen en Constantinopel, gaf R.R. Palmer aan in A history of the modern world.

   In 1683 rukte een nieuw Turks leger op in de richting van Wenen, aldus de Amerikaanse historicus. De Turken werden mede aangezet door de Zonnekoning, Lodewijk XIV, die door de strijd in het midden van Europa voordeel dacht te halen voor Frankrijk. Turkse troepen belegerden Wenen twee maanden lang. Voor de tweede keer lukte het de Turken echter niet om de overwinning te behalen. Toen hulptroepen arriveerden waren zij zelfs gedwongen zich terug te trekken. Langzamerhand werd Turkije ‘de zieke man’ van Europa. Het land moest steeds meer stukken in de Balkan opgeven aan de katholieke dynastie van het huis van Habsburg. Bij de vrede van Karlowitz (1699) kwam er een einde aan de Turkse bezetting van Boeda en Pest.

   Daarmee was er nog geen onafhankelijkheid. Hongarije werd nu geregeerd door groot-Oostenrijk.

 

 

 

 

Na het vertrek van het Turkse leger oefende de keizer vanuit de verte in Wenen de macht uit in Hongarije. Het land was onderdeel geworden van een multiculturele staat. Een eigen identiteit was de inwoners niet gegeven, maar het moslim-karakter verdween. Kerken konden weer opgebouwd worden.

   In het Eyewitness-boek werd kort samengevat: “The Habsburgs suppressed all the nationalist rebellions but at the same time took care of economic development. Empress Maria Theresa and archduke Joseph, the emperor’s governor, made particular contributions to the modernization of both Buda and Pest”.

   In 1848 kwam de grote Europese revolutie, die in Frankrijk begon. Hongarije werd meegesleept. Op 5 juli 1848 maakten de Hongaren zich onder leiding van Lajos Kossuth los van Oostenrijk, maar vergeefs. “The slow pace of reform led to an uprising in 1848, which was brutally crushed by Franz Joseph I [1830-1916, echtgenoot van ‘Sissi’]”.

 

 

 

 

Twee decennia later, in 1867, kreeg het land alsnog een officiële plek binnen de Habsburgse dynastie.

 

Bij de zogenaamde ‘Ausgleich’ (‘Compromise’) werd dat opgesplitst in twee delen, een keizerrijk en een koninkrijk, ieder met gedeeltelijk een eigen regering (en parlement) maar met het zelfde echtpaar aan het hoofd, Frans Jozef en Elizabeth (Erszebet, Sissi).

   Aan de toeristen in oktober 2019 werd het nieuwe Hongaarse koninkrijk als een hoogtepunt in de nationale geschiedenis gepresenteerd. Om te beginnen, in 1873, werden de steden Boeda en Pest, ieder aan één kant van de Donau, definitief met 300.000 inwoners samengebracht tot één stad: Boedapest. “Budapest found itself among Europe’s fastest growing metropolises. The city was booming. Manufactured goods and grains were sent along the Danube for sale in Germany and the Balkans”.

   Dat soort opmerkingen vond je in de Eyewitness-gids. Tijdens een bustocht door de stad (hop on hop off) passeerden we tal van gebouwen die in de jaren tussen 1867 en 1914 verrezen waren, zoals de opera (1906) en de Elisabethbrug (oorspronkelijk uit 1903) en vooral het kolossale parlement aan de Donau dat in 1904 werd opgeleverd en een van de trekpleisters van de stad geworden is, ook ’s avonds door z’n verlichting. In 1896 verscheen de eerste metrolijn in de hofdstad.

   Het koninkrijk Hongarije was in die tijd aanzienlijk groter dan vandaag de dag. “Hungary included the Slovaks, the Croats and Serbs, and the Transylvanians, who were essentially Romanians. All these people felt aggrieved”, legde R.R. Palmer in zijn grote geschiedenis van de moderne wereld vast.

 

 

 

 

 

 

Een opmerkelijke gebeurtenis vond plaats in het jaar 1896. In het Kosmosboekje werd nadrukkelijk gewezen op het Hösök Tere (Heldenplein), waar op dat moment in het museum van schone kunsten een tentoonstelling aan de Nederlander Rembrandt van Rijn gewijd was. Op grote billboards werd het aangegeven, zagen we, toen we er bovenop de open toeristenbus langs reden.

   Maar: “Centraal op het Heldenplein staat het Millenium-monument, een 36 meter hoge zuil, met daar bovenop beschermengel Gabriël. Dat heeft niets met het jaar 2000 te maken, maar met 1896 toen het duizend jaar geleden was dat de eerste Magyaren in Hongarije arriveerden.

   De colonades aan weerszijden tonen beelden van Hongaarse koningen en leiders van de Hongaarse onafhankelijkheidsoorlogen. Op de linkervleugel zie je bronzen beelden van oorlog, vrede en kennis, rechtsbeelden van oorlog, vrede en glorie. Midden op het plein, achter de zuil, staat een beeldengroep van de zegevierende Magyaren, met Arpad, de heersende prins, in het midden [een soort vader des vaderlands, te vergelijken met onze Willem van Oranje].

   Het architectonische ontwerp van het ensemble is een passend eerbetoon aan de helden van de natie en doordringt je van de Hongaarse trots op het verleden. Naast het Heldenplein ligt het Processieplein, waar op nationale feestdagen processie en optochten worden gehouden”.

 

Op de twee pleinen was meer aan de hand. “Hier stond het beeld van Stalin, dat tijdens de Opstand van 1956 werd omgehaald. Hier bevindt zich ook het graf van de onbekende soldaat, waar nog altijd Sovetjet-veteranen de laatste eer komen bewijzen”.

 

 

  

Het was duidelijk. Tijdens ons korte verblijf in Boedapest waren we terecht gekomen in de moderne tijd, de twintigste en een en twintigste eeuw, met als centrale punt de Opstand en het neerslaan ervan door de Sovjet Unie.

   In een volgend reisverslag zal die periode aan de orde komen.

 

Harry Knipschild

19 november 2019

 

Clips

 

* De Sissi-films

* Vrees voor migranten?, 2017

* Boedapest voor toeristen, 2017

* Hongaarse geschiedenis, 2019

* Erdogan in Boedapest, 2018

 

Literatuur

 

H.P.H. Jansen, Geschiedenis van de Middeleeuwen, Utrecht 1993

R.R. Palmer, Joel Colton, A History of the Modern World, New York 1995

John Merriman, A History of Modern Europe from the Renaissance to the present, New York 1996

Norman Davies, Europe. A History, Londen 1997

Barbara Olszanska, Tadeus Olszanski, Budapest, Eyewitness Travel Guides, Londen 2004

Stedentrip Boedapest, Kosmos Reisgids, Utrecht 2017

Iris Koppe, ‘Hoe Orban de Hongaarse vrouwen aanmoedigt om meer kinderen te krijgen’, Volkskrant, 24 juni 2019

Runa Hellinga, ‘In deze wijk in Boedapest zijn de huurwoningen spotgoedkoop, en er wonen verdacht veel politici’, Trouw, 7 november 2019